Η παρακεταμόλη -ένα από τα πιο διαδεδομένα αναλγητικά και αντιπυρετικά φάρμακα παγκοσμίως -βρίσκεται εκ νέου στο επίκεντρο της δημόσιας συζήτησης. Τις τελευταίες εβδομάδες, δηλώσεις του Αμερικανού προέδρου, Ντόναλντ Τραμπ, επανέφεραν στο προσκήνιο τον ισχυρισμό ότι η λήψη παρακεταμόλης κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης αυτισμού στα παιδιά, προκαλώντας ανησυχία στις μέλλουσες μητέρες.
Η ιατρική κοινότητα έχει επανειλημμένα απορρίψει αυτούς τους ισχυρισμούς, υπογραμμίζοντας ότι δεν υπάρχουν επαρκή επιστημονικά δεδομένα που να τους στηρίζουν. Αντιθέτως, οι ειδικοί εξακολουθούν να θεωρούν την παρακεταμόλη το πιο ασφαλές παυσίπονο για χρήση κατά την κύηση -πάντα, φυσικά, υπό ιατρική καθοδήγηση και στις ενδεδειγμένες δόσεις.
Πρόσφατα, νέα «ανασκόπηση-ομπρέλα» που δημοσιεύθηκε στο The BMJ έρχεται να επιβεβαιώσει τη θέση αυτή, καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι δεν υπάρχουν σαφείς αποδείξεις που να συνδέουν τη χρήση της παρακεταμόλης στην εγκυμοσύνη με αυτισμό ή διαταραχή ελλειμματικής προσοχής και υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ) στα παιδιά.
Οι ανασκοπήσεις
Η ερευνητική ομάδα επανεξέτασε 9 συστηματικές ανασκοπήσεις, οι οποίες συνολικά περιλάμβαναν 40 παρατηρητικές μελέτες για τη λήψη παρακεταμόλης κατά την κύηση και την πιθανή σχέση της με τον αυτισμό, τη ΔΕΠΥ ή άλλες νευροαναπτυξιακές διαταραχές στα παιδιά.
Από αυτές, οι 4 περιείχαν και μετα-ανάλυση, δηλαδή στατιστική σύνθεση δεδομένων από πολλαπλές μελέτες για πιο αξιόπιστο συμπέρασμα. Οι ερευνητές αξιολόγησαν την ποιότητα κάθε ανασκόπησης, εξετάζοντας πιθανούς μεθοδολογικούς περιορισμούς και προκαταλήψεις, και κατέταξαν το επίπεδο εμπιστοσύνης στα ευρήματα ως υψηλό, μέτριο, χαμηλό ή πολύ χαμηλό.
Το συμπέρασμα ήταν σαφές: η συντριπτική πλειονότητα των διαθέσιμων στοιχείων χαρακτηρίζεται από χαμηλή έως πολύ χαμηλή αξιοπιστία. Παράλληλα, εντοπίστηκε σημαντικός βαθμός επικάλυψης μεταξύ των μελετών, στοιχείο που περιορίζει περαιτέρω τη βαρύτητα των συμπερασμάτων.
Τα αποτελέσματα
Αν και αρκετές ανασκοπήσεις ανέφεραν, αρχικά, μια πιθανή συσχέτιση μεταξύ λήψης παρακεταμόλης στην εγκυμοσύνη και αυξημένου κινδύνου αυτισμού ή ΔΕΠΥ, οι 7 από τις 9 προειδοποίησαν ότι τα αποτελέσματα αυτά πρέπει να ερμηνευθούν με μεγάλη προσοχή.
Συγκεκριμένα, οι ερευνητές επισήμαναν ότι πολλοί γενετικοί και περιβαλλοντικοί παράγοντες που θα μπορούσαν να επηρεάσουν τα αποτελέσματα –όπως η ψυχική υγεία, το ιατρικό ιστορικό και ο τρόπος ζωής των γονέων -δεν είχαν ληφθεί υπόψη. Σε μία μόνο από τις ανασκοπήσεις εντοπίστηκαν 2 μελέτες που είχαν προσαρμοστεί σωστά για τέτοιους συγχυτικούς παράγοντες. Όταν αυτό έγινε, η συσχέτιση μεταξύ παρακεταμόλης και αυτισμού/ΔΕΠΥ είτε εξαφανίστηκε είτε μειώθηκε σημαντικά, γεγονός που υποδηλώνει ότι τέτοιοι παράγοντες παίζουν κρίσιμο ρόλο.
Συνολικά, η εμπιστοσύνη στα ευρήματα των εν λόγω ανασκοπήσεων ήταν χαμηλή (στις 2) έως πολύ χαμηλή (στις 7).
Οι συγγραφείς αναγνωρίζουν ότι παρουσιάζουν σημαντικές διαφοροποιήσεις ως προς το αντικείμενο, τις μεθόδους και την ποιότητα των δεδομένων. Επιπλέον, δεν υπήρχαν επαρκή στοιχεία για να εξεταστούν οι επιδράσεις της δοσολογίας ή της διάρκειας έκθεσης στην παρακεταμόλη, ενώ οι περισσότερες μελέτες εστίασαν αποκλειστικά στον αυτισμό και τη ΔΕΠΥ, αφήνοντας εκτός άλλες πιθανές νευροαναπτυξιακές εκβάσεις.
Συμπέρασμα
Οι ερευνητές καταλήγουν ότι, βάσει των διαθέσιμων δεδομένων, δεν υπάρχουν ισχυρές αποδείξεις που να συνδέουν τη χρήση παρακεταμόλης κατά την εγκυμοσύνη με αυτισμό ή ΔΕΠΥ στα παιδιά. «Η υπάρχουσα βάση δεδομένων δεν επαρκεί για να τεκμηριωθεί αιτιώδης σχέση μεταξύ ενδομήτριας έκθεσης σε παρακεταμόλη και εμφάνισης αυτισμού ή ΔΕΠΥ στα παιδιά. Μελλοντικές μελέτες που θα λαμβάνουν υπόψη γενετικούς, οικογενειακούς και περιβαλλοντικούς παράγοντες θα μπορούσαν να προσφέρουν πιο σαφή εικόνα για το πότε και υπό ποιες συνθήκες η έκθεση έχει σημασία».
Διαβάστε επίσης
Αυτισμός και παρακεταμόλη: Πώς αντιδρά η επιστημονική κοινότητα στους ισχυρισμούς του Τραμπ
ΠΟΥ: Δεν υπάρχει σύνδεση μεταξύ του αυτισμού και της χρήσης παρακεταμόλης στην εγκυμοσύνη
Aυτισμός: Γιατί οι ισχυρισμοί του Τραμπ είναι επικίνδυνοι – Μια καθηγήτρια απαντά
