Εδώ και χρόνια, υπάρχει η πεποίθηση ότι τα μωρά που γεννιούνται τους τελευταίους μήνες του έτους, από τον Οκτώβριο έως τον Δεκέμβριο, μπορεί να έχουν ένα προβάδισμα όσον αφορά την νοημοσύνη και τη δημιουργικότητα. Και σε αυτό συνέβαλε μια παλιότερη μελέτη του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ.
Συγκεκριμένα σύμφωνα με τη συγκεκριμένη μελέτη, διερευνώντας τα «χειμερινά μωρά» για 7 χρόνια, διαπίστωσαν ότι μπορεί να έχουν υψηλότερες βαθμολογίες σε τεστ IQ και να επιδεικνύουν ισχυρότερες δεξιότητες επίλυσης προβλημάτων.
Ωστόσο, μια πρόσφατη και πολύ πιο εκτεταμένη ιαπωνική μελέτη προσφέρει μια πιο λεπτομερή εικόνα. Σύμφωνα με τα αποτελέσματά της, αντί τα παιδιά που γεννιούνται αυτό το τρίμηνο να απολαμβάνουν ένα φυσικό πλεονέκτημα, τα μικρότερα παιδιά σε ένα σχολικό έτος μπορεί στην πραγματικότητα να αντιμετωπίζουν περισσότερα εμπόδια, τόσο ακαδημαϊκά όσο και κοινωνικά, καθώς προχωρούν στις τάξεις του σχολείου.
Πώς προέκυψε ο «μύθος» – Οι δύο μελέτες
Η υπόθεσή των ερευνητών του Χάρβαρντ ήταν ότι επειδή ηλικιακά ήταν τα μικρότερα παιδιά στην τάξη, αυτό τα ενθάρρυνε να προσπαθούν περισσότερο για να συμβαδίσουν με τα υπόλοιπα, με αποτέλεσμα να γίνουν πιο αποφασιστικά, ευπροσάρμοστα και δημιουργικά.
Ωστόσο, η ιαπωνική μελέτη του 2023 που δημοσιεύθηκε στο Labour Economics, βασισμένη σε δεδομένα από πάνω από 1 εκατομμύριο μαθητές στην Ιαπωνία, παρουσιάζει μια διαφορετική εικόνα. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι τα μικρότερα παιδιά σε μια σχολική τάξη συχνά είχαν χαμηλότερες βαθμολογίες τόσο στις ακαδημαϊκές εξετάσεις όσο και σε βασικές μη γνωστικές δεξιότητες, όπως ο αυτοέλεγχος και η επιμονή, χάσματα που δεν είχαν κλείσει πλήρως ακόμη και στο τέλος της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης.
Προτέρημα ή μειονέκτημα;
Ορισμένοι ειδικοί έχουν από καιρό υποθέσει ότι όταν ένα παιδί είναι το νεότερο στην τάξη, αυτό μπορεί να το βοηθήσει να αναπτύξει αποφασιστικότητα και ανθεκτικότητα. Ωστόσο, η ιαπωνική μελέτη υποδηλώνει ότι αυτά τα οφέλη δεν προκαλούνται αυτόματα.
Στην πράξη, οι νεότεροι μαθητές, αλλά και οι οικογένειές τους, συχνά προβαίνουν σε αυτό που οι ερευνητές αποκαλούν «αντισταθμιστικές επενδύσεις». Αυτές μπορεί να περιλαμβάνουν περισσότερες ώρες μελέτης ή ιδιαίτερων μαθημάτων, που αποσκοπούν να τους βοηθήσουν να καλύψουν τη διαφορά. Παρότι αυτές οι στρατηγικές ενισχύουν την απόδοση του μαθητή, ενδεχομένως να μειώνουν τον χρόνο που αφιερώνεται σε άλλες δραστηριότητες, όπως το δημιουργικό παιχνίδι ή τις κοινωνικές δραστηριότητες – τομείς που καλλιεργούν την συναισθηματική αυτοπεποίθηση, την ανεξαρτησία και τη δημιουργικότητα.
«Μπορώ να τα καταφέρω;»
Ένα από τα πιο σημαντικά ευρήματα της ιαπωνικής μελέτης είναι ότι τα παιδιά που γεννήθηκαν πιο αργά μέσα στη σχολική χρονιά συχνά αναφέρουν χειρότερες σχέσεις με τους δασκάλους και τους συμμαθητές τους.
Αυτές οι λιγότερο υποστηρικτικές κοινωνικές σχέσεις μπορεί να επηρεάσουν αρνητικά τη συναισθηματική ανθεκτικότητα του παιδιού και να μειώσουν την αίσθηση αυτοαποτελεσματικότητας, δημιουργώντας σκέψεις όπως: «Μπορώ να τα καταφέρω»;
Αντίθετα, η μελέτη του Χάρβαρντ παρουσιάζει πιο αισιόδοξα ευρήματα: παιδιά που γεννιούνται προς το τέλος του έτους φαίνεται να ενισχύουν την ανεξαρτησία τους και να αναπτύσσουν μεγαλύτερη κοινωνική ευελιξία.
Η πραγματικότητα μάλλον είναι πιο σύνθετη. Τα μικρότερα παιδιά μπορεί να δουλεύουν πιο σκληρά και να καλλιεργούν επιμονή, αλλά ταυτόχρονα ενδέχεται να νιώθουν ότι υστερούν κοινωνικά σε σχέση με τους συμμαθητές τους.
Έχει ακόμα σημασία η εποχή;
Σύμφωνα με δεκαετίες έρευνας στον τομέα της ανάπτυξης, όπως από το Κέντρο Ανάπτυξης του Παιδιού του Χάρβαρντ, αυτό που έχει μεγαλύτερη σημασία είναι το πρώιμο περιβάλλον του παιδιού. Μια στοργική και υπεύθυνη φροντίδα θεωρείται καθοριστική για την ανάπτυξη των δεξιοτήτων και της ευημερίας του.
Συμπέρασμα
Ο μήνας γέννησης είναι μόνο ένας από πολλούς παράγοντες που συμβάλλουν στην ευφυία του παιδιού – και ίσως όχι ο πιο σημαντικός. Κάποια παιδιά προοδεύουν γρήγορα, άλλα χρειάζονται περισσότερο χρόνο και στήριξη, και αυτό είναι φυσιολογικό.
Το πιο σημαντικό είναι να αναγνωρίζεται ο μοναδικός ρυθμός και ο χαρακτήρας του παιδιού, καθώς και να του παρέχεται ένα περιβάλλον με σταθερή ενθάρρυνση, συναισθηματική ασφάλεια και ευκαιρίες ώστε να αναπτυχθεί στο καλύτερο δυνατό εαυτό του.
Διαβάστε επίσης
Οι έξυπνοι άνθρωποι δεν έχουν μόνο υψηλό IQ – Έχουν και αυτά τα 10 χαρακτηριστικά
Ευφυΐα: 4 ερωτήσεις που αποκαλύπτουν πόσο έξυπνοι είστε – Κάντε το τεστ
Είστε τελικά όσο έξυπνοι νομίζετε; Τι αποκαλύπτει ο τρόπος που σκέφτεστε
