Η πρώιμη εμφάνιση καρκίνου του παχέος εντέρου (Early-Onset Colorectal Cancer – EOCRC), δηλαδή η εμφάνιση της νόσου σε άτομα κάτω των 50 ετών, αυξάνεται ανησυχητικά σε παγκόσμιο επίπεδο, παρά τη γενική μείωση των ποσοστών κολοορθικού καρκίνου λόγω προγραμμάτων προσυμπτωματικού ελέγχου. Όπως αναφέρουν οι Ιατροί της Θεραπευτικής Κλινικής (Νοσοκομείο Αλεξάνδρα) της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ Δρ. Μαρία Καπαρέλου (Παθολόγος – Ογκολόγος), Θεοδώρα Ψαλτοπούλου (Παθολόγος, Καθηγήτρια Θεραπευτικής-Επιδημιολογίας-Προληπτικής Ιατρικής) και Θάνος Δημόπουλος (τ. Πρύτανης ΕΚΠΑ, Καθηγητής Θεραπευτικής – Ογκολογίας – Αιματολογίας, Διευθυντής Θεραπευτικής Κλινικής), αν και έχουν προταθεί παράγοντες κινδύνου, όπως η διατροφή, η κατανάλωση επεξεργασμένων τροφών, η κατανάλωση κόκκινου κρέατος, η καθιστική ζωή και το αλκοόλ, δεν επαρκούν για την πλήρη εξήγηση της αύξησης των περιστατικών. Η προσοχή των επιστημόνων στρέφεται όλο και περισσότερο στο μικροβίωμα του εντέρου ως πιθανό σημαντικό παράγοντα.
Η πρώιμη εμφάνιση καρκίνου του παχέος εντέρου εμφανίζει διαφορές από τον καρκίνο μέσης ηλικίας τόσο σε μοριακό όσο και σε επίπεδο ιστολογίας. Τείνει να εμφανίζεται κυρίως στο αριστερό κόλον και το ορθό, δεν εμφανίζει μικροδορυφορική αστάθεια, φέρει ιδιαίτερους ιστολογικούς τύπους και χαρακτηρίζεται από υπομεθυλίωση LINE-1 γονιδίων.
Η συνεχής έκθεση σε εξωτερικούς περιβαλλοντικούς παράγοντες (π.χ. κακή διατροφή, αντιβιοτικά, ρύπανση, χημικά, πλαστικά), έχει σημαντικές επιδράσεις στο μικροβίωμα, οδηγώντας σε φλεγμονώδες εντερικό περιβάλλον που ευνοεί την καρκινογένεση. Μελέτες σε ζώα έχουν δείξει ότι διατροφικές αλλαγές επηρεάζουν την παραγωγή καρκινογόνων μεταβολιτών από το μικροβίωμα.
Η διαταραχή της ομοιόστασης της εντερικής μικροβιακής χλωρίδας του εντέρου σε ασθενείς με πρώιμη εμφάνιση καρκίνου του παχέος εντέρου έχει διαφορετική μικροβιακή υπογραφή από την αντίστοιχη σε ασθενείς μέσης ηλικίας. Η έλλειψη διατροφικών φλαβονοειδών (που βρίσκεται σε φρούτα και λαχανικά) συνδέεται με αύξηση του F. plautii σε ασθενείς με πρώιμη εμφάνιση καρκίνου του παχέος εντέρου, υποδεικνύοντας διατροφικό ρόλο στη δυσβίωση. Μεταβολικές αναλύσεις δείχνουν ειδική παρουσία αμινοξέων όπως η γλυκίνη και η L-ασπαρτική στους ασθενείς με πρώιμη εμφάνιση καρκίνου του παχέος εντέρου.
Παρότι γενετικές μεταλλάξεις ευθύνονται για μικρό ποσοστό περιστατικών με πρώιμη εμφάνιση καρκίνου του παχέος εντέρου, ακόμη και στα γενετικά σύνδρομα, η δυσβίωση φαίνεται να επιβαρύνει την καρκινογένεση. Αν και εξετάστηκε και η ανοσολογική απάντηση (διείσδυση Τ-λεμφοκυττάρων), δεν διαπιστώθηκαν ουσιαστικές διαφορές με τις μορφές κολοορθικού καρκίνου μέσης ηλικίας.
Συμπερασματικά, η αύξηση των περιστατικών με πρώιμη εμφάνιση καρκίνου του παχέος εντέρου αποτελεί πρόκληση για τη δημόσια υγεία και απαιτεί περαιτέρω έρευνα. Η σύνδεση περιβάλλοντος, μικροβιώματος και καρκίνου προσφέρει νέα προοπτική για πρόληψη και θεραπεία.
Διαβάστε επίσης
Καρκίνος: Αυξάνονται τα περιστατικά στους κάτω των 50 – Ποιοι τύποι έχουν αυξημένη συχνότητα
Καρκίνος Παχέος Εντέρου: Μπορεί μια βιταμίνη να προλάβει τον κίνδυνο; Τι λέει η επιστήμη
