Ο καρκίνος του μαστού αποτελεί σημαντική αιτία θνησιμότητας, αλλά η έγκαιρη διάγνωση και η πρόληψη μειώνουν τον κίνδυνο. Το Πρόγραμμα Κινητών Μονάδων της Ελληνικής Αντικαρκινικής Εταιρείας παρέχει πρόσβαση σε μαστογραφικό έλεγχο σε γυναίκες που αντιμετωπίζουν γεωγραφικά ή κοινωνικά εμπόδια.

«Ανάλογα με το πού ζεις- ακόμα και σε ποια γειτονιά- καταγράφεται διαφορετικό ποσοστό καρκίνου. Οι γυναίκες στις υποβαθμισμένες περιοχές δεν έχουν καλή ενημέρωση, δεν έχουν μεγάλη αυτοεκτίμηση και γι’ αυτό πρέπει να τις στηρίξουμε και να τις βοηθήσουμε. Είναι αποδεδειγμένο, ιδίως στις ηλικίες μεταξύ 50 και 69 ετών, ότι το 30% της βελτίωσης, που έχουμε παρατηρήσει στη θνησιμότητα του καρκίνου, οφείλεται στην πρόληψη» ανέφερε ο πρόεδρος της Ελληνικής Αντικαρκινικής Εταιρείας, κ. Ευάγγελος Φιλόπουλος, αναλύοντας τα συμπεράσματα από την εξέταση 18.000 γυναικών σε 162 σημεία της χώρας.

Συγκεκριμένα, ο κ. Φιλόπουλος παρουσίασε τα αποτελέσματα του Προγράμματος Κινητών Μονάδων για την περίοδο Οκτώβριος 2019 – Σεπτέμβριος 2025 σε συνέντευξη τύπου στο Δημαρχείο Αθηνών. Διαπιστώθηκε ότι:

  • 4.044 γυναίκες ταξινομήθηκαν ως BI-RADS 0 και παραπέμφθηκαν για περαιτέρω διερεύνηση (το μεγαλύτερο ποσοστό δεν θα αναδειχθεί κακοήθεια σύμφωνα με τα διεθνή δεδομένα).
  • 143 γυναίκες είχαν ευρήματα που έχρηζαν βιοψίας για πιθανή κακοήθεια (BIRADS 4 και 5). Αριθμός 8,98 περιστατικών ανά 1.000 εξετασθείσες (απόδοση
    ικανοποιητική συγκριτικά π.χ. με το 8,4/1000 στο Ηνωμένο Βασίλειο και 5/1000 στην Καλιφόρνια).
  • Η διαστρωμάτωση κινδύνου ανέδειξε αυξημένα BI-RADS 4–5 σε ομάδες με Δείκτη Μάζας Σώματος (ΔΜΣ)>25 και σε γυναίκες με οικογενειακό ιστορικό καρκίνου μαστού.
  • Τακτική πρόληψη: Πολλές γυναίκες δεν είχαν πραγματοποιήσει μαστογραφία τα τελευταία 2–3 χρόνια.
  • Κάπνισμα: Αν και το κάπνισμα δεν συνδέεται άμεσα με καρκίνο μαστού, το 76% των συμμετεχουσών ήταν καπνίστριες και 20% πρώην καπνίστριες, σημαντικά υψηλότερο από το 32% που αναφέρει η EuroStat.

Σημαντικό ποσοστό των γυναικών που εξετάστηκαν ανήκε στις κατηγορίες υπέρβαρων (ΔΜΣ 25–29,9) και παχύσαρκων (ΔΜΣ ≥30), στοιχείο που σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο. Ενώ οι επίσημες στατιστικές αναφέρουν ότι υπέρβαρες είναι το 47% των Ελληνίδων και παχύσαρκες το 12%, στις 15.520 γυναίκες που έδωσαν στοιχεία στην Ε.Α.Ε:

  • το 28,5% είχε φυσιολογικό ΔΜΣ, ενώ το 38,85% ήταν υπέρβαρες και το 32,54% παχύσαρκες.
  • Καταγράφηκε χαμηλή κατανάλωση αλκοόλ, καθώς μόνο το 2,27% κατανάλωνε καθημερινά, ένα εύρημα παρόμοιο με τα δεδομένα της EuroStat (2,2%).
  • Όσον αφορά τον θηλασμό, περισσότερες νέες γυναίκες δήλωσαν διάρκεια θηλασμού ίση ή μεγαλύτερη των έξι μηνών, παράγοντα που σχετίζεται με μείωση του κινδύνου.
  • Οι γυναίκες ηλικίας 50–70 ετών παρουσίαζαν μικρότερη διάρκεια θηλασμού, γεγονός που αντανακλά την τάση που επικρατούσε πριν μερικές δεκαετίες για χορήγηση βιομηχανικού γάλακτος.
  • Σε σχέση με την πυκνότητα των μαστών (ACR), παρατηρήθηκε παρουσία ετερογενώς πυκνών μαστών σε σημαντικό αριθμό γυναικών, αλλά σε ποσοστά χαμηλότερα από τα διεθνώς αναφερόμενα 40–50%.
  • Πολλές γυναίκες είχαν πραγματοποιήσει τον τελευταίο μαστογραφικό έλεγχο πέραν της διετίας ή τριετίας, γεγονός που επιβεβαιώνει το κενό στην τακτική πρόληψη.

Τα ευρήματα αναδεικνύουν την ουσιαστική συμβολή των κινητών μονάδων στην προσβασιμότητα, ιδιαίτερα σε πληθυσμούς που αντιμετωπίζουν γεωγραφικά, οικονομικά ή κοινωνικά εμπόδια. Παράλληλα, επιβεβαιώνουν τη διεθνώς συγκρίσιμη αποδοτικότητα του προγράμματος, με ποσοστό 8,98 ανά 1.000 εξεταζόμενες, σε επίπεδα που ευθυγραμμίζονται με τα ώριμα συστήματα προσυμπτωματικού ελέγχου. Τέλος, υπογραμμίζουν την ανάγκη ενίσχυσης της τακτικής συμμετοχής στον ετήσιο μαστογραφικό έλεγχο, ειδικά για γυναίκες άνω των 40 ετών και για ομάδες υψηλότερου κινδύνου, όπως αυτές με ΔΜΣ ≥25, οικογενειακό ιστορικό καρκίνου μαστού ή υψηλή πυκνότητα μαστών.

Τα ευρήματα του τρόπου ζωής είναι ιδιαίτερα ανησυχητικά, γιατί προέρχονται από γυναίκες χωρίς υψηλό επίπεδο μόρφωσης, χαμηλής οικονομικής κατάστασης, που κατοικούν σε γεωγραφικά απομακρυσμένες περιοχές. Αυτό καθιστά εντονότερη την αναγκαιότητα παρέμβασης, για να αναιρεθούν όσο είναι δυνατόν αυτές οι ανισότητες και να βελτιωθούν οι δείκτες υγείας αυτού του πληθυσμού.

Ο Δήμαρχος Αθηναίων Χάρης Δούκας, τόνισε: «H πρόληψη και η φροντίδα δεν πρέπει να γνωρίζουν διακρίσεις. Οι γυναίκες, που συχνά ζουν στο περιθώριο της ενημέρωσης και της πρόσβασης σε υπηρεσίες υγείας, έχουν τώρα τη δυνατότητα να εξεταστούν δωρεάν, με αξιοπρέπεια και σεβασμό. Στα Δημοτικά μας Ιατρεία, 6 από τα οποία έχουν αναβαθμιστεί σε Πολυδύναμα, προσφέρουμε πλήρη πρόσβαση σε ολοκληρωμένες υπηρεσίες Υγείας, σε ανασφάλιστους συμπολίτες μας, βάσει των αρχών της ισότητας και της μη διάκρισης».

Το Πρόγραμμα Μαστογραφικού Ελέγχου με Κινητές Μονάδες πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο της συνεργασίας με τον Δήμο Αθηναίων και την Estée Lauder Companies. Από το 1992, που η Estée Lauder Companies ξεκίνησε την καμπάνια ευαισθητοποίησης «Breast Cancer Campaign», έχει συγκεντρώσει πάνω από 140 εκατομμύρια δολάρια, τα οποία τα έχει δωρίσει σε υπηρεσίες έρευνας και πρόληψης για τον καρκίνο του μαστού των γυναικών σε όλο τον κόσμο.

Διαβάστε επίσης

Ανεκτέλεστο το 60% των παραπεμπτικών για μαστογραφία

Μπορεί μια μαστογραφία να εξετάσει και την καρδιά; Μια απροσδόκητη εξέλιξη

Προληπτική μαστεκτομή: Σωτήρια αλλά όχι ισότιμη θεραπεία – Το κενό στη φροντίδα του καρκίνου του μαστού