Ένδειξη μιας νέας «κανονικότητας» στην Ευρώπη εκτιμά το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ECDC) ότι είναι οι επιδημικές εξάρσεις λοιμώξεων από τον ιό του Δυτικού Νείλου και από τον ιό Τσικουνγκούνια. Σε νεότερη έκθεσή του, το Κέντρο επισημαίνει ότι καθίσταται αναγκαία μια ισχυρή και συντονισμένη απάντηση για την προστασία της Δημόσιας Υγείας σε όλη τη γηραιά ήπειρο.
Η Ευρώπη, σύμφωνα με το ECDC, βιώνει πλέον μεγαλύτερες σε διάρκεια και πιο έντονες περιόδους μετάδοσης νοσημάτων που μεταδίδονται από κουνούπια, συμπεριλαμβανομένης της λοίμωξης από τον ιό του Δυτικού Νείλου και της νόσου από τον ιό Τσικουνγκούνια (chikungunya). Αυτή η αλλαγή οφείλεται σε κλιματικούς και περιβαλλοντικούς παράγοντες, όπως η αύξηση της θερμοκρασίας, η μεγαλύτερη διάρκεια του καλοκαιριού, οι πιο ήπιοι χειμώνες και οι μεταβολές στα πρότυπα βροχοπτώσεων. Πρόκειται για συνθήκες που δημιουργούν ευνοϊκό περιβάλλον για την ανάπτυξη των κουνουπιών και τη μετάδοση ιών.
«Η Ευρώπη εισέρχεται σε μια νέα φάση όπου η μακρύτερη, πιο εκτεταμένη και πιο έντονη μετάδοση νοσημάτων που μεταδίδονται από κουνούπια αποτελεί τη νέα κανονικότητα. Το ECDC συνεργάζεται στενά με όλα τα κράτη-μέλη για να παρέχει εξατομικευμένη υποστήριξη και έγκαιρες οδηγίες δημόσιας υγείας, ώστε να ενισχυθεί η απάντηση της Ευρώπης», δήλωσε η Δρ. Pamela Rendi-Wagner, Διευθύντρια του ECDC.
Το κουνούπι Aedes albopictus (τίγρης-κουνούπι), που μπορεί να μεταδώσει τον ιό chikungunya, έχει πλέον εγκατασταθεί σε 16 ευρωπαϊκές χώρες και 369 περιοχές, σε σχέση με μόλις 114 περιοχές πριν από δέκα χρόνια. Σε συνδυασμό με την αυξανόμενη διεθνή ταξιδιωτική δραστηριότητα, αυτή η εξάπλωση καθιστά πιο πιθανές τις τοπικές επιδημίες. Μέχρι στιγμής, η Ευρώπη έχει καταγράψει 27 επιδημίες chikungunya το 2025, αριθμό-ρεκόρ για την ήπειρο. Για πρώτη φορά, μάλιστα, αναφέρθηκε εγχώριο κρούσμα νόσου από τον ιό chikungunya τοπικά στην περιοχή της Αλσατίας στη Γαλλία. Είναι ένα εξαιρετικά σπάνιο γεγονός σε αυτό το γεωγραφικό πλάτος, που υπογραμμίζει τη συνεχιζόμενη εξάπλωση του κινδύνου μετάδοσης προς το βορρά.
Η κατανομή των κρουσμάτων του ιού του Δυτικού Νείλου στην Ευρώπη συνεχίζει να αλλάζει και την τελευταία δεκαετία εντοπίζονται νέες περιοχές κάθε χρόνο. Φέτος, για πρώτη φορά, καταγράφηκαν λοιμώξεις στις ιταλικές επαρχίες Λατίνα και Φροζινόνε, καθώς και στην κομητεία Sălaj της Ρουμανίας. Επιπλέον, η Ευρώπη κατέγραψε τον υψηλότερο αριθμό κρουσμάτων ιού του Δυτικού Νείλου των τελευταίων τριών ετών. Το ECDC αναμένει ότι οι λοιμώξεις θα συνεχίσουν να αυξάνονται, φτάνοντας πιθανότατα στην εποχική κορύφωσή τους τον Αύγουστο ή τον Σεπτέμβριο.
Οδηγίες προς τις ευρωπαϊκές χώρες
Οι νέες οδηγίες του ECDC περιλαμβάνουν πρακτικά μέτρα επιτήρησης, πρόληψης και ελέγχου για τη νόσο από τον ιό chikungunya, τον Δάγκειο πυρετό και τη νόσο από τον ιό Zika, με εξατομικευμένες συστάσεις για τις ευρωπαϊκές χώρες, συμπεριλαμβανομένων εκείνων με περιορισμένη εμπειρία ή που δεν έχουν αντιμετωπίσει μέχρι τώρα τέτοια νοσήματα που μεταδίδονται από κουνούπια. Απευθυνόμενες στις υγειονομικές αρχές, οι οδηγίες παρέχουν ένα έτοιμο προς χρήση πρακτικό εργαλείο για την εκτίμηση των επιπέδων κινδύνου και την εφαρμογή μέτρων ετοιμότητας και ελέγχου ανάλογα με την κάθε περίπτωση. Υπάρχει επίσης διαθέσιμη ειδική οδηγία του ECDC για τον ιό του Δυτικού Νείλου.
«Καθώς το τοπίο των νοσημάτων που μεταδίδονται από κουνούπια εξελίσσεται, περισσότερα άτομα στην Ευρώπη θα βρίσκονται σε κίνδυνο στο μέλλον. Αυτό καθιστά την πρόληψη πιο σημαντική από ποτέ, τόσο μέσω συντονισμένων δράσεων δημόσιας υγείας όσο και με ατομικά μέτρα προστασίας», δήλωσε η Δρ. Céline Gossner, Επικεφαλής του Τμήματος Νοσημάτων που μεταδίδονται μέσω τροφίμων, νερού στο ECDC. «Υπάρχει επείγουσα ανάγκη για ενίσχυση και διεύρυνση αποτελεσματικών, φιλικών προς το περιβάλλον παρεμβάσεων ελέγχου κουνουπιών», πρόσθεσε.
Το ECDC προτρέπει τα άτομα που ζουν σε πληγείσες περιοχές, αλλά και τους επισκέπτες — ιδιαίτερα ηλικιωμένους, παιδιά και άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα — να προστατεύονται από τα τσιμπήματα κουνουπιών, χρησιμοποιώντας απωθητικά, φορώντας μακριά μανίκια και παντελόνια, ειδικά την αυγή και το σούρουπο, τοποθετώντας σίτες στα παράθυρα, κουνουπιέρες και χρησιμοποιώντας κλιματισμό ή ανεμιστήρες. Οι επαγγελματίες υγείας πρέπει να γνωρίζουν την κυκλοφορία αυτών των ιών και να εξασφαλίζουν την έγκαιρη διάγνωση. Σημειώνεται ότι έχουν αναπτυχθεί νέα εμβόλια για τη νόσο από τον ιό chikungunya, αλλά δεν υπάρχει διαθέσιμο εμβόλιο για ανθρώπινη χρήση κατά της λοίμωξης από τον ιό του Δυτικού Νείλου.
Διαβάστε επίσης
Κουνούπια: Πόσο κινδυνεύουμε από τις ασθένειες που μεταφέρουν; Ο εντομολόγος απαντά
Νέο εμβόλιο για τον ιό Τσικουνγκούνια: Ποιους αφορά
Κουνούπια: Γιατί ο ιός του Δυτικού Νείλου είναι η νέα αόρατη απειλή για την Αττική
