Παγκρεατίτιδα, γαστροπάρεση και απόφραξη του εντέρου ήταν μερικές από τις αρνητικές επιπτώσεις της χρήσης ενός δημοφιλούς αντιδιαβητικού φαρμάκου -ευρέως διαδεδομένου και για την απώλεια βάρους- σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύθηκε στο Journal of the American Medical Association.

Η σύντομη έκθεση, η πρώτη στο είδος της, διαπιστώνει κάποια συσχέτιση μεταξύ της χρήσης τέτοιων φαρμάκων, που ονομάζονται αγωνιστές GLP-1, για απώλεια βάρους και του κινδύνου τέτοιων γαστρεντερικών παθήσεων. Σε αυτά τα φάρμακα περιλαμβάνονται οι δημοφιλείς πλέον ουσίες σεμαγλουτίδη και λιραγλουτίδη.

Οι αγωνιστές GLP-1 δρουν, εν μέρει, επιβραδύνοντας την ταχύτητα διεύλευσης της τροφής από το στομάχι, με αποτέλεσμα οι άνθρωποι να αισθάνονται το αίσθημα κορεσμού για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Ωστόσο, μπορούν να οδηγήσουν και σε ήπιες γαστρεντερικές παρενέργειες, όπως κοιλιακό άλγος, ναυτία και έμετο, όπως φάνηκε σε κλινικές δοκιμές και αναγράφεται στις οδηγίες χρήσης των φαρμάκων.

Παρότι τα συγκεκριμένα φάρμακα αναπτύχθηκαν αρχικά για να βοηθήσουν τα άτομα με διαβήτη τύπου 2 να ρυθμίσουν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα,  αργότερα διαπιστώθηκε ότι είναι αποτελεσματικά και στην απώλεια βάρους, απογειώνοντας γι’ αυτό το λόγο τη δημοτικότητά τους.

«Αν και σπάνιες, αυτές οι ανεπιθύμητες ενέγειες θα μπορούσαν να εμφανιστούν» δήλωσε ο επικεφαλής συγγραφέας Mohit Sodhi, φοιτητής ιατρικής στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου της Βρετανικής Κολομβίας στο Βανκούβερ.

Τα συμπεράσματα

Η νεότερη αυτή μελέτη βασίστηκε σε στοιχεία ασφάλισης υγείας 16 εκατομμυρίων ασθενών στις ΗΠΑ από το 2006 έως το 2020, εξετάζοντας τα άτομα στα οποία συνταγογραφήθηκε είτε σεμαγλουτίδη είτε λιραγλουτίδη. Συμπεριέλαβε ασθενείς με πρόσφατο ιστορικό παχυσαρκίας, αλλά χωρίς ιστορικό διαβήτη. Στην τελική ανάλυση εξετάσθηκαν 613 άτομα στα οποία συνταγογραφήθηκε σεμαγλουτίδη, 4.144 άτομα στα οποία συνταγογραφήθηκε λιραγλουτίδη και 654 άτομα που έπαιρναν το χάπι συνδυασμού βουπροπιόνης-ναλτρεξόνης.

Διερευνώντας ειδικότερα πόσοι άνθρωποι ανέπτυξαν ένα από τα τέσσερα σοβαρά γαστρεντερικά προβλήματα – ασθένειες της χολής, γαστροπάρεση, παγκρεατίτιδα ή απόφραξη του εντέρου- οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι:

  • σε σύγκριση με τα άτομα που έπαιρναν βουπροπιόνη-ναλτρεξόνη, τα άτομα που έπαιρναν τους αγωνιστές GLP-1 είχαν υψηλότερο κίνδυνο παγκρεατίτιδας, απόφραξης του εντέρου και γαστροπάρεσης. 
  • η παγκρεατίτιδα εμφανίστηκε σε ποσοστό περίπου 5 περιπτώσεων ανά 1.000 χρήστες της σεμαγλουτίδης και 8 περιπτώσεων ανά 1.000 χρήστες της λιραγλουτίδης.
  • η γαστροπάρεση παρατηρήθηκε σε ποσοστό περίπου 10 περιπτώσεων ανά 1.000 χρήστες σεμαγλουτίδης και 7 περιπτώσεων ανά 1.000 χρήστες λιραγλουτίδης.
  • δεν παρατηρήθηκε αύξηση του κινδύνου για τη χολική νόσο, η οποία περιλαμβάνει παθήσεις που επηρεάζουν τη χοληδόχο κύστη, το ήπαρ και τους χοληφόρους πόρους, καθώς η επίπτωσή της ήταν παρόμοια και για τους δύο τύπους φαρμάκων.
  • η εντερική απόφραξη παρατηρήθηκε σε ποσοστό 8 περιπτώσεων ανά 1.000 χρήστες της λιραγλουτίδης, ενώ δεν παρατηρήθηκε σε όσους λάμβαναν τη σεμαγλουτίδη.

Ο δρ Mohit Sodhi επισημαίνει ότι, αν και οι παραπάνω περιπτώσεις είναι σπάνιες, η ευρεία δημοτικότητα των φαρμάκων σημαίνει ότι αν 1 εκατομμύριο άνθρωποι συνταγογραφούνται με αυτά τα φάρμακα, δεκάδες ή και εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι θα μπορούσαν να τις εμφανίσουν.

Τέλος, πρόκειται για μια μελέτη παρατήρησης, επομένως μόνο συσχετίσεις θα μπορούσαν να εξαχθούν ως συμπεράσματα, χωρίς άμεσες αποδείξεις ότι τα φάρμακα προκάλεσαν τις παθήσεις με τις οποίες διαγνώστηκαν τα άτομα της μελέτης.

Διαβάστε επίσης:

Bάλτε τη σεμαγλουτίδη στο πιάτο σας: Ποια τρόφιμα αδυνατίζουν με φυσικό τρόπο

Παχυσαρκία: Η σιωπηλή απειλή της καρδιαγγειακής υγείας

Το παράδοξο της παχυσαρκίας: Πότε το υπερβάλλον βάρος «σώζει» την καρδιά