*Το κείμενο υπογράφει η κυρία Ερμιόνη – Ελένη Οικονόμου, Λογοθεραπεύτρια -Ειδική Παιδαγωγός
Η δυσλεξία μια ευρέως χρησιμοποιημένη «λέξη» που συνδέεται άμεσα με την παιδική ηλικία και συγκεκριμένα με την έναρξη του σχολικού βίου. Παράλληλα η ίδια λέξη εμφανίζεται, όλο και πιο συχνά, στην ζωή των ενηλίκων. Πόσες φορές καθόμαστε σε ένα τραπέζι, ιδίως εμείς οι θεραπευτές και μας ζητάνε οι «μεγάλοι», να τους κάνουμε ένα τεστ δυσλεξίας με τις μαρτυρίες να είναι διάφορες, του τύπου: «…ρε συ μπερδεύω τα γράμματα, αντιστρέφω τους αριθμούς, ξεχνάω τι θέλω να πω, να γράψω, κ.α.»
Βάση των παραπάνω, η δυσλεξία, σίγουρα, δεν είναι της μόδας, όπως συχνά αναφέρεται. Έρευνες υπάρχουν και μάλιστα αναρίθμητες. Κάποιες ξεπερνάνε και τα 100 χρόνια, όπως η περίπτωση του μικρού αγοριού Percy (1898), στο British Medical Journal με τίτλο: “Congenital Word Blindness”.
Από τότε μέχρι σήμερα έχουν διατυπωθεί πολλοί και διαφορετικοί ορισμοί για τη δυσλεξία. Τις σημερινές μέρες χρησιμοποιείται ο όρος «Εξελικτικές Μαθησιακές Δυσκολίες». Η δυσκολία σε αυτό το γεγονός έγκειται στο ότι είναι ένα πολυπαραγοντικό φαινόμενο που εξαρτάται από αρκετές και διαφορετικές παραμέτρους. Το ίδιο ισχύει και για τις υποθέσεις που έχουν γίνει και αφορούν την αιτιολογία της δυσλεξίας.
Ένας περιεκτικός ορισμός που χρησιμοποιείται ευρέως αναφέρει τη δυσλεξία έως διαταραχή στη μάθηση της ανάγνωσης, παρόλο της ικανοποιητικής υπάρχουσας νοημοσύνης, της καλής όρασης και ακοής, της συστηματικής μορφωτικής εκπαίδευσης, των κατάλληλων κινήτρων και των υπόλοιπων ικανοποιητικών εκπαιδευτικών, ψυχολογικών και κοινωνικών συνθηκών.
Στον παραπάνω ορισμό διακρίνουμε την πολυπαραγοντική διάσταση της δυσλεξίας. Επίσης, κρατάμε ότι ένα παιδί για να διαγνωσθεί «δυσλεξικό», θα πρέπει απαραίτητα ο βαθμός νοημοσύνης του να συμβαδίζει με την ηλικία του (IQ TEST άνω του 90), διαφορετικά δεν υφίσταται δυσλεξία. Γιατί, όμως, αναφέρεται στην ικανότητα της ανάγνωσης;
Η δυσλεξία είναι μια εγκεφαλική δυσλειτουργία που σχετίζεται με την κωδικοποίηση και αποκωδικοποίηση των γλωσσικών στοιχείων και η ανάγνωση είναι αυτή που αντικατοπτρίζει τις παραπάνω λειτουργίες.
Από την άλλη πλευρά οι γονείς αγχώνονται και απευθύνονται στους θεραπευτές, όταν εμφανίζονται σημάδια δυσορθογραφίας. Η οποία με τη σειρά της ορίζεται έως έντονη και επίμονη δυσκολία στην απόκτηση της δεξιότητας για ορθογραφημένη γραφή. Εδώ αξίζει να τονίσουμε ότι η δυσορθογραφία είναι αρκετά σπάνιο να εμφανιστεί έως μεμονωμένο σύμπτωμα. Αντίθετα, τις περισσότερες φορές συνυπάρχει (κυρίως με τη δυσλεξία). Οι γονείς, απλά, αντιλαμβάνονται τα πρώτα δυσορθογραφικά σημάδια, χωρίς να κατέχουν την κατάλληλη εμπειρία και κατάρτιση ότι στην ουσία υπάρχει μια πολύπλευρη διάσταση που εξωτερικεύεται σε όλη τη συμπεριφορά του παιδιού. Ο προφορικός λόγος αυτών των παιδιών είναι φυσιολογικός, όμως παρατηρείται ότι γενικότερα είναι φτωχός, λακωνικός, χωρίς καλή σύνταξη και πλούσιο λεξιλόγιο. Πολλές φορές συνυπάρχουν και άλλα συνοδά συμπτώματα, π.χ. δυσαριθμησία. Αυτός είναι και ο λόγος που ο όρος «Εξελικτικές Μαθησιακές Δυσκολίες ή Ειδικές Μαθησιακές Δυσκολίες» καλύπτει ένα ευρύτερο φάσμα δυσκολιών και χαρακτηρίζει το άτομο δια βίου.
Οι ορισμοί της δυσλεξίας κάνουν λόγο και για κοινωνικούς ή ψυχολογικούς παράγοντες, οπότε ο ρόλος των γονέων εκτός των εκπαιδευτικών είναι θεμελιώδης και δεν πρέπει να παρακαμφθεί. Οι γονείς θα πρέπει να είναι βοηθοί, να ενημερώνονται από τους ειδικούς για να συνεισφέρουν θετικά στην εκπαίδευση του παιδιού τους. Θα πρέπει να γνωρίζουν τα προγράμματα των παιδιών και να συμβάλλουν ενεργά στην αντιμετώπιση των δυσκολιών. Ο σημαντικότερος ρόλος των γονέων είναι η εμπλοκή τους με υπομονή, συμπαράσταση και ενθάρρυνση, καθώς και η μεταξύ τους κοινή πορεία στις αποφάσεις με λειτουργική επικοινωνία. Τα παιδιά αυτά έχουν να αγωνιστούν για την αποδοχή τους στο σχολικό περιβάλλον, γεγονός που επηρεάζει την όλη συμπεριφορά τους.
Η γνώμη του ειδικού προέρχεται πάντα από τις προσωπικές εμπειρίες και συνεχείς τριβές με το επάγγελμα, Έτσι, κλείνοντας θα ήθελα να ενθαρρύνω τους γονείς. Η δυσλεξία δεν ανήκει στις «Ειδικές Ανάγκες», απλά κάνει δύσκολο το σχολικό βίο του παιδιού. Μετά, όλα κάπως ξεχνιούνται. Η Ελλάδα έχει αρκετά καταρτισμένους επιστήμονες που άλλες χώρες θα εκτιμούσαν περισσότερο. Οι γονείς, λοιπόν, θα πρέπει να εμπιστευτούν τους ειδικούς και να είναι συνοδοιπόροι σε αυτό το δύσκολο κεφάλαιο της ζωής του παιδιού τους. Είναι σημαντικό να μοιράζονται τους προβληματισμούς τους, χωρίς να τους «κουκουλώνουν». Σε βάθος χρόνου, η τόλμη και η αποδοχή σε καθημερινούς προβληματισμούς έχει αποδώσει περισσότερες ιδέες και λύσεις.
Διαβάστε επίσης
Δυσλεξία και ΔΕΠΥ: Τι κοινό έχουν οι δύο μαθησιακές δυσκολίες
Ο κόσμος μέσα από τα μάτια του Γιώργου, ενός παιδιού με δυσλεξία
Δυσλεξία: Δεν δυσκολεύει μόνο την ανάγνωση – Πού αλλού εμποδίζει τα παιδιά
