Παγκόσμιες διαστάσεις έχει λάβει η κρίση στελέχωσης στο νοσηλευτικό προσωπικό, με άμεσες συνέπειες στην ποιότητα και την ασφάλεια των υπηρεσιών υγείας, όπως αναφέρεται σε πρόσφατη έκθεση της Παγκόσμιας Ένωσης Νοσηλευτών (Global Nurses United) με τίτλο «Παγκόσμια Κρίση, Συλλογική Λύση: Αντιμετωπίζοντας την Παγκόσμια Κρίση Στελέχωσης Νοσηλευτικού Προσωπικού». Την έκθεση δημοσιεύει η Πανελλήνια Συνδικαλιστική Ομοσπονδία Νοσηλευτικού Προσωπικού (ΠαΣΟΝοΠ).
Σύμφωνα με την έκθεση, η παγκόσμια κρίση στελέχωσης του νοσηλευτικού προσωπικού επηρεάζει συστήματα υγείας διεθνώς. Βασισμένη σε δεδομένα από διαφορετικές χώρες και την εμπειρία συνδικαλιστικών οργανώσεων, αποτυπώνει πώς η χρόνια υποστελέχωση υπονομεύει σοβαρά τη φροντίδα των ασθενών και απειλεί την υγεία και την ασφάλεια των νοσηλευτών.
Η κρίση παίρνει διαφορετικές μορφές ανά γεωγραφική περιοχή — με τον Παγκόσμιο Βορρά να πλήττεται από μαζικές παραιτήσεις λόγω εξουθενωτικών συνθηκών και τον Παγκόσμιο Νότο να υποφέρει από έλλειψη πόρων — ωστόσο οι αιτίες συγκλίνουν και αναγνωρίζονται παντού: υποτίμηση της νοσηλευτικής εργασίας, ανυπαρξία προστατευτικών πολιτικών, τεχνολογικές ανατροπές χωρίς επαρκή εποπτεία, συνεχής αποεπένδυση στα δημόσια συστήματα υγείας.
Οι 7 προβληματικοί τομείς
Στην παγκόσμια έκθεση διαπιστώνονται επτά σημεία – τομείς που χρήζουν άμεσης βελτίωσης. Η υποστελέχωση αποτελεί ζήτημα ύψιστης σημασίας και ανησυχίας για τους νοσηλευτές σε ολόκληρο τον κόσμο. Όπως αναφέρεται στην έκθεση, πολλές μελέτες έχουν εντοπίσει την υποστελέχωση ως τον καθοριστικό παράγοντα που επηρεάζει την επαγγελματική ικανοποίηση, την ασφάλεια των ασθενών και τη συνολική ποιότητα της φροντίδας, συμπεριλαμβανομένων των ενδονοσοκομειακών λοιμώξεων σε διάφορες χώρες.
Επιπλέον, οι συνθήκες εργασίας πρέπει να βελτιωθούν. «Αυτό που λείπει είναι οι ασφαλείς και υποστηρικτικές συνθήκες εργασίας για τους σημερινούς και μελλοντικούς νοσηλευτές. Σε όλο τον κόσμο, οι χώρες αντιμετωπίζουν αυξήσεις σε μεταδοτικά νοσήματα, περιστατικά βίας στον χώρο εργασίας και άλλα ζητήματα ασφάλειας, τα οποία απειλούν τόσο την προσέλκυση όσο και τη διατήρηση του νοσηλευτικού προσωπικού. Λαμβάνοντας υπόψη τη λεπτομερή και απαιτητική φύση της νοσηλευτικής εργασίας σε συνδυασμό με αυτές τις προκλήσεις, δεν προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι το επάγγελμα βιώνει τακτικές αποχωρήσεις εργαζομένων».
Η Παγκόσμια Έκθεση κάνει λόγο για τα περιστατικά βίας στον χώρο εργασίας, σημειώνοντας ότι δεν μπορούν να συνεχιστούν. «Το 2025, η βία στον χώρο εργασίας δεν αποτελεί πλέον ένα αναδυόμενο πρόβλημα· αντιθέτως, έχει εξελιχθεί σε κυρίαρχο», αναφέρουν οι νοσηλευτές, και προσθέτουν: «Γνωρίζουμε ήδη ότι η ασφαλής στελέχωση, η έγκαιρη ιατρική εκτίμηση και παρέμβαση, καθώς και τα κατάλληλα μέτρα φυσικής ασφάλειας (όπως συστήματα συναγερμού, διαρρυθμίσεις γραφείων κ.λπ.) συμβάλλουν στην πρόληψη της βίας στον χώρο εργασίας».
Η πρόληψη κατά των μεταδοτικών νοσημάτων πρέπει να αποτελεί προτεραιότητα. Αυτό λέει η Παγκόσμια Έκθεση, σημειώνοντας τους κινδύνους που πυροδοτεί η κλιματική αλλαγή. «Οι νοσηλευτές και νοσηλεύτριες εκτίθενται, επομένως, δυσανάλογα σε μεταδοτικά νοσήματα. Πάντα φρόντιζαν ασθενείς με λοιμώδη νοσήματα, έτοιμοι να δράσουν για την προστασία των ασθενών μας κατά τη διάρκεια επιδημιών. Ωστόσο, πολύ συχνά οι εργοδότες στον χώρο της υγείας επιβάλλουν την προσδοκία ότι θα θέσουμε τους εαυτούς μας σε κίνδυνο χωρίς να μας παρέχουν τις αναγκαίες προστασίες για να παραμείνουμε ασφαλείς και απαλλαγμένοι από λοιμώξεις».
Την ίδια ώρα, η έκθεση επισημαίνει ότι οι νοσηλευτές αξίζουν καλύτερο ωράριο και αμοιβή. «Οι νοσηλευτές εργάζονται με διαφορετικά ωράρια, με τις πιο συνηθισμένες βάρδιες να κυμαίνονται από 8 έως και 16 ώρες συνεχόμενης εργασίας. Δεν υπάρχει παγκόσμιο πρότυπο—γεγονός κατανοητό λόγω των διαφορετικών αναγκών κάθε χώρας—όμως αυτό συχνά δίνει το περιθώριο στις διοικήσεις των υπηρεσιών υγείας να καταπατούν τα δικαιώματα των εργαζομένων σε χώρες όπου η νομοθεσία και οι εργασιακές ρυθμίσεις είναι ασθενείς. Οι νοσηλευτές πιέζονται συχνά να εργάζονται υπερωρίες, εις βάρος τόσο της ποιότητας φροντίδας όσο και της δικής τους υγείας και ευημερίας», σημειώνουν οι νοσηλευτές.
Προσθέτουν δε ότι «η βιομηχανία υγειονομικής περίθαλψης και οι κυβερνήσεις έχουν προωθήσει τη ραγδαία επέκταση της τεχνολογίας ως μια ψευδεπίγραφη λύση στην κρίση υποστελέχωσης που οι ίδιες έχουν δημιουργήσει», τονίζοντας ότι η τεχνολογία δεν μπορεί να αντικαταστήσει την κρίση των νοσηλευτών. Τέλος, η ίδια έκθεση εστιάζει στα εργασιακά δικαιώματα των νοσηλευτών. «Η επέκταση και η διασφάλιση της εργασιακής προστασίας των νοσηλευτών και του δικαιώματός μας να διαπραγματευόμαστε συλλογικά θα είναι υψίστης σημασίας για την αντιμετώπιση της παγκόσμιας κρίσης στελέχωσης. Όπως έδειξε η παρούσα έκθεση, οι νοσηλευτές, ανεξαρτήτως τόπου διαμονής, επηρεάζονται από αυτή την κρίση, οι επιπτώσεις και η σοβαρότητα της οποίας είναι διαφορετικές ανάλογα με τη χώρα και την περιοχή. Τα ποσοστά της βίας στο χώρο εργασίας είναι υψηλότερα σε νοσηλευτικές μονάδες με ανεπαρκή στελέχωση και οι ασθενείς είναι πιο πιθανό να εκνευριστούν σε συνωστισμένες μονάδες από την άλλη, η εμπειρία της βίας στο χώρο εργασίας επηρεάζει άμεσα την απόφαση των νοσηλευτών να παραμείνουν στο επάγγελμα, γεγονός που επιδεινώνει περαιτέρω την κρίση».
Διαβάστε επίσης
ΕΣΥ: Αυξήσεις και νέες προσλήψεις ζητούν οι νοσηλευτές
Οι σχολικοί νοσηλευτές δεν είναι πολυτέλεια: Έντονες αντιδράσεις από απόφαση του Υπουργείου Παιδείας
