Τα τελευταία χρόνια, πληθαίνουν οι νέες ανακαλύψεις σχετικά με τις αιτίες της νόσου Πάρκινσον. Σύμφωνα με αυτές, φαίνεται πως η μεταβολική δυσλειτουργία παίζει σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξή της. Μια πρόσφατη έρευνα, που δημοσιεύθηκε στο Nature Communications, αποκαλύπτει νέες ενδείξεις για το πώς η απορρύθμιση του μεταβολισμού των κυττάρων, και ειδικότερα οι διαταραχές στη λειτουργία των μιτοχονδρίων (των «εργοστασίων παραγωγής ενέργειας» του οργανισμού) θα μπορούσαν να επιταχύνουν την ανάπτυξη της νόσου, παρέχοντας νέες πληροφορίες για τις αιτίες της και ανοίγοντας τον δρόμο για την ανάπτυξη νέων θεραπευτικών μεθόδων.
Τα μιτοχόνδρια είναι τα οργανίδια που παράγουν την ενέργεια του κυττάρου μέσω της κυτταρικής αναπνοής. Στη νόσο Πάρκινσον, τα μιτοχόνδρια που υπάρχουν στους ντοπαμινεργικούς νευρώνες εμφανίζουν σοβαρές δυσλειτουργίες, οι οποίες οδηγούν σε αύξηση του οξειδωτικού στρες και λιπιδική υπεροξείδωση.
Ο ρόλος του ενζύμου α-ΚGDH
Μία από τις κύριες ανακαλύψεις της μελέτης είναι η διαταραχή της α-κετογλουταρικής αφυδρογονάσης (α-ΚGDH), ενός ενζύμου που εμπλέκεται στον κύκλο του κιτρικού οξέος (ή κύκλος του Krebs), ο οποίος λαμβάνει χώρα μέσα στα μιτοχόνδρια. Ο κύκλος του κιτρικού οξέος είναι ένας θεμελιώδης μεταβολικός δρόμος που παίζει καθοριστικό ρόλο στην παραγωγή ενέργειας για το κύτταρο, μέσω της οξείδωσης οργανικών μορίων όπως η γλυκόζη και τα λιπαρά οξέα. Όταν υπάρχει δυσλειτουργία της α-ΚGDH, ο κύκλος του κιτρικού οξέος διαταράσσεται, οδηγώντας σε μειωμένη παραγωγή ενέργειας και αυξημένο οξειδωτικό στρες μέσα στα μιτοχόνδρια. Αυτό έχει σοβαρές συνέπειες για τα κύτταρα, ειδικά τα νευρικά κύτταρα που απαιτούν μεγάλη ποσότητα ενέργειας για να λειτουργήσουν σωστά, όπως τα κύτταρα που παράγουν ντοπαμίνη στον εγκέφαλο.
Επομένως, η διαταραχή του ενζύμου α-ΚGDH συνδέεται άμεσα με τη δυσλειτουργία των μιτοχονδρίων και με τις μεταβολικές βλάβες. Αυτή η βλάβη των κυτταρικών μεμβρανών είναι εξαιρετικά επιζήμια για τα νευρικά κύτταρα, συμβάλλοντας στη νευρωνική εκφύλιση και τελικά στον κυτταρικό θάνατο, ένα από τα κύρια χαρακτηριστικά της νόσου του Πάρκινσον.
Αξιοσημείωτο είναι πως η αύξηση της λιπιδικής υπεροξείδωσης συμβάλλει στη συσσώρευση πρωτεΐνης α-συνουκλεΐνης, η οποία έχει συνδεθεί με την εκφύλιση των νευρώνων και την ανάπτυξη των χαρακτηριστικών του Πάρκινσον, όπως είναι οι νευρολογικές βλάβες και οι κινητικές διαταραχές.
Οι ερευνητές έκαναν μια σημαντική ανακάλυψη, καθώς κατάφεραν να αναστρέψουν μέρος της βλάβης που προκαλεί η μεταβολική δυσλειτουργία, χρησιμοποιώντας λιποϊκό οξύ. Η θεραπεία αυτή βοήθησε στη μείωση της λιπιδικής υπεροξείδωσης, περιορίζοντας έτσι τη βλάβη στους νευρώνες και αποτρέποντας τη συσσώρευση της α-συνουκλεΐνης. Αυτό ανοίγει νέους δρόμους για την ανάπτυξη θεραπειών που στοχεύουν σε αυτό το μεταβολικό μονοπάτι και ενδεχομένως να προσφέρουν λύσεις στην καταπολέμηση της νόσου Πάρκινσον.
Νόσος Πάρκινσον: Επαναστατική μη επεμβατική θεραπεία αντιμετωπίζει το τρέμουλο χωρίς φάρμακα
Τρόμος χεριών: Νέα θεραπεία μετριάζει το ενοχλητικό σύμπτωμα
Χέρια: Πόσα αποκαλύπτουν για την κατάσταση της υγείας μας – Τι σημαίνει το μήκος των δακτύλων
