Κοινωνικές επαφές: Σε ποιες χώρες υπάρχει περισσότερη επικοινωνία και σε ποιες μοναξιά – Πού βρίσκεται η Ελλάδα

Οι κοινωνικές επαφές είναι καθολικές και ο βαθμός στον οποίο εκπληρώνονται – ή όχι – επηρεάζει την υγεία, την ευημερία και την ψυχολογία των ανθρώπων σε όλο τον κόσμο. Με το αυξανόμενο παγκόσμιο ενδιαφέρον για την κατανόηση του τρόπου με τον οποίο οι κοινωνικές σχέσεις υποστηρίζουν ή εμποδίζουν την υγεία, πολλοί προσπαθούν να τις εκμεταλλευτούν.

Το 2022, η έκθεση των Meta και της Gallup State of Social Connections αποκάλυψε σημαντικές διαφοροποιήσεις στην αίσθηση των ανθρώπων σχετικά με τη σύνδεση και τη μοναξιά στις χώρες που μελετήθηκαν. Τα δεδομένα της έκθεσης προέρχονται από από 142 χώρες. Μεταξύ άλλων η έρευνα αναδεικνύει ότι οι περισσότεροι άνθρωποι (72%) ένιωθαν «πολύ» ή «αρκετά» συνδεδεμένοι με τους άλλους, ενώ μόλις το 6% δεν αισθάνθηκε συνδεδεμένο «καθόλου» με άλλους ανθρώπους. Παράλληλα, σχεδόν το ένα τέταρτο (24%) του παγκόσμιου πληθυσμού αισθάνθηκε «πολύ» ή «αρκετά» μόνος, ενώ το 49% δήλωσε ότι δεν αισθανόταν μοναξιά «καθόλου».

H Ελλάδα σε αυτή τη γενική κατηγορία καταλαμβάνει την 12η θέση παγκοσμίως με τους πολίτες της να συνδέονται σε ποσοστό 87% «πολύ» ή «αρκετά» με άλλους ανθρώπους, ενώ μόλις το 1% αισθάνεται «καθόλου» συνδεδεμένο. Την ίδια στιγμή, η Ελλάδα είναι στην 118η θέση αναφορικά στην μοναξιά που αισθάνονται οι κάτοικοί της καθώς μόλις το 11% νιώθει «πολύ» μοναξιά.

Οι άνθρωποι παγκοσμίως ανέφεραν ότι αλληλεπιδρούν με ποικίλες κοινωνικές ομάδες συχνά (τουλάχιστον μία φορά την ημέρα), αλληλεπιδράσεις με φίλους ή οικογένεια που ζουν μαζί τους και σε κοντινή απόσταση ήταν ο συχνότερος τύπος κοινωνικής αλληλεπίδρασης που αναφέρθηκε παγκοσμίως και στις περισσότερες χώρες.

Συνολικά, η έρευνα Meta-Gallup υποδηλώνει ότι οι περισσότεροι άνθρωποι αισθάνονται κοινωνικά συνδεδεμένοι, αλλά η εμπειρία της κοινωνικής σύνδεσης διαφέρει από χώρα σε χώρα ανάλογα με το επίπεδο και τη συχνότητα.

Υψηλά επίπεδα κοινωνικής διασύνδεσης αναφέρθηκαν σε πολλές χώρες του κόσμου – από την Ανατολική Ασία (Ιαπωνία, Βιετνάμ και Φιλιππίνες) έως τη Σκανδιναβία (Ισλανδία, Φινλανδία και Σουηδία), από τη Δυτική Αφρική (Σενεγάλη, Νιγηρία και Γκάνα) έως Αυστραλία και σε κάθε ενδιάμεση περιοχή.

Από την άλλη, το ποσοστό των ανθρώπων που αισθάνονται πλήρη έλλειψη κοινωνικής σύνδεσης ήταν πολύ μικρό σε πολλές χώρες. Δύο τοις εκατό ή λιγότερο του πληθυσμού δεν αισθανόταν συνδεδεμένο καθόλου σε 25 χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Νιγηρίας, της Ιαπωνίας και της Εσθονίας.

Αν και τα ποσοστά αυτά μπορεί να φαίνονται αμελητέα, ανάλογα με το μέγεθος της χώρας, αυτά τα ποσοστά μπορεί να ανέρχονται ακόμα σε εκατομμύρια ανθρώπων που στερούνται κοινωνικών συνδέσεων.

Η μοναξιά

Πολλοί άνθρωποι βιώνουν αισθήματα μοναξιάς και στιγμές δεν υπάρχει κανείς να μιλήσει, να γελάσει ή να απευθυνθεί για υποστήριξη. Αλλά για μερικούς ανθρώπους, το αίσθημα της μοναξιάς μπορεί να γίνει ένα επίμονο και διάχυτο κομμάτι της ζωής του ρίχνοντας μια τεράστια σκιά που μπορεί να επηρεάσει την υγεία τους.

Περίπου ένας στους τέσσερις ανθρώπους – το 24% του παγκόσμιου πληθυσμού και πάνω από ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι σε όλες τις χώρες που συμμετείχαν στην έρευνα – δήλωσαν ότι αισθάνονται «πολύ μόνοι» ή «αρκετά μόνοι». Οι μισοί από τους ανθρώπους που συμμετείχαν στην έρευνα (που μεταφράζεται σε περίπου 2,2 δισεκατομμύρια) δεν αισθάνονταν μοναξιά «καθόλου».

Όπως και τα ποσοστά κοινωνικής σύνδεσης, τα ποσοστά μοναξιάς ποικίλλουν επίσης από χώρα σε χώρα: Οι αναφορές ή αρκετά μοναχικές ήταν τόσο χαμηλές όσο το 5% (Βιετνάμ) και 58% (Λεσότο).

Λιγότερο 10% του πληθυσμού δήλωσε ότι ήταν πολύ ή αρκετά μόνοι σε 19 χώρες, συμπεριλαμβανομένων των εξής Γερμανία (6%), Σλοβενία (6%) και Κιργιστάν (8%). Ωστόσο, υπήρχαν 29 χώρες, όπως
όπως η Αιθιοπία (36%) και το Πακιστάν (41%), όπου σε τουλάχιστον το ένα τρίτο του πληθυσμού ανέφερε ότι αισθάνεται μοναξιά.

Σε πέντε χώρες, τουλάχιστον οι μισοί άνθρωποι δήλωσαν ότι αισθάνονται μοναξιά.

Ποσοστά «σύνδεσης» ανά ηλικία

Σε παγκόσμιο επίπεδο, τα αναφερόμενα συναισθήματα κοινωνικής συνδεσιμότητας ήταν παρόμοια σε όλες τις ηλικιακές ομάδες, που κυμαίνονταν από 71% μεταξύ των νεαρών ενηλίκων ηλικίας
19-29 ετών και ενηλίκων ηλικίας 30-44 ετών, έως 75% μεταξύ των 65 ετών και άνω.

Το ποσοστό που δεν βιώνει καμία σύνδεση ήταν επίσης παρόμοιο: Το 5% των εφήβων (ηλικίας15-18) ανέφεραν ότι δεν αισθάνονται συνδεδεμένοι με άλλους καθόλου, και το ποσοστό μεταξύ όλων των άλλων ηλικιακών ομάδων ήταν μόλις μία έως δύο μονάδες υψηλότερο.

Οι παγκόσμιες τάσεις στη μοναξιά ήταν πιο ποικίλες ανά ηλικιακή ομάδα από ό,τι εκείνες της κοινωνικής σύνδεσης, με ένα ποσοστό μοναξιάς μεταξύ των ηλικιωμένων ενηλίκων (ηλικίας 65+) 10 ποσοστιαίες μονάδες χαμηλότερα από εκείνο των νέων ενηλίκων (ηλικίας 19-29 ετών).

Το ποσοστό των ηλικιωμένων ενηλίκων που δήλωσαν ότι δεν αισθάνονται καθόλου μοναξιά (57%) ήταν 14 ποσοστιαίες μονάδες υψηλότερο από εκείνο των νέων ενηλίκων (19-29,43%) που δήλωσαν το ίδιο.

H Ελλάδα από τις μεγαλύτερες «συνδέσεις» με την οικογένεια

Όταν οι άνθρωποι σκέφτονται τις κοινωνικές σχέσεις στη ζωή τους, οι φίλοι και η οικογένεια συνήθως έρχονται στο μυαλό τους. Αυτό δεν αποτελεί έκπληξη: Οι κοινωνικοί δεσμοί με τους φίλους και την οικογένεια συχνά μπορούν να επηρεάσουν αισθητά τη ζωή των ανθρώπων – τις δραστηριότητές τους, ακόμη και την υγεία τους.

Ωστόσο, οι άνθρωποι μπορεί επίσης να αλληλεπιδρούν με άλλους στη δουλειά και στο σχολείο, με τους γείτονές τους και ανθρώπους που ζουν κοντά τους, ομάδες ανθρώπων που μοιράζονται τα ίδια ενδιαφέροντα ή δραστηριότητες και ακόμη και με αγνώστους.

Στις περισσότερες χώρες η πλειοψηφία των ανθρώπων ανέφερε καθημερινές αλληλεπιδράσεις με φίλους ή συγγενείς που ζουν μαζί τους ή κοντά τους, αλλά τα ποσοστά κυμαίνονταν από 21% στη Λιθουανία έως 90% στην Ταϊλάνδη. Ομοίως, οι καθημερινές αλληλεπιδράσεις με γείτονες ή άτομα που ζουν κοντά κυμάνθηκαν από 15% στη Λιθουανία έως 78% στη Λιβερία, και οι καθημερινές αλληλεπιδράσεις με αγνώστους κυμαίνονταν από 3% στο Μπαγκλαντές έως 42% στη Λιβερία.

Παγκοσμίως, η πιο κοινή πηγή καθημερινής αλληλεπίδρασης ήταν οι κοντινοί φίλοι ή η οικογένεια: 119 από τις 142 χώρες και περιοχές που συμμετείχαν στην έρευνα (84%), τα αναφερόμενα ποσοστά καθημερινής αλληλεπίδρασης με αυτή την ομάδα ξεπερνούσε εκείνα με οποιοδήποτε άλλο είδος κοινωνικής σύνδεσης. Μάλιστα η Ελλάδα είναι δεύτερη σε αυτή την κατηγορία με 86% στην καθημερινή επαφή με φίλους ή οικογένεια που μένουν κοντά τους. Πρώτη είναι η Ταϊλάνδη με 90%.