Η σεξουαλικότητα δεν σταματά με την εμμηνόπαυση. Παρά την αντίληψη ότι αφορά κυρίως τους νεότερους, έρευνες δείχνουν πως η επιθυμία για οικειότητα και η σημασία της σεξουαλικής υγείας παραμένουν «ζωντανές» και στις μεγαλύτερες ηλικίες. Διεθνή στοιχεία αναφέρουν ότι πάνω από το 75% των γυναικών μέσης ηλικίας θεωρούν το σεξ σημαντικό, ενώ 37% των 65+ και 10% των 85+ συνεχίζουν να είναι σεξουαλικά ενεργές.
Παρόλα αυτά, η γυναικεία σεξουαλική υγεία στην τρίτη ηλικία σπανίως βρίσκεται στο επίκεντρο της έρευνας. Παγκοσμίως, 22% με 43% των γυναικών εμφανίζουν προβλήματα σεξουαλικής λειτουργίας, γνωστά ως γυναικεία σεξουαλική δυσλειτουργία (FSD – Female sexual dysfunction): μια κλινικά διαταραχή της σεξουαλικής ανταπόκρισης ή ευχαρίστησης που διαρκεί τουλάχιστον έξι μήνες και προκαλεί προσωπική δυσφορία.
Ωστόσο, παρά τον αυξανόμενο αριθμό ηλικιωμένων γυναικών, τα διαθέσιμα δεδομένα είναι περιορισμένα. Οι περισσότερες αναλύσεις, συχνά, επικεντρώνονται σε πληθυσμούς μέσης ηλικίας ή συνδυάζουν στοιχεία από άνδρες και γυναίκες.
Σε αυτό το κενό έρχεται να «βάλει το λιθαράκι» της, μια νέα μελέτη της Mayo Clinic, δημοσιευμένη στο Menopause. Οι ερευνητές ανέλυσαν στοιχεία από 4.900 γυναίκες άνω των 50 ετών που επισκέφθηκαν εξειδικευμένα ιατρεία σε τρεις πολιτείες των ΗΠΑ. Από αυτές, 3.465 (71%) δήλωσαν σεξουαλικά ενεργές τον τελευταίο μήνα: 2.911 ηλικίας 50–64 ετών και 554 ηλικίας 65+. Μόνο αυτές συμπεριλήφθηκαν στην κύρια ανάλυση, ενώ η μεγαλύτερη συμμετέχουσα ήταν 95 ετών.
Η αξιολόγηση έγινε με δύο εργαλεία:
- FSFI (Δείκτης Γυναικείας Σεξουαλικής Λειτουργίας): μετρά επιθυμία, διέγερση, λίπανση, οργασμό, ικανοποίηση και πόνο
- FSDS-R (Κλίμακα Δυσφορίας σχετιζόμενης με τη Σεξουαλική Λειτουργία): καταγράφει τον συναισθηματικό αντίκτυπο των προβλημάτων
Η γυναικεία σεξουαλική δυσλειτουργία ορίστηκε με βαθμολογία FSFI ≤ 26,55 (όριο κάτω από το οποίο θεωρείται ότι υπάρχουν σημαντικά προβλήματα στη σεξουαλική λειτουργία) και FSDS-R ≥ 11 (τιμή που δείχνει ότι αυτά τα προβλήματα προκαλούν ουσιαστική συναισθηματική ενόχληση).
Τι έδειξαν τα αποτελέσματα
- Παρόμοια ποσοστά σεξουαλικής δυσλειτουργίας: 51,8% στις γυναίκες 65+ και 56,2% στις 50–64
- Λιγότερη συναισθηματική δυσφορία στις μεγαλύτερες (μέσος όρος 13 βαθμοί στην κλίμακα FSDS-R έναντι 15 των νεότερων)
- Κολπική ξηρότητα: το πιο συχνό σύμπτωμα (52% και στις δύο ομάδες)
Επίσης, οι 65+ είχαν μικρότερη συχνότητα απώλειας επιθυμίας (33,4% έναντι 47,6%) και μειωμένης αίσθησης (13% έναντι 16,9%), αλλά ελαφρώς περισσότερους πόνους στα γεννητικά όργανα (8,1% έναντι 5,8%).
Ταυτόχρονα, οι μεγαλύτερες ανέφεραν χαμηλότερα ποσοστά καταθλιπτικών συμπτωμάτων (24,3% έναντι 33%) και παρόμοια επίπεδα άγχους με τις νεότερες. Ως προς αυτό, οι ερευνητές εκτιμούν ότι ενδέχεται να αποδίδεται στην αυξημένη συναισθηματική ανθεκτικότητα, την αποδοχή των αλλαγών που «φέρνει» η γήρανση και τις χαμηλότερες προσδοκίες για τη σεξουαλική λειτουργία.
Τέλος, σημαντική ήταν και η διαφορά στη χρήση θεραπειών. Οι γυναίκες 65+ χρησιμοποιούσαν συχνότερα τοπικές κολπικές ορμονικές αγωγές (21,4% έναντι 12,5%), ενώ η χρήση συστηματικής ορμονικής αγωγής ήταν παρόμοια και στις δύο ομάδες.
Τα εμπόδια παραμένουν
Η κοινωνικοπολιτισμική προκατάληψη και η αμηχανία γύρω από τη σεξουαλικότητα στην τρίτη ηλικία συχνά λειτουργούν ως ανασταλτικοί παράγοντες για τις γυναίκες, ώστε να αναζητήσουν βοήθεια ή να ενημερωθούν για τις διαθέσιμες θεραπευτικές επιλογές, όπως είναι οι τοπικές ορμονικές αγωγές για το ουρογεννητικό σύνδρομο της εμμηνόπαυσης.
«Η μελέτη μάς έδειξε πως, παρότι οι μεγαλύτερες γυναίκες αναφέρουν σεξουαλική δυσλειτουργία σε παρόμοια ποσοστά με των γυναικών μέσης ηλικίας, βιώνουν λιγότερη δυσφορία για τα προβλήματά τους. Η σεξουαλική υγεία χρειάζεται φροντίδα σε κάθε στάδιο, οπότε είναι σημαντικό να συνεχίζεται ο έλεγχος και η αντιμετώπιση πιθανών δυσκολιών καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής», επισημαίνει η Δρ. Stephanie Faubion, ιατρική διευθύντρια της The Menopause Society και μία από τις συγγραφείς.
Διαβάστε επίσης
Κανείς δεν μιλάει για τις δυσκολίες της σεξουαλικής ζωής μετά την εμμηνόπαυση
Εμμηνόπαυση: Τι φταίει για την κολπική ξηρότητα – 6 τρόποι να την αντιμετωπίσετε
