Η κοινωνική αλληλεπίδραση αποτελεί βασική ανθρώπινη ανάγκη. Όταν λείπει, αισθανόμαστε μοναξιά -και ο εγκέφαλος μάς ωθεί να αναζητήσουμε (διάφορες) ανταμοιβές για να καλύψουμε το κενό. Μια νέα μελέτη του Πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ δείχνει ότι οι έφηβοι είναι ιδιαίτερα ευαίσθητοι, ακόμη και σε πολύ σύντομες περιόδους απομόνωσης.
Αρκούν λίγες ώρες χωρίς κοινωνική επαφή για να ενισχυθεί θεαματικά η επιθυμία τους να κυνηγήσουν ανταμοιβές. Είτε θετικές είτε αρνητικές.
Η έρευνα, που δημοσιεύτηκε στο Communications Psychology, διαπίστωσε ότι μετά από 3-4 ώρες απομόνωσης οι έφηβοι καταβάλλουν σημαντικά μεγαλύτερη προσπάθεια για να κερδίσουν ανταμοιβές, είτε αυτές σχετίζονται με κοινωνική επαφή, είτε με χρήματα, είτε με άλλα ερεθίσματα.
«Η μελέτη μας δείχνει πόσο ευαίσθητοι είναι οι νέοι σε πολύ σύντομες περιόδους απομόνωσης», σημειώνει η Δρ. Livia Tomova, συγγραφέας της έρευνας.
Η αυξημένη αυτή κινητοποίηση μπορεί να λειτουργήσει θετικά, ωθώντας τους εφήβους να επανασυνδεθούν κοινωνικά. Ωστόσο, σε περιβάλλοντα όπου η επαφή με άλλους δεν είναι εφικτή, μπορεί να γίνει προβληματική, οδηγώντας ορισμένους να αναζητήσουν λιγότερο υγιείς μορφές ανταμοιβής, όπως το αλκοόλ ή τα ναρκωτικά.
Ο (κομβικός) ρόλος των κοινωνικών μέσων
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι όταν οι συμμετέχοντες είχαν πρόσβαση σε κοινωνικά δίκτυα κατά την περίοδο απομόνωσης, ένιωθαν λιγότερη μοναξιά και η συμπεριφορά τους άλλαζε λιγότερο έντονα. Σχεδόν οι μισοί πέρασαν πάνω από τον μισό χρόνο τους σε εφαρμογές όπως το Snapchat, το Instagram και το WhatsApp.
Η καθηγήτρια Sarah-Jayne Blakemore, συν-συγγραφέας της μελέτης, υπογράμμισε ότι «η εικονική αλληλεπίδραση φαίνεται να μειώνει κάποιες από τις αρνητικές συνέπειες της απομόνωσης. Όμως, δεν γνωρίζουμε τι άλλες πιθανές αρνητικές επιδράσεις μπορεί να έχει η εκτεταμένη χρήση των κοινωνικών μέσων».
Η ομάδα των ερευνητών συγκέντρωσε 40 εφήβους ηλικίας 16-19 ετών, οι οποίοι δεν είχαν ιστορικό ψυχικών προβλημάτων και διέθεταν φυσιολογικό επίπεδο κοινωνικών σχέσεων. Οι συμμετέχοντες πέρασαν 2 ημέρες σε ελεγχόμενη απομόνωση: τη 1 χωρίς καμία κοινωνική επαφή και την άλλη με πρόσβαση σε διαδικτυακή επικοινωνία.
Μετά από κάθε περίοδο απομόνωσης κλήθηκαν να ολοκληρώσουν υπολογιστικά τεστ. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι, χωρίς κοινωνική επαφή, οι έφηβοι έτειναν να επιδιώκουν πιο έντονα την απόκτηση ανταμοιβών, ενώ η εικονική επικοινωνία μείωσε αυτό το φαινόμενο.
Αξίζει να αναφερθεί ότι η παρούσα μελέτη έρχεται σε μια περίοδο που η εφηβική μοναξιά έχει, σύμφωνα με προηγούμενες έρευνες, διπλασιαστεί σε παγκόσμιο επίπεδο την τελευταία δεκαετία. Αν και τα κοινωνικά μέσα συχνά κατηγορούνται ως βασικός παράγοντας, οι ερευνητές τονίζουν ότι η σχέση είναι πιο σύνθετη και πως πολλοί άλλοι κοινωνικοί παράγοντες παίζουν ρόλο.
Διαβάστε επίσης
Γιατί οι σημερινοί έφηβοι νιώθουν πιο μόνοι από ποτέ
Έτσι νιώθει ο ένας στους τρεις νέους και είναι πολύ ανησυχητικό
Πενταπλάσιος ο κίνδυνος κατάθλιψης για όσους νιώθουν μοναξιά
