Καθώς το καλοκαίρι είναι προ των πυλών και ήδη αντιμετωπίσαμε το πρώτο μικρό κύμα καύσωνα, το θέμα της ασφαλούς χρήσης κλιματισμού εν μέσω της πανδημίας του νέου κορωνοϊού εγείρεται επιτακτικό.

Είναι γνωστό ότι ο νέος κορωνοϊός μεταδίδεται μέσω της εισπνοής μολυσμένου αέρα και μέσω της επαφής με μολυσμένες επιφάνειες. Όσον αφορά τη αερογενή μετάδοση, υπάρχουν δύο μηχανισμοί έκθεσης στον ιό.

1. Μετάδοση σε κοντινή απόσταση, μέσω μεγάλων σταγονιδίων (>10 μικρά) που εκπέμπονται κατά το βήχα και ιδιαίτερα κατά το φτέρνισμα του ασθενούς. Τα περισσότερα από αυτά τα σταγονίδια πέφτουν σε μεγάλες επιφάνειες και αντικείμενα όπως γραφεία και τραπέζια, αφού έχουν διανύσει τροχιά μήκους 1-2 μέτρων. Έτσι άτομα που βρίσκονται σε απόσταση μικρότερη των 2 μέτρων από την πηγή των σταγονιδίων κινδυνεύουν να μολυνθούν άμεσα εισπνέοντας τα σταγονίδια αυτά. Διαφορετικά, κάποιος μπορεί να μολυνθεί ακουμπώντας σε επιφάνειες στις οποίες έχουν επικαθήσει τα σταγονίδια αυτά, καθώς ο κορονοϊός φαίνεται να επιβιώνει εκεί για 2-3 μέρες.

2. Μετάδοση μέσω μικρών σωματιδίων (<5 μικρά), τα οποία αιωρούνται στον αέρα για αρκετές ώρες και μπορούν να μεταφερθούν σε μεγάλες αποστάσεις. Τα σωματίδια αυτά προκύπτουν από την εξάτμιση των μεγαλύτερων σταγονιδίων που εκπέμπονται κατά το βήχα ή το φτάρνισμα, καθώς αυτά διαγράφουν την τροχιά τους στον αέρα και ξηραίνονται. Τα σταγονίδια μεγέθους 10 μικρών αφυδατώνονται σε 0,2 δευτερόλεπτα. Να σημειωθεί εδώ ότι το 1 μικρό ισούται με 1000 νανόμετρα, ενώ ο κορονοϊός έχει μέγεθος 80-160 νανόμετρα. Ο ιός επιβιώνει αιωρούμενος στο συνήθη αέρα του δωματίου για 3 περίπου ώρες, ενώ τα σωματίδια αυτά μπορούν να ταξιδέψουν σε μεγάλες αποστάσεις μέσω ρευμάτων αέρα ή στους αεραγωγούς απαγωγής των συστημάτων εξαερισμού. Με τα δεδομένα αυτά δεν μπορεί να αποκλεισθεί η αερογενής μετάδοση του νέου κορονοϊού, παρότι προς το παρόν δεν υπάρχει επαρκής τεκμηρίωση γι’ αυτό.

Προκειμένου να περιοριστεί η μηχανική μετάδοση του ιού μέσω του αέρα των κλιματιστικών μονάδων, ο ΕΟΔΥ και η REHVA (Federation of European Heating, Ventilation and Air conditioning Associations) έχουν εκδώσει οδηγίες σχετικά με τη χρήση των κλιματιστικών μονάδων, διευκρινίζοντας καταρχήν ότι οι κλιματιστικές μονάδες αυτές καθαυτές δεν λειτουργούν ως εστίες ανάπτυξης και πολλαπλασιασμού του ιού. Για το λόγο αυτό σε ένα σπίτι/γραφείο που οι διαμένοντες ή εργαζόμενοι είναι όλοι υγιείς, δεν υφίσταται κίνδυνος μόλυνσης. Οι κλιματιστικές μονάδες ενδέχεται όμως, υπό προϋποθέσεις, να διευκολύνουν την αερογενή μετάδοση με μηχανικό τρόπο από άτομα που είναι ήδη φορείς. Για το λόγο έχουν διατυπωθεί οι ακόλουθες συστάσεις:

1. Εξασφαλίστε τον εξαερισμό των χώρων με φρέσκο αέρα, παρέχοντας στους κλειστούς χώρους όσο το δυνατόν μεγαλύτερη ποσότητα φρέσκου αέρα
2. Ρυθμίστε τον εξαερισμό στην κανονική ταχύτητα λειτουργίας 2 ώρες πριν την χρήση του κτιρίου και στην χαμηλή ταχύτητα 2 ώρες μετά τη χρήση του κτιρίου
3. Τις νύχτες και τα σαββατοκύριακα μην απενεργοποιείται τον εξαερισμό αλλά λειτουργήστε τον στην χαμηλή ταχύτητα.
4. Εξασφαλίστε τον τακτικό αερισμό μέσω των παραθύρων (ακόμα και σε κτίρια με μηχανικό εξαερισμό) ακόμα κι αν αυτό μπορεί τώρα το καλοκαίρι να δημιουργεί θερμική δυσφορία.
5. Ρυθμίστε τις κεντρικές κλιματιστικές μονάδες με ανακυκλοφορία, σε λειτουργία με 100% εξωτερικό αέρα (αποκλεισμός ανακύκλωσης αέρα). Η απόδοση του κλιματισμού με αυτόν το τρόπο μειώνεται, αλλά στην περίοδο που διανύουμε αυτό είναι αποδεκτό, καθώς η προστασία της δημόσιας υγείας είναι σημαντικότερη από τη θερμική άνεση.
6. Επιθεωρήστε τον εξοπλισμό ανάκτησης θερμότητας για να βεβαιωθείτε ότι δεν υπάρχουν διαρροές.
7. Απενεργοποιήστε τα fan coils ή λειτουργήστε τα με τον ανεμιστήρα σε συνεχή λειτουργία
8. Μην τροποποιείτε τις ρυθμίσεις θέρμανσης, ψύξης και ύγρανσης.
9. Μην προγραμματίζετε καθαρισμό αεραγωγών αυτή την περίοδο.
10. Αντικαταστήστε τα φίλτρα εξωτερικού αέρα και απαγωγής αέρα με βάση το πρόγραμμα συντήρησης και όχι συχνότερα. Μην αλλάζετε τύπο εξωτερικού φίλτρου.
11. Οι τακτικές εργασίες αντικατάστασης φίλτρων και συντήρησης θα πρέπει να εκτελούνται με μέσα προστασίας συμπεριλαμβανόμενης και της μάσκας FFP3

Το φετινό καλοκαίρι προβλέπεται να είναι διαφορετικό από όλα τα προηγούμενα. Θα ζεσταθούμε ίσως λίγο περισσότερο, αλλά θα έχουμε ταυτόχρονα μια πολύ καλή ευκαιρία να ανακόψουμε το κύμα μετάδοσης του κορωνοϊού στη χώρα μας.

*Η Παναγιώτα Καρύδη είναι Πνευμονολόγος, Διευθύντρια Β΄ Πνευμονολογικής Κλινικής Μetropolitan General