Προ των πυλών είναι η «εποχή της γρίπης», πυροδοτώντας άγχος στους ανθρώπους, που προσπαθούν να ενημερωθούν σχετικά με το ποια προληπτικά μέτρα μπορούν να λάβουν για να προστατευθούν από τις ιογενείς λοιμώξεις αυτό τον χειμώνα. Οι ιοί της γρίπης Α ευθύνονται για ένα ευρύ φάσμα αναπνευστικών λοιμώξεων, από την ήπια εποχική γρίπη έως σοβαρές, απειλητικές για τη ζωή ασθένειες. Οι περισσότερες λοιμώξεις είναι σχετικά ήπιες, ωστόσο ορισμένα στελέχη του ιού μπορούν να προκαλέσουν σοβαρή πνευμονία, οδηγώντας ακόμη και σε οξεία αναπνευστική ανεπάρκεια.
Τι είναι, όμως, αυτό που κάνει ορισμένους ιούς της γρίπης να προκαλούν τόσο ακραίες αντιδράσεις, ενώ άλλους να επηρεάζουν ελάχιστα τους ανθρώπους; Πρόσφατη έρευνα από επιστήμονες του Paul-Ehrlich-Institut ρίχνει φως σε αυτό το ερώτημα.
Ο ρόλος του ανοσοποιητικού στη σοβαρότητα της λοίμωξης
Οι σοβαρές λοιμώξεις από ιούς της γρίπης Α συχνά χαρακτηρίζονται από υπερβολική ανοσολογική αντίδραση: Το αμυντικό σύστημα του οργανισμού απελευθερώνει υπερβολική ποσότητα κυτταροκινών, ικανών να προκαλέσουν μεγαλύτερη βλάβη στους ιστούς από τον ίδιο τον ιό. Μέχρι τώρα, δεν ήταν σαφές γιατί ορισμένα στελέχη του ιού προκαλούν αυτές τις επικίνδυνες αντιδράσεις, ενώ άλλα προκαλούν μόνο ήπια ασθένεια.
Για να διερευνήσουν το θέμα, ερευνητές με επικεφαλής την δρ. Martina Anzaghe από το Τμήμα Ερευνητικής Ανοσολογίας του Paul-Ehrlich-Institut, σε συνεργασία με το Τμήμα Ιολογίας του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου του Φράιμπουργκ, μελέτησαν 11 διαφορετικά στελέχη του ιού της γρίπης Α, όπως κοινούς εποχιακούς ιούς, καθώς και στελέχη της γρίπης των πτηνών με υψηλή παθογένεια. Η ομάδα επικεντρώθηκε στον τρόπο με τον οποίο αυτοί οι ιοί αλληλεπιδρούν με διαφορετικά ανθρώπινα ανοσοκύτταρα και διεγείρουν την απελευθέρωση βασικών μορίων ανοσολογικής σηματοδότησης.
Κύτταρα του ανοσοποιητικού επηρεάζουν τη σοβαρότητα
Η μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο Emerging Microbes & Infections, αποκάλυψε ότι ένας τύπος κυττάρων του ανοσοποιητικού συστήματος, που ονομάζεται πλασματοειδή δενδριτικά κύτταρα, παράγει μεγάλες ποσότητες του αντιιικού αγγελιοφόρου ιντερφερόνη-α (IFN-α) όταν εκτίθεται σε ιούς της γρίπης. Η αντίδραση αυτή συμβαίνει ανεξάρτητα από το στέλεχος του ιού, γεγονός που υποδηλώνει ότι αυτά τα κύτταρα είναι γενικά πολύ αντιδραστικά στις λοιμώξεις από τη γρίπη.
Ωστόσο, αυτό δεν εξηγεί πλήρως γιατί ορισμένες λοιμώξεις γίνονται σοβαρές. Οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι άλλα ανοσοκύτταρα, συμπεριλαμβανομένων των μυελοειδών δενδριτικών κυττάρων και διαφόρων μακροφάγων, μολύνονται ειδικά από στελέχη γρίπης υψηλής παθογένειας. Η αναπαραγωγή του ιού σε αυτά τα κύτταρα φαίνεται να προκαλεί την υπερπαραγωγή ιντερφερονών τύπου Ι, οι οποίες μπορούν να προκαλέσουν μια επικίνδυνη «καταιγίδα κυτταροκινών».
«Τα αποτελέσματά μας δείχνουν ότι, όχι μόνο τα παραδοσιακά μελετημένα, αλλά και άλλα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος παίζουν καθοριστικό ρόλο στο αν μια λοίμωξη από γρίπη προκαλεί υπερβολική ανοσολογική αντίδραση», εξηγεί η καθηγήτρια Zoe Waibler, αναπληρώτρια αντιπρόεδρος του Paul-Ehrlich-Institut. «Αυτή η γνώση είναι ζωτικής σημασίας για την καλύτερη εκτίμηση των κινδύνων που ενέχουν οι επικίνδυνες παραλλαγές του ιού».
Επιπτώσεις για τη δημόσια υγεία και τη θεραπεία
Οι ιοί της γρίπης υψηλής παθογένειας, που συχνά μεταδίδονται από τα πτηνά στους ανθρώπους, συνδέονται με σημαντικά υψηλότερα ποσοστά θνησιμότητας σε σύγκριση με την κοινή εποχική γρίπη. Η κατανόηση του ποια ανοσοκύτταρα συμβάλλουν στις σοβαρές αντιδράσεις θα μπορούσε να βοηθήσει τους ερευνητές να αναπτύξουν στοχευμένες θεραπείες και να προσδιορίσουν πιο αποτελεσματικά τις ομάδες υψηλού κινδύνου.
Διαβάστε επίσης
Γρίπη πτηνών: Ποιοι κινδυνεύουν περισσότερο από τη μόλυνση
Γρίπη των πτηνών: Κινδυνεύουν όσοι τρώνε πουλερικά και αυγά; Ένας Καθηγητής απαντά
Γρίπη των πτηνών: Εξαπλώνεται μέσω του αέρα – Τι σημαίνει η ανησυχητική διαπίστωση των ερευνητών
