Σχεδόν 1.000 κρούσματα του ιού του Δυτικού Νείλου (WNV) έχει καταγράψει φέτος η Ευρώπη, σημειώνοντας μία από τις πιο ενεργές περιόδους μετάδοσης του ιού στην ήπειρο τα τελευταία χρόνια. Σύμφωνα με στοιχεία του Ευρωπαϊκού Κέντρου Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων (ECDC) και της Ευρωπαϊκής Αρχής για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA), την περίοδο Ιουνίου – Σεπτεμβρίου 2025 έχουν καταγραφεί κρούσματα σε 13 χώρες της γηραιάς ηπείρου.
Ειδικότερα, μέχρι τις 3 Οκτωβρίου 2025, έχουν αναφερθεί συνολικά 989 κρούσματα σε ανθρώπους σε όλη την Ευρώπη, ενώ 63 από αυτούς κατέληξαν. Συνολικά, ο ιός που μεταδίδεται από κουνούπια που έχουν τραφεί με μολυσμένα πουλιά έχει ανιχνευθεί σε 139 περιοχές σε ολόκληρη την ήπειρο. Αν και ο αριθμός των κρουσμάτων υπερβαίνει τον μέσο όρο των 10 ετών (που είναι 687 για την ίδια περίοδο) παραμένει κάτω από τα υψηλότερα επίπεδα που καταγράφηκαν το 2018, το 2022 και το 2024, οπότε την ίδια περίοδο είχαν επιβεβαιωθεί περισσότερες από 1.200 μολύνσεις.
Η Ιταλία στο επίκεντρο του προβλήματος
Η Ιταλία βιώνει επί του παρόντος τη μεγαλύτερη επιδημία του ιού που έχει καταγραφεί ποτέ, με 714 επιβεβαιωμένα κρούσματα και 48 θανάτους, που αντιπροσωπεύουν περισσότερο από το 70% των μολύνσεων στην Ευρώπη φέτος. Η περιοχή Λάτσιο -που περιλαμβάνει τη Ρώμη και τις γειτονικές επαρχίες- έχει πληγεί περισσότερο, ακολουθούμενη από την Καμπανία στον νότο. Οι αρχές δημόσιας υγείας αποδίδουν την αύξηση των κρουσμάτων στις ασυνήθιστα θερμές και υγρές συνθήκες, που ευνοούν την αναπαραγωγή των κουνουπιών, καθώς και στους εκτεταμένους υγροβιότοπους και τις γεωργικές ζώνες, που αποτελούν εστία του ιού για τα πουλιά.
Η Ελλάδα ακολουθεί, μετρώντας 91 κρούσματα, ενώ άλλα κράτη που έχουν πληγεί από τον ιό του Δυτικού Νείλου είναι η Σερβία (60), η Γαλλία (42), η Ρουμανία (36) και η Ισπανία (23), ενώ μικρότερες εστίες έχουν εντοπιστεί σε ολόκληρη την Κεντρική και Νοτιοανατολική Ευρώπη. Τα περισσότερα κρούσματα εμφανίστηκαν σε άνδρες άνω των 65 ετών, σύμφωνα με τα πρότυπα που παρατηρήθηκαν τα προηγούμενα χρόνια. Περίπου το 88% των ασθενών χρειάστηκε νοσηλεία, ενώ το 56% ανέπτυξε νευρολογικά συμπτώματα, όπως εγκεφαλίτιδα ή μηνιγγίτιδα.
Οι επιδημίες στα ζώα αντανακλούν την ευρεία κυκλοφορία του ιού
Πέρα από τις μολύνσεις σε ανθρώπους, ο ιός έχει ανιχνευθεί σε άγρια και οικόσιτα ζώα, υπογραμμίζοντας τη σημασία μιας προσέγγισης ενιαίας υγείας, που συνδυάζει την επιτήρηση των ανθρώπων με αυτή στα ζώα. Το 2025, η Ευρώπη κατέγραψε 127 κρούσματα σε άλογα και 217 σε πτηνά, με την Ιταλία να καταλαμβάνει και πάλι το μεγαλύτερο ποσοστό.
Σημειώνεται ότι το Βέλγιο ήταν η χώρα που ανέφερε τις πρώτες επιβεβαιωμένες μολύνσεις του ιού σε άγρια πτηνά φέτος, σηματοδοτώντας την εξάπλωσή του στο βορειοδυτικό τμήμα της Ευρώπης. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι ο ιός του Δυτικού Νείλου εγκαθίσταται πλέον σε περιοχές που προηγουμένως θεωρούνταν χαμηλού κινδύνου.
Μεταβαλλόμενο κλίμα και αυξανόμενος κίνδυνος
Οι ειδικοί προειδοποιούν ότι η συνεχιζόμενη γεωγραφική εξάπλωση του ιού αντανακλά τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, με την άνοδο της θερμοκρασίας να παρατείνει τις περιόδους δραστηριότητας των κουνουπιών και να μεταβάλλει τα πρότυπα μετανάστευσης των πτηνών. Η αυξημένη επιτήρηση και η βελτιωμένη διαγνωστική ικανότητα έχουν επίσης συμβάλει στην αύξηση των διεγνωσμένων κρουσμάτων.
Με την έλευση του πιο δροσερού φθινοπωρινού καιρού, αναμένεται μείωση της μετάδοσης του ιού τις επόμενες εβδομάδες. Ωστόσο, η επιμονή νέων εστιών -ιδίως στην Ιταλία και τη νότια Γαλλία- υπογραμμίζει την ανάγκη για συνεχή έλεγχο των φορέων, ευαισθητοποίηση του κοινού και μέτρα ελέγχου των αιμοδοτών, προκειμένου να αποφευχθεί η περαιτέρω εξάπλωση.
«Ο ιός του Δυτικού Νείλου εξελίσσεται σε μια καθιερωμένη εποχική απειλή στην Ευρώπη», σημείωσε εκπρόσωπος του ECDC. «Η πρόκληση τώρα είναι να διατηρηθεί η επαγρύπνηση, καθώς το οικολογικό του εύρος συνεχίζει να επεκτείνεται».
Διαβάστε επίσης
ECDC: Συναγερμός για ρεκόρ επιδημιών από ιούς που μεταδίδουν τα κουνούπια
Μιχαηλάκης: «Φοβάμαι ότι φέτος θα κάνουμε Χριστούγεννα μαζί με τα κουνούπια»
