Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Υγιεινής των Χεριών, μια νέα έρευνα του Ευρωπαϊκού Κέντρου Πρόληψης και Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ECDC) αποκαλύπτει ότι το 3,1% των ενοίκων μονάδων μακροχρόνιας φροντίδας υγείας είχαν τουλάχιστον μία λοίμωξη που σχετίζεται με την παροχή υγειονομικής φροντίδας κατά τη στιγμή της μελέτης. Παρόλο που κάποιες από αυτές τις λοιμώξεις μπορούν να αντιμετωπιστούν εύκολα, άλλες μπορεί να έχουν σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία των ασθενών, λέει το ECDC σημαίνοντας για ακόμη μια φορά «καμπανάκι» για τις λοιμώξεις από ανθεκτικά μικρόβια.
Η έρευνα, που διεξήχθη το 2023 και 2024, αναδεικνύει σοβαρά κενά στα μέτρα πρόληψης και ελέγχου λοιμώξεων καθώς και στη διαχείριση της χρήσης αντιμικροβιακών φαρμάκων, σε εγκαταστάσεις που φροντίζουν μερικούς από τους πιο ευάλωτους πολίτες της Ευρώπης: Τους ηλικιωμένους.
«Τα καλά δεδομένα είναι η βάση για αποτελεσματική δράση. Η παρούσα μελέτη δείχνει ότι πρέπει να προστατεύσουμε καλύτερα τους ενοίκους μονάδων μακροχρόνιας φροντίδας, μέσα από στρατηγικές βασισμένες σε τεκμήρια, ενισχυμένη επιτήρηση και σταθερή δέσμευση για πραγματική αλλαγή», δήλωσε ο Piotr Kramarz, επικεφαλής επιστήμονας του ECDC.
Οι πιο συχνές λοιμώξεις που αναφέρθηκαν στις μονάδες φροντίδας ηλικιωμένων ήταν λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος, λοιμώξεις του αναπνευστικού και λοιμώξεις του δέρματος.
Ανάμεσα στις επιβεβαιωμένες λοιμώξεις, το πιο συχνά εντοπισμένο μικρόβιο ήταν το Escherichia coli, ακολουθούμενο από τους SARS-CoV-2, Klebsiella pneumoniae και Staphylococcus aureus. Ωστόσο, μόνο μία στις πέντε λοιμώξεις επιβεβαιώθηκε μικροβιολογικά, γεγονός που εγείρει ανησυχίες για υποδιάγνωση και θεραπείες χωρίς οριστική τεκμηρίωση.
Περισσότερο από το 4% των ενοίκων λάμβαναν τουλάχιστον ένα αντιμικροβιακό φάρμακο κατά τη διάρκεια της έρευνας, με σχεδόν το ένα τρίτο των συνταγών να χορηγείται για προληπτικούς σκοπούς. Οι λοιμώξεις του ουροποιητικού ήταν η κύρια ένδειξη τόσο για θεραπεία όσο και για προφύλαξη.
Η έρευνα αξιολόγησε επίσης την ετοιμότητα των εγκαταστάσεων για πρόληψη λοιμώξεων και τη σωστή χρήση αντιβιοτικών. Αν και σχεδόν όλες οι μονάδες μακροχρόνιας φροντίδας διέθεταν πρωτόκολλα υγιεινής των χεριών, μία στις πέντε δεν είχε προσωπικό εκπαιδευμένο στον έλεγχο λοιμώξεων. Λιγότερες από τις μισές διέθεταν επιτροπή σχετική για τον έλεγχο των λοιμώξεων και σχεδόν το 40% δεν διέθετε κανένα στοιχείο προγράμματος διαχείρισης αντιμικροβιακών. Επιπλέον, λιγότερες από μία στις δέκα εγκαταστάσεις παρείχαν εκπαίδευση για την ορθή συνταγογράφηση αντιβιοτικών.
Τέσσερις στις πέντε μονάδες ανέφεραν ότι χρησιμοποιούν αντισηπτικό χεριών με βάση το αλκοόλ ως κύρια μέθοδο υγιεινής των χεριών, ενώ μία στις πέντε βασιζόταν κυρίως στο πλύσιμο με νερό και σαπούνι. Ωστόσο, σχεδόν το ένα τρίτο των εγκαταστάσεων δεν είχε τακτικό σύστημα παρακολούθησης της υγιεινής των χεριών και παροχής ανατροφοδότησης στο προσωπικό.
Ως απάντηση στα ευρήματα, το ECDC καλεί τις εθνικές υγειονομικές αρχές και τους διαχειριστές των μονάδων φροντίδας ηλικιωμένων να:
- Ενισχύσουν τα μέτρα ελέγχου λοιμώξεων με εκπαίδευση προσωπικού, επιπλέον πόρους, βελτιωμένη επιτήρηση και σαφείς κατευθυντήριες γραμμές,
- Καθιερώσουν την απολύμανση των χεριών με αλκοολούχα διαλύματα ως κύρια μέθοδο υγιεινής,
- Βελτιώσουν τις πρακτικές συνταγογράφησης αντιμικροβιακών, με έμφαση στη λογική χρήση της προληπτικής θεραπείας.
Αυτές οι ενέργειες είναι απαραίτητες για την προστασία της υγείας των ενοίκων μακροχρόνιας φροντίδας και τον περιορισμό της εξάπλωσης της μικροβιακής αντοχής σε όλη την Ευρώπη.
Διαβάστε επίσης
Μικροβιακή αντοχή: Θλιβερή πρωτιά στην κατανάλωση αντιβιοτικών η Ελλάδα
Λοιμώξεις – ΕΣΥ: Τα 10 νοσοκομεία που μείωσαν τα ανθεκτικά μικρόβια
Μικροβιακή αντοχή: Ανακαλύψτε τα «ψηφιακά αντιβιοτικά» που καταπολεμούν τα ανθεκτικά παθογόνα
