Το αίσθημα της δύσπνοιας μπορεί να αυξήσει έως και 6 φορές τον κίνδυνο θανάτου κατά τη διάρκεια της νοσηλείας, σύμφωνα με ανησυχητικά ευρήματα από νέα αμερικανική μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο ERJ Open Research.
Οι ερευνητές της Ιατρικής Σχολής του Χάρβαρντ ανέλυσαν δεδομένα από σχεδόν 10.000 ενήλικες που ανέφεραν προβλήματα με την αναπνοή τους κατά την εισαγωγή τους στο νοσοκομείο. Από αυτούς, περισσότεροι από τους 3 στους 4 (77%) εισήχθησαν μέσω του Τμήματος Επειγόντων Περιστατικών.
Οι επιστήμονες ζήτησαν από τους γιατρούς να αξιολογήσουν, κατά την άφιξη και καθ’ όλη τη διάρκεια της νοσηλείας, το επίπεδο δύσπνοιας και πόνου των ασθενών σε μια κλίμακα από το 0 έως το 10.
Δύσπνοια: Ένας υποτιμημένος δείκτης κινδύνου
Στη συνέχεια, οι ερευνητές παρακολούθησαν την πορεία των ασθενών για τα επόμενα 2 χρόνια, εξετάζοντας δείκτες όπως ο θάνατος, η επανεισαγωγή στο νοσοκομείο, η διάρκεια νοσηλείας και η ανάγκη για φροντίδα σε Μονάδα Εντατικής Θεραπείας.
Διαπίστωσαν ότι:
- οι ασθενείς που εμφάνισαν δύσπνοια κατά τη διάρκεια της νοσηλείας τους είχαν 6 φορές μεγαλύτερη πιθανότητα θανάτου,
- εκείνοι που δήλωσαν δύσπνοια ήδη από την άφιξή τους είχαν τριπλάσιο κίνδυνο.
- Όσο υψηλότερα βαθμολογούσαν οι ασθενείς τη δύσπνοιά τους, τόσο αυξανόταν και ο κίνδυνος θανάτου.
- Όσοι παρουσίαζαν δύσπνοια είχαν περισσότερες πιθανότητες να χρειαστούν φροντίδα από την ομάδα άμεσης ανταπόκρισης του νοσοκομείου ή να μεταφερθούν σε ΜΕΘ.
- Ακόμη και μετά το εξιτήριο, η δύσπνοια παρέμεινε προγνωστικός δείκτης κακής έκβασης: οι ασθενείς που είχαν εμφανίσει δυσκολία στην αναπνοή είχαν 50% έως 70% μεγαλύτερη πιθανότητα να πεθάνουν μέσα στα επόμενα δύο χρόνια.
Ένας απλός έλεγχος που μπορεί να σώσει ζωές
Οι ειδικοί υπογραμμίζουν την ανάγκη να ενταχθεί η ερώτηση για δύσπνοια στην αρχική αξιολόγηση των ασθενών κατά την εισαγωγή τους στο νοσοκομείο, καθώς ένας τόσο απλός και γρήγορος έλεγχος, που διαρκεί μόλις λίγα δευτερόλεπτα, μπορεί να σώσει ζωές.
«Ορισμένοι ασθενείς περιγράφουν τη δύσπνοια ως το αίσθημα ότι “πνίγονται” ή “δεν έχουν αέρα”. Στα νοσοκομεία, οι νοσηλευτές ζητούν συχνά από τους ασθενείς να αξιολογήσουν τον πόνο που αισθάνονται, όμως αυτό δεν ισχύει για τη δύσπνοια. Στο παρελθόν, η έρευνά μας έχει δείξει ότι οι περισσότεροι άνθρωποι μπορούν να αναγνωρίσουν και να περιγράψουν με ακρίβεια αυτό το σύμπτωμα», δήλωσε ο επικεφαλής της μελέτης, καθηγητής Robert Banzett από την Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ.
Όπως επισημαίνεται στη μελέτη, τα νοσοκομεία θα πρέπει να παρακολουθούν συστηματικά αν οι ασθενείς εμφανίζουν δύσπνοια κατά τη νοσηλεία, καθώς αυτό μπορεί να βοηθήσει τόσο στη βελτίωση της διαχείρισης των συμπτωμάτων όσο και στον έγκαιρο εντοπισμό ασθενών που χρειάζονται πιο άμεση ιατρική φροντίδα.
Ο πόνος δεν σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο θανάτου
Ενδιαφέρον έχει ότι η μελέτη διαπίστωσε πως, σε αντίθεση με τη δύσπνοια, ο πόνος δεν συνδεόταν με αυξημένο κίνδυνο θανάτου. «Ο πόνος είναι επίσης ένα χρήσιμο σύστημα προειδοποίησης, αλλά συνήθως δεν σηματοδοτεί μια υπαρξιακή απειλή», εξήγησε ο καθηγητής Δρ. Banzett.
«Αν χτυπήσεις τον αντίχειρά σου με ένα σφυρί, πιθανότατα θα αξιολογήσεις τον πόνο σου με 11 σε μια κλίμακα από το 0 έως το 10 — ωστόσο, δεν κινδυνεύει η ζωή σου. Είναι πιθανό ορισμένα είδη πόνου, όπως εκείνα που προέρχονται από εσωτερικά όργανα, να σχετίζονται με τη θνησιμότητα, αλλά αυτή η διάκριση δεν αποτυπώνεται στα κλινικά αρχεία αξιολόγησης του πόνου» εξηγεί.
Ο καθηγητής πρόσθεσε ότι, παρά τα ευρήματα, η δύσπνοια δεν ισοδυναμεί με κίνδυνο θανάτου: «Ακόμη και στις ομάδες υψηλότερου κινδύνου, το 94% των ασθενών επιβιώνουν τη νοσηλεία, ενώ το 70% εξακολουθούν να ζουν τουλάχιστον δύο χρόνια μετά το εξιτήριο» συμπληρώνει.
«Η έγκαιρη αναγνώριση των ασθενών που κινδυνεύουν, μέσω μιας απλής, γρήγορης και οικονομικής αξιολόγησης, μπορεί να επιτρέψει πιο εξατομικευμένη φροντίδα. Πιστεύουμε ότι η συστηματική ερώτηση προς τους ασθενείς σχετικά με τη δύσπνοιά τους θα οδηγήσει σε καλύτερη διαχείριση αυτού του συχνά τρομακτικού συμπτώματος», κατέληξε.
Συμπέρασμα
Η μελέτη του Χάρβαρντ αναδεικνύει τη δύσπνοια ως ένα σημαντικό αλλά συχνά υποτιμημένο προειδοποιητικό σημάδι, που μπορεί να υποδεικνύει αυξημένο κίνδυνο σοβαρής επιδείνωσης ή και θανάτου. Ένας απλός, ταχύς έλεγχος της αναπνοής κατά την εισαγωγή στο νοσοκομείο θα μπορούσε να συμβάλει στη διάσωση ζωών και στην εξατομίκευση της φροντίδας.
Διαβάστε επίσης
Ο αιφνίδιος καρδιακός θάνατος «δεν είναι σπάνιος», λέει η Ελληνική Καρδιολογική Εταιρεία
Έμφραγμα: Το πράσινο πιάτο που μειώνει έως και 26% τον κίνδυνο για την καρδιά
