Δυστυχώς, ακόμα και στις μέρες μας, υπάρχουν άνθρωποι που, για να διορθώσουν συμπεριφορές του σκύλου τους, χρησιμοποιούν τρόπους εκπαίδευσης που πληγώνουν την ψυχή του και βλάπτουν την υγεία του.
«Όταν μιλάς με κηδεμόνες σκύλων, σχεδόν όλοι λένε πως αγαπούν τον σκύλο τους. Για όποιον λόγο κι αν τον έχουν – και τους πιστεύω.
Όμως, πολλοί κηδεμόνες, είτε από ελλιπή γνώση, είτε από παραπληροφόρηση, ή στηριζόμενοι σε μια δική τους νοοτροπία, πιστεύουν πως όταν ο σκύλος εκδηλώνει συμπεριφορές, όπως επιθετικότητα, φύλαξη σημαντικών -για εκείνον- πραγμάτων, ούρηση στο κρεβάτι και γενικά συμπεριφορές ανεπιθύμητες, προσπαθεί να γίνει ο αρχηγός. Να κυριαρχήσει στο σπίτι, να τους πάρει τον αέρα, και διάφορες τέτοιες θεωρίες.
Έτσι, καταφεύγουν σε διάφορες μεθόδους «εκπαίδευσης», επώδυνες για τον σκύλο.
Τους ακούς να λένε: «Θέλω να του πάρω τον αέρα, πριν μου τον πάρει εκείνος», «πρέπει να του σπάσω τον τσαμπουκά, γιατί είναι ζόρικος και κυριαρχικός», και διάφορα παρόμοια.
Κάπως έτσι ξεκινά το κακό και αρχίζουν να χρησιμοποιούν απάνθρωπους τρόπους εκπαίδευσης, που στην ουσία, όχι μόνο δεν τον διδάσκουν, αλλά τον βασανίζουν, σε μια προσπάθεια να του επιβληθούν.
Η χρήση του πνίχτη και του ηλεκτρικού κολάρου, είναι μια τέτοια μέθοδος.
Αν σας σφίξουν τον λαιμό δυνατά, αν σας κάνουν ηλεκτροσόκ, πώς θα νιώσετε; Ασφυκτικά; Θα πονέσετε; Θα τρομοκρατηθείτε;
Κάπως έτσι νιώθει και ο σκύλος…
Αυτά τα βάναυσα εργαλεία, τραυματίζουν σωματικά και ψυχικά τον σκύλο, αλλά και τη σχέση του με τον κηδεμόνα του.
Η χρήση τους είναι, εκτός από αναχρονιστική, και καταστροφική. Τόσο για την υγεία του, όσο και για την ψυχολογία – συμπεριφορά του.
Και μπορεί να έχει τα αντίθετα αποτελέσματα, όταν ο σκύλος νιώθει έναν ανεξήγητο γι΄ αυτόν πόνο, που τον συνδυάζει με οτιδήποτε βλέπει, πλησιάζει, περνάει από δίπλα του. Κάπου εδώ αρχίζει το πρόβλημα: επιθετικότητα προς οτιδήποτε θεωρεί ότι του προκαλεί τον πόνο.
Έχουν γίνει έρευνες και έχει αποδειχθεί η ζημιά που κάνουν αυτά τα «μεσαιωνικά» εργαλεία, τα οποία δεν διδάσκουν τον σκύλο κάτι, αλλά τον εξαναγκάζουν να κάνει οτιδήποτε», τονίζει η θετική εκπαιδεύτρια σκύλων, Ελένη Κασπίρη.
Επίσης, υπογραμμίζει ότι, μέσα σε αυτούς τους τρόπους εκπαίδευσης, είναι η σωματική τιμωρία (ξύλο, κρεμάσματα, τινάγματα, τραβήγματα), οι φωνές, το δέσιμο, ο εγκλεισμός, η απομόνωση και κάθε μορφής πίεσης.
«Έχω ακούσει πολλές φορές τη φράση: «για το καλό του το κάνω, για να μάθει».
Ναι, και οι γονείς που φέρονται άσχημα στα παιδιά τους (ξύλο, επώδυνες τιμωρίες, κ.λπ.), για το καλό τους θεωρούν ότι το κάνουν, και δεν αμφισβητεί κανείς ότι τ’ αγαπούν.
Μα το ξύλο, ως παιδαγωγική μέθοδος πέρασε στην ιστορία, πια. Σήμερα τιμωρείται κιόλας, αν χρησιμοποιηθεί.
Άλλοι, πάλι, απενοχοποιώντας τους εαυτούς τους, χρησιμοποιούν την κορυφαία ατάκα: «δεν πονάει».
Κι αν τους ρωτήσεις, γιατί τον βασανίζουν με αυτούς τους τρόπους, αφού τον αγαπούν, σου απαντούν:
«Μα είναι ανυπάκουος, επιθετικός, κυριαρχικός, ξεροκέφαλος, εκδικητικός, ύπουλος, κάνει καταστροφές, γαβγίζει επίμονα…, μας έχει κάνει τη ζωή δύσκολη, έχει γίνει το αφεντικό εδώ μέσα…».
Πόση παραπληροφόρηση υπάρχει εδώ;
Ας δούμε το εξής αυτονόητο που όλοι το ξεχνάμε:
Οι σκύλοι δεν είναι άνθρωποι. Δεν γνωρίζουν την ανθρώπινη γλώσσα και, φυσικά, δεν γνωρίζουν τους ανθρώπινους κανόνες, ούτε έρχονται στο σπίτι με εγχειρίδιο καλής συμπεριφοράς.
Κι όμως… Κάνουμε ολόκληρους μονολόγους μαζί τους, και όχι μόνο έχουμε την απαίτηση να καταλάβουν, αλλά θυμώνουμε κιόλας μαζί τους, όταν δεν συμβαίνει αυτό.
Προσπαθήστε να φανταστείτε το εξής:
Έρχεται κάποιος που μιλάει μια γλώσσα άγνωστη για εσάς. Σας ζητάει κάτι, που δεν καταλαβαίνετε.
Αυτός, λοιπόν, επιμένει. Εσείς πάλι δεν καταλαβαίνετε, κι αυτός αρχίζει να εκνευρίζεται και να φωνάζει.
Εσείς αγχώνεστε πολύ, αλλά εξακολουθείτε να μην καταλαβαίνετε και να μην του δίνετε αυτό που σας ζητάει. Στο τέλος, αυτός αρχίζει να κάνει χειρονομίες, να ουρλιάζει και να σας τρομοκρατεί. Πώς θα νιώθατε; Προσπαθήστε να μπείτε, έστω και για μια στιγμή, στη θέση του σκύλου σας και δείτε πόσο άδικα του συμπεριφέρεστε.
Όλοι οι χαρακτηρισμοί, λοιπόν, είναι αδικαιολόγητοι και αβάσιμοι, γιατί τίποτα από όλα αυτά δεν ισχύει!», αναφέρει η κα Κασπίρη.
Σύμφωνα με τη θετική εκπαιδεύτρια, ο σκύλος που παρουσιάζει συμπεριφορές που μας ενοχλούν ή μας δυσκολεύουν, είναι ένας ανασφαλής σκύλος, μπερδεμένος, που δεν έχει δεχθεί σωστή καθοδήγηση, και σε καμία περίπτωση δεν θέλει να γίνει το αφεντικό στο σπίτι.
Η ανασφάλειά του τον κάνει να προσπαθεί με διάφορους τρόπους να ελέγξει το περιβάλλον του και, απλά, ακούει τα ένστικτά του.
«Όταν προσπαθούν να τον συμμορφώσουν με τρόπους που τον ζορίζουν, κάνουν τα πράγματα πολύ χειρότερα.
Η «εκπαίδευση» που βασίζεται στον φόβο, μπορεί να οδηγεί σε «γρήγορο αποτέλεσμα» προς στιγμήν, αλλά στην ουσία δεν έχει εντοπιστεί η αιτία της συμπεριφοράς, ώστε να γίνει προσπάθεια επίλυσης.
Γιατί αυτό που έχει σημασία, δεν είναι να καταστείλουμε για λίγο μια συμπεριφορά, αλλά να την αλλάξουμε με τον σωστό τρόπο.
Ο σκύλος με τον οποιοδήποτε εξαναγκασμό δεν μαθαίνει τι πρέπει να κάνει, απλά τιμωρείται για κάτι που δεν καταλαβαίνει.
Έτσι, αναπτύσσουν στον σκύλο τους τον φόβο, προκαλώντας του ανασφάλεια, κομματιάζοντας τη σχέση του αμοιβαίου σεβασμού και εμπιστοσύνης που θα έπρεπε να έχουν. Αυτόν που λένε πως αγαπούν και τον θεωρούν το παιδί τους, ή τον καλύτερο φίλο τους.
Δυστυχώς, τέτοιες συμβουλές δίνονται από διάφορους «ειδικούς», αλλά και μη ειδικούς, με αποτέλεσμα να καταστρέφονται οριστικά σχέσεις σκύλων και ανθρώπων», επισημαίνει η κα Κασπίρη και συμπληρώνει: «Όπως ένα παιδάκι θέλει τον χρόνο του να μάθει πράγματα, και απαιτείται εκπαίδευση από τους γονείς, δασκάλους, έτσι και ο σκύλος – κουτάβι έχει παρόμοιες ανάγκες.
Εμείς είμαστε υποχρεωμένοι να του μάθουμε ό,τι χρειάζεται και να βάλουμε τα όρια και τους κανόνες, αλλά με τον σωστό τρόπο.
Λένε κάποιοι: «Είναι επιθετικός, και δεν ξέρω γιατί. Εγώ τον αγαπάω και τον έχω σαν παιδί».
Πολύ συχνά, κηδεμόνες με επιθετικούς σκύλους διατείνονται πως ποτέ δεν του φέρθηκαν με αρνητικό τρόπο, και δεν καταλαβαίνουν γιατί χωρίς κανένα λόγο και αιτία δαγκώνει.
Στην πορεία, φανερώνεται η αλήθεια: «Μια – δύο φορές μόνο τού έδωσε ένα χαστουκάκι ο άνδρας μου, γιατί πηδούσε πάνω του… ούτε που το κατάλαβε». «Όταν ήταν μικρός, τον χτυπούσα με την εφημερίδα για την τουαλέτα του… δεν πονούσε». «Μερικές ξυλιές στο πωπουδάκι του είχα δώσει παλιά, όταν μασούλαγε την καρέκλα… αυτό δεν είναι ξύλο». «Α, ναι, ξέχασα να σας πω, του βάζω πνίχτη γιατί τραβάει στη βόλτα… αλλά δεν δείχνει να ενοχλείται». Ατέλειωτη η λίστα…
Ας καταλάβουμε όλοι ότι οι σκύλοι δεν τρελαίνονται ξαφνικά κάποια στιγμή στη ζωή τους, ώστε ν’ αρχίσουν να επιτίθενται χωρίς λόγο.
Σίγουρα έχουν ζήσει αρνητικές εμπειρίες και έχουν «βάλει το χέρι τους» άνθρωποι, εφαρμόζοντας τεχνικές που πιέζουν τον σκύλο.
Γιατί κάπου το διάβασαν, κάποιος τους το είπε, κ.λπ.
Είναι μέγα λάθος ν’ ακούς ανθρώπους που δεν είναι γνώστες του θέματος. Φαντάζομαι, για τη διαπαιδαγώγηση του παιδιού τους, δεν ρωτούν τον συγγενή, τον φίλο, το γείτονα, τον περαστικό. Ακόμη και ο ειδικός αν τους προτείνει κάτι άσχημο για το παιδί τους, υποθέτω πως θα το απορρίψουν.
Όχι άλλη παραπληροφόρηση… Όχι άλλη κακοποίηση…
Στην εποχή της πληροφορίας βρισκόμαστε.
Ας φροντίσουμε να ενημερωνόμαστε σωστά».
Η σωστή ενημέρωση οδηγεί σε έναν μόνο τρόπο εκπαίδευσης. Και δεν είναι άλλος, από αυτόν της θετικής ενίσχυσης.
«Υπάρχει κι άλλος τρόπος μάθησης, φιλικός προς τον σκύλο, ανθρώπινος, δίκαιος, βασισμένος στην κατανόηση και τον σεβασμό!
Η θετική ενίσχυση της όποιας επιθυμητής συμπεριφοράς, η καθοδήγηση με θετικό τρόπο για το τι επιτρέπεται και τι όχι, η χρησιμοποίηση της “γλώσσας του σώματος“, έχουν πολύ καλύτερα αποτελέσματα, χωρίς ο σκύλος να ταλαιπωρείται, ή να πιέζεται.
Ο σκύλος μαθαίνει οτιδήποτε μέσα από την επανάληψη, το παιχνίδι, την επιμονή, την υπομονή, τα ξεκάθαρα μηνύματα, τη συνέπεια.
Ας τον βοηθήσουμε με τον τρόπο που εκείνος μπορεί να καταλάβει και να μάθει.
Αλλιώς, θα έχουμε έναν μπερδεμένο σκύλο, που δεν θα ξέρει τι να κάνει και ποιο είναι το «σωστό».
Η διαφορά ανάμεσα στις δύο μεθόδους, είναι ότι στην πρώτη ο σκύλος ανταποκρίνεται από φόβο, και η εμπιστοσύνη έχει χαθεί.
Σκεφθείτε: αν κάποιος μας στραγγαλίζει, μας χτυπά, μας απειλεί, δεν θα κάνουμε ΑΝΑΓΚΑΣΤΙΚΑ ό,τι κι αν μας ζητήσει;
Ενώ στη δεύτερη, ανταποκρίνεται με χαρά, γιατί γνωρίζει πως θα ανταμειφθεί και θέλει να ευχαριστήσει τον κηδεμόνα του.
Κακά τα ψέματα… Η βία υπάρχει εκεί που δεν υπάρχει η γνώση», υπογραμμίζει η κα Κασπίρη.
Και καταλήγει: «Είναι σίγουρο πως, αν δεν αλλάξει η δική σας συμπεριφορά – αντιμετώπιση απέναντι στον σκύλο σας, δεν υπάρχει ελπίδα ν’ αλλάξει και η δική του συμπεριφορά.
Αντίθετα, θα χειροτερεύει, γιατί θα απαντά με βία στη βία που θα δέχεται, αφού ο μόνος τρόπος που έχει ο σκύλος να αμυνθεί, όταν νιώθει ότι απειλείται, είναι τα δόντια του.
Γι΄ αυτό οι κηδεμόνες πρέπει να δίνουν στον σκύλο τους, όταν είναι ακόμα κουτάβι, τα εφόδια που θα τον βοηθήσουν να καταλάβει, να προσαρμοστεί και να ζήσει αρμονικά μαζί τους.
Ο σκύλος που έχει καθοδηγηθεί σωστά (μόνο με θετικό τρόπο) από μικρή ηλικία, μεγαλώνοντας μαθαίνει να είναι ασφαλής, ισορροπημένος, και να μας εμπιστεύεται.
Είναι υπέροχα πλάσματα, πιστοί σύντροφοι έτοιμοι να μας υπερασπιστούν με την ίδια τους τη ζωή, αν χρειαστεί. Είναι οι καλύτεροι φίλοι για κάποιους, ή τα σκυλοπαιδιά για κάποιους άλλους.
Τους αξίζει να τους εντάσσουμε στην οικογένεια ως μέλη, να τους συμπεριφερόμαστε με σεβασμό, με κατανόηση, με δικαιοσύνη.
Να είμαστε οι γονείς – κηδεμόνες που φροντίζουν να ενημερωθούν σωστά για να τους καθοδηγήσουν, κι όχι αυτοί που τους κάνουν να νιώθουν ανασφάλεια, άγχος και φόβο.
Έτσι θα μας εμπιστεύονται, θα νιώθουν ασφάλεια κοντά μας και, φυσικά, θα ανταποδίδουν στο πολλαπλάσιο.
Το να λέμε ότι αγαπάμε τον σκύλο, χωρίς να τον σεβόμαστε, δεν αρκεί».
H κυρία Ελένη Κασπίρη, θετική εκπαιδεύτρια σκύλων
- Η κυρία Ελένη Κασπίρη είναι απόφοιτος της Σχολής Stardogs του Γιάννη Αραχωβίτη. Ασχολείται επαγγελματικά με την εκπαίδευση σκύλων τα τελευταία 14 χρόνια. Παραδίδει εθελοντικά μαθήματα φιλοζωίας σε σχολεία, ενώ εδώ και 25 χρόνια ασχολείται με τη φροντίδα αδέσποτων ζώων. Έχει παρακολουθήσει σεμινάρια, συνέδρια και συνεχώς ενημερώνεται, διαβάζοντας. Και, όπως υποστηρίζει, «κυρίως, όμως, μαθαίνω κάθε μέρα από τα ίδια τα σκυλιά, που έχουν αποδειχθεί οι καλύτεροί μου δάσκαλοι!». Ζει στην Πάτρα.
Διαβάστε επίσης
