Με το σύνθημα «Η υγεία μου, δικαίωμά μου» επιλέγει να γιορτάσει τα 76α γενέθλιά του ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ), φέρνοντας στο επίκεντρο της φετινής Παγκόσμιας Ημέρας Υγείας τα εκατομμύρια ανθρώπων σε όλο τον πλανήτη που κινδυνεύουν να χάσουν -αν όχι ήδη- το δικαίωμά τους στην υγειονομική περίθαλψη.
«Το φετινό θέμα επελέγη για να υπερασπιστεί το δικαίωμα του καθενός, παντού, να έχει πρόσβαση σε ποιοτικές υπηρεσίες υγείας, εκπαίδευση και πληροφόρηση, καθώς και σε ασφαλές πόσιμο νερό, καθαρή ατμόσφαιρα, καλή διατροφή, ποιοτική στέγαση, αξιοπρεπείς εργασιακές και περιβαλλοντικές συνθήκες, μακριά από διακρίσεις» αναφέρει στη σελίδα του.
Σύμφωνα με το Συμβούλιο του ΠΟΥ για τα Οικονομικά της Υγείας για Όλους, ενώ η υγεία αναγνωρίζεται ως ανθρώπινο δικαίωμα στο σύνταγμα τουλάχιστον 140 χωρών, οι τελευταίες δεν ψηφίζουν και δεν εφαρμόζουν στην πράξη νόμους που διασφαλίζουν στους πολίτες το δικαίωμα πρόσβασης σε υπηρεσίες υγείας. «Τουλάχιστον 4,5 δισεκατομμύρια άνθρωποι -πάνω από το μισό του παγκόσμιου πληθυσμού- δεν καλύπτονταν πλήρως από βασικές υπηρεσίες υγείας το 2021» σημειώνει ο οργανισμός.
Μια ζωή χάνεται κάθε 5 δευτερόλεπτα
Επ’ αφορμή της ημέρας, ο ΠΟΥ υπενθυμίζει τις ασθένειες και φυσικές καταστροφές ως βασικές αιτίας θανάτου και αναπηρίας παγκοσμίως, στέκεται όμως και στα δεινά που έχει προξενήσει το ανθρώπινο χέρι.
«Οι συγκρούσεις καταστρέφουν ζωές, φέρνοντας θάνατο, πόνο, πείνα και ψυχική δυσφορία» αναφέρει, «φωτογραφίζοντας» τους συγκαιρινούς πολέμους Ισραήλ-Χαμάς και Ρωσίας-Ουκρανίας, συνεκδοχές των συρράξεων που αποτιμώνται σε ανυπολόγιστες καταστροφές και βαρύ φόρο αίματος για τους αμάχους.
Το δεύτερο έργο του ανθρώπου, με αντίτιμο μια ζωή κάθε πέντε δευτερόλεπτα, δεν είναι άλλο από την ατμοσφαιρική ρύπανση από την καύση ορυκτών καυσίμων, που «ενισχύει την κλιματική κρίση και ταυτόχρονα μας στερεί το δικαίωμα να αναπνέουμε καθαρό αέρα».
«Μάθε τα δικαιώματά σου»
1. «Μάθε τα δικαιώματά σου στην υγεία σου». Κάθε άνθρωπος δικαιούται:
- ασφαλή και ποιοτική περίθαλψη, χωρίς διακρίσεις
- προστασία της ιδιωτικής ζωής και απόρρητο των δεδομένων για την υγεία
- να ενημερώνεται σχετικά με τη θεραπεία του και να συγκατατίθεται μετά την ενημέρωση
- σωματική αυτονομία και ακεραιότητα.
2. «Πάρε αποφάσεις για την υγεία σου»
3. «Προστάτευσε το δικαίωμά σου στην υγεία σαν ανθρώπινο δικαίωμα». Όλοι πρέπει να έχουν πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας που χρειάζονται, όταν και όπου τις χρειάζονται, χωρίς να έρχονται αντιμέτωποι με οικονομικά εμπόδια. Αν δεν είναι δυνατή η πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη, κάτι πάει λάθος. Ο ΠΟΥ προτείνει:
- Απευθυνθείτε στους πολιτικούς ηγέτες, ενταχθείτε σε κοινότητες υγείας που προβάλλουν αιτήματα για δράση, λάβετε μέρος σε petitions (π.χ. συλλογή υπογραφών) και δημόσιες συζητήσεις.
- Οργανώστε την κοινότητά σας – π.χ. στη δουλειά, στην εκκλησία – και προχωρήσετε σε συμφωνία για το τι πρέπει να αλλάξει και πώς.
4. «Ανάδειξε το δικαίωμα στην υγεία ως εγγενή πυλώνα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων». Ο σεβασμός του δικαιώματος στην υγεία προαπαιτεί σεβασμό του δικαιώματος στην πρόσβαση σε ασφαλές πόσιμο νερό, καθαρό αέρα, καλή διατροφή, ποιοτική στέγαση, αξιοπρεπείς συνθήκες εργασίας, χωρίς βία και διακρίσεις.
5. «Υπερασπίσου την υγεία ως βασική προτεραιότητα». Ο ΠΟΥ προκρίνει τη συμμετοχή στη λήψη αποφάσεων σχετικά με την υγεία, μέσα από πλειάδα δράσεων όπως: συμμετοχή σε δημοτικές και άλλες τοπικού χαρακτήρα συνεδριάσεις και συνελεύσεις, σε συμβούλια υγείας, σε ομάδες καθοδήγησης, επιτροπές επανεξέτασης κ.α..
Προς τις κυβερνήσεις
Ο ΠΟΥ υπενθυμίζει στις κυβερνήσεις τον σημαίνοντα ρόλο τους για την επίτευξης του στόχου «υγεία για όλους» μέσα από:
- τη συμμετοχή όλων των εμπλεκόμενων υπουργείων για λήψη κατάλληλων αποφάσεων και βελτίωση της νομοθεσίας
- επενδύσεις στον τομέα της υγείας
- την υλοποίηση του δικαιώματος στην υγεία καθιστώντας τις υπηρεσίες υγείας διαθέσιμες, ποιοτικές και προσβάσιμες για όλους και παντού
- την ενίσχυση της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας
- την ενίσχυση της διαφάνειας και καταπολέμηση της διαφθοράς
- τη συμμετοχή του κοινού στη λήψη αποφάσεων στο πεδίο της υγείας
- την έρευνα για τις ανάγκες υγείας του πληθυσμού
- τη διασφάλιση του δικαιώματος στην υγεία κατά τη διάρκεια πολέμων και συγκρούσεων.
Διαβάστε επίσης:
Κλιματική αλλαγή – Ελλάδα: Το αποτύπωμά της στην υγεία – Δύο νέες μελέτες
Μακροζωία: Η βιώσιμη διατροφή που μειώνει κατά 25% τον κίνδυνο θανάτου
Έμφραγμα, καρδιακή ανεπάρκεια, εγκεφαλικό: O ατμοσφαιρικός παράγοντας που αυξάνει τις νοσηλείες
