«Με ένα εμβόλιο, αυτό κατά του ιού HPV μπορούν να προληφθούν 10 καρκίνοι. Δεν το κάνουμε όμως» τόνισε ο Θεόδωρος Αγοραστός, Καθηγητής Mαιευτικής-Γυναικολογίας ΑΠΘ στο πλαίσιο της 4ης ημερίδας του ygeiamou για τον εμβολιασμό που πραγματοποιήθηκε στο ξενοδοχείο Μεγάλη Βρετάννια.
«H HPV λοίμωξη και οι σχετιζόμενοι καρκίνοι μπορούν να θεωρηθούν ως λοιμώδη νοσήματα. Άρα, θα πρέπει να αντιμετωπισθούν ως τέτοια, δηλαδή να υπάρξει αφ’ ενός ανοσοποίηση των ατόμων που δεν έχουν μολυνθεί και αφ΄ ετέρου προσπάθεια διακοπής της μετάδοσης του λοιμώδους παράγοντα (δηλαδή του ιού) από τους φορείς προς τους μη φορείς» εξήγησε.
Οι στόχοι του ΠΟΥ
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας κάλεσε προ 5ετίας σε παγκόσμια προσπάθεια για την εξάλειψη του καρκίνου τραχήλου μήτρας, η οποία μπορεί να γίνει πραγματικότητα σε κάθε χώρα, αν μέχρι το 2030 επιτευχθούν οι εξής στόχοι:
1. Εμβολιασμός του 90% των κοριτσιών μέχρι 15 ετών. «Ο εμβολιασμός καλύπτει το 90% του κινδύνου τραχήλου της μήτρας» σημείωσε ο κύριος Αγοραστός. «Το υπόλοιπο 10% καλύπτεται με προσυμπτωματικό έλεγχο και με HPV testing» συμπλήρωσε.
2. Έλεγχος με HPV testing του 70% των γυναικών 35 και 45 ετών.
3. Ενδεδειγμένη θεραπεία των γυναικών με (προ)καρκίνο τραχήλου μήτρας.
Όπως τόνισε, ορισμένες προηγμένες στον τομέα αυτό χώρες, πληρούν ήδη τα κριτήρια αυτά του ΠΟΥ και ισχυρίζονται ότι θα μπορέσουν να εξαλείψουν τον καρκίνο τραχήλου μήτρας εντός 5-10 ετών. Μάλιστα, η Αυστραλία και η Σουηδία υπολογίζουν να το επιτύχουν εντός 2 ετών από σήμερα.
Τα αποτελέσματα του εμβολιασμού
Στις ΗΠΑ, μεταξύ 2008 και 2022, οι προκαρκινικές αλλοιώσεις υψηλού βαθμού μειώθηκαν κατά 80% σε γυναίκες 20-24 ετών και κατά 37% σε γυναίκες 25-29 ετών, χάρη στον εμβολιασμό που εφαρμόστηκε από το 2006. Στη Σουηδία, γυναίκες που εμβολιάστηκαν πριν από τα 17 τους έτη παρουσίασαν μείωση κατά 88% στα περιστατικά καρκίνου τραχήλου. Επιπλέον, η υψηλή εμβολιαστική κάλυψη (>90%) οδήγησε σε σχεδόν πλήρη εξαφάνιση των τύπων HPV 16 και 18 στις εμβολιασμένες γυναίκες, ενώ παρατηρήθηκε μείωση ~70% και στους μη εμβολιασμένους – φαινόμενο γνωστό ως «ανοσία αγέλης». Στην Πορτογαλία φτάνει στο 94%.
Ο κίνδυνος εμφάνισης σοβαρών προκαρκινικών αλλοιώσεων ή καρκίνου τραχήλου σε μη εμβολιασμένες γυναίκες ανέρχεται περίπου στο 4%, ενώ σε γυναίκες που έλαβαν το 9δύναμο εμβόλιο μειώνεται στο 0,5%. Στις περισσότερες προηγμένες χώρες, η εμβολιαστική κάλυψη ξεπερνά σήμερα το 85%, με αξιοσημείωτες επιτυχίες σε χώρες όπως το Uzbekistan (94%) και η Rwanda (93%). «Οι κυβερνήσεις κατανόησαν το πρόβλημα και έλαβαν δράση» τόνισε.
Από την άλλη, στην Σκωτία και στην Νορβηγία, βάσει πληθυσμιακών μελετών, δεν παρουσιάστηκε ούτε ένα περιστατικό καρκίνου τραχήλου μήτρας σε εμβολιασμένες γυναίκες μέχρι 25-27 ετών.
Η κατάσταση στην Ελλάδα
Στη χώρα μας, σύμφωνα με τον κύριο Αγοραστό, τα ποσοστά εμβολιαστικής κάλυψης των κοριτσιών είναι πολύ χαμηλά και μακριά από τον στόχο του ΠΟΥ. Σύμφωνα με τους τελευταίους (ημιεπίσημους) υπολογισμούς, το ποσοστό σε κορίτσια ηλικίας 9-10 ετών είναι ~13%, σε ηλικίες 11-14 ετών 45% και σε ηλικίες 15-18 ετών 75%. Στα αγόρια τα αντίστοιχα ποσοστά είναι κατά πολύ χαμηλότερα.
«Η ενημέρωση από την πολιτεία θεωρείται κομβική, η ενημέρωση μόνο από τους γιατρούς δε φτάνει» τόνισε. «Εάν θέλει η πολιτεία, μπορεί μέσα σε δύο τρεις μήνες μπορεί να ενημερώσει τους πάντες». Με το κορωνοϊό, ο κόσμος ο πολύς ενημερώθηκε και εμβολιάστηκε, είπε ο κύριος Αγοραστός.
Έχει υπολογισθεί, άλλωστε, ότι εάν η Ελλάδα καταφέρει να επιτύχει τους 3 στόχους του ΠΟΥ μέχρι το 2030, τότε θα μπορέσει να εξαλείψει τον καρκίνο τραχήλου μήτρας μέχρι το 2047. Με αυτές τις προϋποθέσεις, από επίπτωση της νόσου 8,1/100.000/έτος σήμερα, το 2047 θα ελαττωθεί αυτή στο 4/100.000/έτος, με μείωση περίπου 67% των περιστατικών καρκίνου τραχήλου μήτρας.
Η σημασία της ενημέρωσης
Το σημαντικότερο θέμα που σχετίζεται με την επιδιωκόμενη αύξηση της εμβολιαστικής κάλυψης, είναι η σωστή πληροφόρηση και ευαισθητοποίηση του ευρέος κοινού. «Οι χώρες που κατάφεραν να ενημερώσουν σωστά το ευρύ κοινό, έχουν και τα υψηλότερα ποσοστά συμμετοχής στον HPV εμβολιασμό, και των παιδιών/εφήβων αλλά και των ενηλίκων» σημείωσε.
Στο θέμα αυτό υστερεί η Ελλάδα, δεδομένου ότι ο εμβολιασμός αυτός εισήχθη στο Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών ήδη το 2008, και από τότε, 17 χρόνια μετά, συνεχίζουν να είναι πολύ χαμηλά τα ποσοστά εμβολιαστικής κάλυψης. Μόνον η συντονισμένη εκστρατεία επίσημης και έγκυρης πληροφόρησης του κοινού από την Πολιτεία μπορεί να βελτιώσει την κατάσταση, δεδομένου ότι υπάρχει η εκπεφρασμένη βούληση από τις αρμόδιες κυβερνητικές αρχές να επιτύχουμε τους στόχους του ΠΟΥ (άρα και 90% εμβολιαστική κάλυψη σε κορίτσια <15 ετών) μέχρι το 2030.
Κλείνοντας, ο κύριος Αγοραστός παρατήρησε ότι στα προγράμματα πρόληψης υπάρχει ένα κενό: «Δεν υπάρχει παραμικρή πληροφόρηση για το HPV test και ως αποτέλεσμα μόνο κατά 20% έχει λάβει μέρος».
Διαβάστε επίσης
Μαρία Θεοδωρίδου: Η πράξη του εμβολιασμού σώζει ζωές – Η υπερπληροφόρηση δημιουργεί σύγχυση
Ιωάννα Σαλαγιάννη: Από την πανδημία έως σήμερα έχουν πραγματοποιηθεί 160 εκατ. εμβολιασμοί
