Για πολλούς φοιτητές, η πανεπιστημιακή ζωή περιστρέφεται γύρω από διαλέξεις, συγγράμματα και νυχτερινές ώρες μελέτης. Ωστόσο, μια νέα μελέτη υποδεικνύει ότι η ενασχόληση με την τέχνη μπορεί να είναι εξίσου σημαντική με την προετοιμασία για τις εξετάσεις.

Ερευνητές στο Καζακστάν διαπίστωσαν ότι όταν φοιτητές θετικών ή θεωρητικών σχολών αφιέρωναν μέρος της εβδομάδας τους σε δημιουργικές δραστηριότητες, όπως η ζωγραφική, η μουσική και η ιστορία της τέχνης, δεν βελτίωναν μόνο τις καλλιτεχνικές τους δεξιότητες. Παράλληλα, ενίσχυαν τη συγκέντρωσή τους, τη μνήμη τους και την ικανότητά τους για δημιουργική σκέψη. Επιπλέον, παρατηρήθηκε αλλαγή στις προσωπικές τους αξίες, με τους φοιτητές να δίνουν πλέον μεγαλύτερη έμφαση στην καλοσύνη, την παράδοση και τη φροντίδα για τους άλλους.

Τα ευρήματα, που δημοσιεύθηκαν στο περιοδικό Acta Psychologica, ενισχύουν μία υπόθεση που πολλοί εκπαιδευτικοί υποστήριζαν καιρό: Η τέχνη δεν είναι πολυτέλεια ούτε «επιπλέον» μάθημα. Αντίθετα, φαίνεται να διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στην ανάπτυξη δεξιοτήτων και στάσεων ζωής.

Ένα εξάμηνο με τέχνη

Η μελέτη παρακολούθησε 127 φοιτητές πανεπιστημίου που σπούδαζαν Διοίκηση Επιχειρήσεων, Ψυχολογία και Φιλολογία, τομείς οι οποίοι δεν περιλαμβάνουν κανονικά μαθήματα τέχνης. Οι ερευνητές τούς χώρισαν τυχαία σε δύο ομάδες:

  • η μία συνέχισε το τυπικό της πρόγραμμα,
  • ενώ η άλλη παρακολούθησε δύο φορές την εβδομάδα για ένα εξάμηνο μαθήματα σχετικά με την τέχνη.

Οι συναντήσεις αυτές περιλάμβαναν θεωρητικό και πρακτικό σκέλος: Ιστορία της τέχνης, εικονικές περιηγήσεις σε μουσεία, πολιτιστικές εκδηλώσεις, καθώς και πρακτική εξάσκηση στις βασικές αρχές της ζωγραφικής και της μουσικής.

Το πείραμα ήταν απλό αλλά μεθοδικά σχεδιασμένο. Και οι δύο ομάδες αξιολογήθηκαν πριν και μετά το πρόγραμμα σε δεξιότητες συγκέντρωσης, μνήμης και δημιουργικότητας. Επίσης, απάντησαν σε ερωτηματολόγια αξιών ζωής, ώστε να διαπιστωθεί αν η ενασχόληση με την τέχνη επηρεάζει την προσωπική ανάπτυξη και την πνευματική ευεξία.

Πιο ανεπτυγμένη κρίση μέσω δημιουργικής πρακτικής 

Στο τέλος των 12 εβδομάδων, οι διαφορές ήταν εμφανείς. Οι φοιτητές που είχαν εντάξει την τέχνη στο πρόγραμμά τους παρουσίασαν μεγαλύτερη ικανότητα συγκέντρωσης και λιγότερη πνευματική κόπωση σε σχέση με την ομάδα ελέγχου.

Η μνήμη τους επίσης βελτιώθηκε: μπόρεσαν να ανακαλέσουν περισσότερες λέξεις τόσο σε άμεσες όσο και σε καθυστερημένες δοκιμασίες, γεγονός που δείχνει ότι ο εγκέφαλός τους έγινε πιο αποτελεσματικός στη διατήρηση πληροφοριών με την πάροδο του χρόνου.

Η πιο εντυπωσιακή πρόοδος παρατηρήθηκε στη δημιουργικότητα. Στην αρχή, τα επίπεδα δημιουργικότητας και στις δύο ομάδες ήταν χαμηλά. Ωστόσο, στο τέλος του εξαμήνου, η ομάδα ελέγχου βελτιώθηκε μόνο ελαφρά, φτάνοντας στο όριο μεταξύ χαμηλού και μεσαίου επιπέδου. Αντίθετα, η πειραματική ομάδα κατέγραψε επίπεδο δημιουργικότητας που αντιστοιχούσε στο όριο μεταξύ μεσαίου και υψηλού. Με άλλα λόγια, οι φοιτητές που ασχολήθηκαν με την τέχνη ανέπτυξαν σημαντικά μεγαλύτερη δημιουργική σκέψη.

Πέρα από τις δεξιότητες

Οι ερευνητές διερεύνησαν επίσης αν η τέχνη επηρεάζει τις αξίες ζωής. Αρχικά, και οι δύο ομάδες έδιναν έμφαση στην απόλαυση και στην κοινωνική συμμόρφωση. Μετά από τρεις μήνες, η πειραματική ομάδα παρουσίασε σαφή μετατόπιση: έδωσε μεγαλύτερη βαρύτητα στην επίτευξη στόχων, στην καλοσύνη προς τους άλλους, στον σεβασμό προς την πολιτιστική παράδοση και στην προστασία του περιβάλλοντος.

Αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία, καθώς τέτοιες αξίες συνδέονται συχνά με την ψυχική ευεξία και την αίσθηση σκοπού. Όπως τόνισαν οι ερευνητές, η πνευματική υγεία «επηρεάζει άμεσα την ποιότητα ζωής» και συμβάλλει στην εύρεση νοήματος, κατεύθυνσης και ανθεκτικότητας απέναντι στις προκλήσεις.

Γιατί η τέχνη λειτουργεί

Αν και η μελέτη δεν απάντησε άμεσα στο «γιατί», υπάρχουν εύλογες εξηγήσεις. Η τέχνη απαιτεί συγκέντρωση, υπομονή και εξάσκηση – δεξιότητες απαραίτητες για κάθε μαθησιακή διαδικασία. Παράλληλα, προκαλεί τους φοιτητές να βλέπουν τον κόσμο με διαφορετικό τρόπο, απομακρύνοντάς τους από συνήθεις τρόπους σκέψης.

Η δημιουργία ή ακόμη και η παρατήρηση έργων τέχνης ενεργοποιεί τη φαντασία και διευκολύνει την παραγωγή νέων ιδεών.

Επιπλέον, η επαφή με την τέχνη συνδέει τους φοιτητές με παραδόσεις, αφηγήσεις και συναισθήματα πέρα από τις άμεσες ανησυχίες τους, γεγονός που πιθανώς εξηγεί και την αλλαγή στις αξίες τους.

Διαβάστε επίσης

Επιστροφή στα θρανία: Tips για να στηρίξετε το παιδί σε κάθε στάδιο

Έχεις αυτισμό, δεν μπορείς να είσαι φοιτητής: Το καθηγητικό bullying σε 23χρονο φοιτητή του ΑΠΘ και η συνάντηση με τον υφυπουργό

Ποιοι τα βρίσκουν «σκούρα» στο Πανεπιστήμιο; Έρευνα σε Έλληνες πρωτοετείς απαντά – Και αποκαλύπτει 3 τύπους φοιτητών