Η μεμαντίνη, φάρμακο εγκεκριμένο για τη θεραπεία της νόσου Αλτσχάιμερ, δείχνει υποσχόμενα αποτελέσματα στην ενίσχυση των κοινωνικών δεξιοτήτων σε νέους με Διαταραχή Αυτιστικού Φάσματος (ASD). Έρευνα του Mass General Brigham υποδεικνύει ότι οι συμμετέχοντες με αυξημένα επίπεδα γλουταμινικού οξέος στον εγκέφαλο ανταποκρίνονται ιδιαίτερα θετικά στη θεραπεία, ανοίγοντας το δρόμο για στοχευμένες και εξατομικευμένες προσεγγίσεις.
Κάποιοι άνθρωποι με Διαταραχή Αυτιστικού Φάσματος εμφανίζουν αυξημένα ή χαμηλά επίπεδα γλουταμινικού οξέος στον εγκέφαλο. Η μελέτη, η οποία και δημοσιεύτηκε στο JAMA Network Open, επικεντρώθηκε σε αυτή την ουσία, η οποία ενεργοποιεί τους νευρώνες, και διερεύνησε αν η μεμαντίνη μπορεί να βελτιώσει τη κοινωνική λειτουργία σε νέους με Διαταρχή Αυτιστικού Φάσματος χωρίς νοητική αναπηρία.
Η τυχαιοποιημένη κλινική δοκιμή με 42 συμμετέχοντες έδειξε ότι τα άτομα με αυξημένα επίπεδα γλουταμινικού οξέος σε συγκεκριμένη περιοχή του εγκεφάλου ανταποκρίθηκαν πιο θετικά στη θεραπεία.
«Όπως συνταγογραφούμε φάρμακα για τον διαβήτη όταν υπάρχει υψηλό σάκχαρο αίματος, έτσι εξετάσαμε αν οι ρυθμιστές γλουταμινικού οξέος θα μπορούσαν να βελτιώσουν τη κοινωνική λειτουργία σε άτομα με αυτισμό που έχουν αυξημένα επίπεδα γλουταμινικού οξέος. Βλέπουμε ότι οι ασθενείς που ανταποκρίθηκαν στη μεμαντίνη έγιναν πιο κοινωνικά αφοσιωμένοι», ανέφερε χαρακτηριστικά ο Dr. Gagan Joshi, MD, διευθυντής του Bressler Program for Autism Spectrum Disorder στο Massachusetts General Hospital.
Η Διαταραχή Αυτιστικού Φάσματος επηρεάζει περισσότερο από το 2% των παιδιών και χαρακτηρίζεται από δυσκολίες στις κοινωνικές αλληλεπιδράσεις και την επικοινωνία. Προηγούμενες μελέτες για την επίδραση των ρυθμιστών γλουταμινικού οξέος στα συμπτώματα του αυτισμού έδωσαν μικτά αποτελέσματα, πιθανόν λόγω χαμηλών δόσεων φαρμάκου ή συμμετοχής ατόμων με ευρύτερο φάσμα νοητικών δυσκολιών. Προκαταρκτική μελέτη σε ενήλικες με Διαταραχή Αυτιστικού Φάσματος είχε ήδη δείξει ελπιδοφόρα αποτελέσματα με βέλτιστες δόσεις μεμαντίνης.
Στην τρέχουσα μελέτη, 42 συμμετέχοντες ηλικίας 8–18 ετών με Διαταραχή Αυτιστικού Φάσματος χωρίς νοητική αναπηρία υποβλήθηκαν σε 12 εβδομάδων τυχαιοποιημένη, ελεγχόμενη δοκιμή. Οι 33 ολοκλήρωσαν τη δοκιμή, με 16 να λαμβάνουν μεμαντίνη και 17 placebo. Επιπλέον, 37 συμμετέχοντες, καθώς και 16 άτομα χωρίς αυτισμό ή άλλες νευροαναπτυξιακές διαταραχές (υγιείς μάρτυρες), υποβλήθηκαν σε σάρωση για την προγκενουαλική πρόσθια έλικα του κοιλιακού φλοιού (pgACC), μία περιοχή πλούσια σε γλουταμινικό οξύ που είναι υπεύθυνη για την ικανότητα κοινωνικής αντίδρασης και τη συναισθηματική επίγνωση.
Συγκεκριμένα, η θεραπεία με μεμαντίνη συνδέθηκε με σημαντικά υψηλότερο ποσοστό βελτίωσης κοινωνικής συμπεριφοράς:
- 56% στους συμμετέχοντες που έλαβαν μεμαντίνη
- 21% στους συμμετέχοντες που έλαβαν placebo
– Η θεραπεία ήταν γενικά καλά ανεκτή, με λίγες ήπια παρενέργειες, όπως πονοκέφαλοι.
– Οι συμμετέχοντες με Διαταραχή Αυτιστικού Φάσματος είχαν υψηλότερα επίπεδα γλουταμινικού οξέος στην pgACC σε σχέση με τους υγιείς μάρτυρες.
– Η ανταπόκριση στη θεραπεία εξαρτήθηκε από τη δραστηριότητα του γλουταμινικού οξέος στην pgACC:
– Όλοι όσοι ανταποκρίθηκαν στη μεμαντίνη είχαν υψηλά επίπεδα γλουταμινικού οξέος.
– Το 80% των ατόμων με αυξημένα επίπεδα ανταποκρίθηκε θετικά στη θεραπεία.
Τα αποτελέσματα υποδηλώνουν ότι η μέτρηση του γλουταμινικού οξέος στην pgACC θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ως βιοδείκτης για την επιλογή ασθενών που θα επωφεληθούν από τη μεμαντίνη.
«Στη μελέτη μας, οι συμμετέχοντες που ανταποκρίθηκαν στη μεμαντίνη εμφάνισαν βελτίωση στις κοινωνικές δεξιότητες και μείωση της σοβαρότητας των συμπτωμάτων του αυτισμού, αν και συνέχισαν να εμφανίζουν ήπια χαρακτηριστικά της διαταραχής. Μεγαλύτερες κλινικές δοκιμές θα μπορούσαν να αξιολογήσουν την απόκριση της μεμαντίνης σε ευρύτερους πληθυσμούς με Διαταραχή Αυτιστικού Φάσματος», πρόσθεσε ο Dr. Joshi.
Απαιτείται περαιτέρω έρευνα για να καθοριστεί αν τα υψηλά επίπεδα γλουταμινικού οξέος μπορούν να προβλέψουν την ανταπόκριση και σε άλλους ρυθμιστές γλουταμινικού οξέος.
Η μελέτη ανοίγει νέους δρόμους για την εξατομικευμένη θεραπεία του αυτισμού, δείχνοντας ότι η παρακολούθηση βιοδεικτών, όπως τα επίπεδα γλουταμινικού οξέος, μπορεί να οδηγήσει σε στοχευμένες και πιο αποτελεσματικές θεραπείες. Η μεμαντίνη φαίνεται να προσφέρει μια υποσχόμενη λύση για την ενίσχυση της κοινωνικής λειτουργίας σε ορισμένους νέους με Διαταραχή Αυτιστικού Φάσματος, ανοίγοντας ελπίδες για ένα πιο εξατομικευμένο μέλλον στη φροντίδα αυτής της διαταραχής.
Διαβάστε επίσης
Αυτισμός: Μία παιδοδοντίατρος δίνει 5 tips φροντίδας των δοντιών για τα παιδιά στο φάσμα
Αυτισμός – Ομιλία: Η αποκαλυπτική μαρτυρία ενός νέου επιστήμονα στο φάσμα, που δεν μιλάει
Διαβήτης κύησης: Μελέτη τον συνδέει με αυτισμό και ΔΕΠΥ – Η ειδικός εξηγεί
