Μοιραίο ήταν το τσίμπημα ενός τσιμπουριού για έναν ηλικιωμένο κτηνοτρόφο, ο οποίος έχασε τη ζωή του, αφού προσβλήθηκε από τον Αιμορραγικό πυρετό Κριμαίας – Κονγκό.
Ο άντρας ηλικίας άνω των 70 ετών από την Ελασσόνα νοσηλευόταν σε νοσοκομείο της Λάρισας με βαριά επιδεινούμενη κλινική εικόνα και τελικά έχασε τη ζωή του. Παρότι πρόκειται για μια σπάνια περίπτωση, ειδικά για τη χώρα μας, οι ειδικοί έχουν κρούσει εδώ και χρόνια τον κώδωνα του κινδύνου σχετικά με την εξάπλωση της νόσου.
Τι είναι ο αιμορραγικός πυρετός Κριμαίας-Κονγκό
Ο αιμορραγικός πυρετός Κριμαίας–Κονγκό αποτελεί μια σοβαρή ιογενή νόσο, η οποία προκαλείται από τον ιό του γένους Nairovirus, της οικογένειας Bunyaviridae. Η κύρια οδός μετάδοσης της νόσου είναι μέσω δήγματος (τσιμπήματος) από μολυσμένα τσιμπούρια. Εναλλακτικά, η μόλυνση μπορεί να προκύψει και από επαφή με μολυσμένο αίμα ή σωματικά υγρά ζώων ή ανθρώπων, γεγονός που αυξάνει τον κίνδυνο για τους εργαζόμενους στον αγροτικό τομέα, σε σφαγεία ή στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης.
Η πρώτη αναγνώριση της νόσου καταγράφηκε στην Κριμαία το 1944, ενώ αργότερα, το 1956, μια παρόμοια μορφή της εντοπίστηκε στο Κονγκό, εξ ου και η διπλή ονομασία της. Σήμερα, η γεωγραφική κατανομή της νόσου καλύπτει μια ευρεία περιοχή που εκτείνεται από τα Βαλκάνια, τη Νότια Ρωσία και την Κασπία Θάλασσα, μέχρι τη Μέση Ανατολή, τη Δυτική και Κεντρική Ασία, καθώς και μεγάλο μέρος της Αφρικανικής ηπείρου.
Παρόλα αυτά, έχει χαρακτηριστεί ως «αναδυόμενη νόσος» παγκοσμίως, λόγω της αύξησης των περιστατικών τα τελευταία χρόνια και της εμφάνισής του σε περιοχές όπου δεν είχε παρατηρηθεί στο παρελθόν. Χώρες όπως η Γεωργία, η Τουρκία, η Αλβανία και πιο πρόσφατα η Ισπανία, έχουν καταγράψει ανθρώπινες λοιμώξεις, γεγονός που καταδεικνύει τη δυναμική εξάπλωση του ιού και τις προκλήσεις που προκύπτουν για τη δημόσια υγεία.
Ποια είναι τα συμπτώματα
Η νόσος, σύμφωνα με τον ΕΟΔΥ, εκδηλώνεται με ποίκιλα συμπτώματα και βαρύτητα, από ασυμπτωματική λοίμωξη (σε περίπου 85% των κρουσμάτων) ή ήπια εμπύρετη νόσο, έως πολύ σοβαρή νόσο. Τα συμπτώματα εκδηλώνονται 1-14 ημέρες μετά την έκθεση και μπορεί να περιλαμβάνουν αιφνίδια έναρξη συμπτωμάτων, όπως: πυρετό, ρίγος, κεφαλαλγία, μυαλγίες, αρθραλγίες, κόπωση, ζάλη, πονόλαιμο, κοιλιακό πόνο, διάρροια, ναυτία και εμέτους. Μπορεί να ακολουθήσουν διαταραχές της διάθεσης και του επιπέδου συνείδησης.
Σε σοβαρά περιστατικά παρουσιάζονται αιμορραγικές εκδηλώσεις, πολυοργανική ανεπάρκεια και κυκλοφορικό σοκ. Η νόσος έχει υψηλή θνητότητα (30-50% στους νοσηλευόμενους ασθενείς) καθώς δεν υπάρχει ειδική θεραπεία.
Το ECDC έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου για την Μεσόγειο από το 2023
Το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ECDC) ζήτησε να επανεκτιμηθούν και να επικαιροποιηθούν οι κατανομές του 2015 των πιθανών περιοχών για τη νόσο για την Ευρώπη και τις γειτονικές της περιοχές, λαμβάνοντας υπόψη τόσο τα πρόσφατα δεδομένα εμφάνισης της νόσου όσο και την κατανομή των φορέων της. Έτσι, πραγματοποιήθηκαν δύο σύνολα χωρικής μοντελοποίησης, και τα δύο με τη χρήση μιας κοινής δέσμης δεδομένων με συνδιαλλακτικούς παράγοντες πρόβλεψης και με καθιερωμένες από καιρό τεχνικές χωρικής μοντελοποίησης.
Ως αποτέλεσμα, προβλέφθηκε ότι οι περιοχές υψηλής πιθανότητας για την ασθένεια βρίσκονται σε τμήματα της ανατολικής και νότιας Ευρώπης. Σύμφωνα με την ίδια πρόβλεψη, υψηλή οικολογική καταλληλότητα για τον αιμορραγικό πυρετό Κριμαίας–Κονγκό είχαν περιοχές της Ισπανίας, η οποία ωστόσο ήταν κρυμμένη στη δημοσιευμένη κατανομή, καθώς η ασθένεια δεν είχε τότε ακόμη εντοπιστεί στην Ιβηρική. Η μελέτη του 2020, ωστόσο, παρουσίασε επικαιροποιημένες περιοχές κινδύνου που περιλάμβαναν την Ισπανία.
Πράγματι, τα επόμενα χρόνια, και συγκεκριμένα σε έκθεση του ECDC τον Μάιο 2024, το 2022 υπήρξαν 4 κρούσματα (από τα οποία προέκυψαν 2 θάνατοι) και ακόμα ένα θανατηφόρο κρούσμα στην Ισπανία το 2024.
Το μοντέλο που προέκυψε υποδεικνύει σημαντικά περισσότερες περιοχές με οικολογική καταλληλότητα για ανάπτυξη της νόσου στην Ευρώπη και τις γειτονικές της περιοχές σε σχέση με το μοντέλο του 2015, κυρίως επειδή βρέθηκαν περισσότερες καταγραφές της νόσου στην Αλβανία, την Ελλάδα, την Ισπανία και τη Δυτική Ασία. Τελικά, ο οδηγός που εξέδωσε ο οργανισμός το 2023 σχετικά με τη διαχείριση του αιμορραγικού πυρετού της Κριμαίας-Κονγκό, επισημαίνεται ότι, παρότι κάποιες χώρες δεν έχουν εμφανίσει κρούσματα, θα πρέπει να βρίσκονται σε εγρήγορση, ιδίως εκείνες που έχουν μεσογειακές ακτές.
Η κατάσταση στην Ελλάδα
Σύμφωνα με τον ΕΟΔΥ, στη χώρα μας έχει καταγραφεί στο παρελθόν άλλο ένα εγχώριο κρούσμα της νόσου, το 2008 στη Θράκη. Αντίστοιχα, τα στοιχεία έκθεσης του ECDC το 2018 αναφέρουν ότι στην Ελλάδα έχει αναφερθεί επίσημα μόνο ένα κρούσμα (εισαγόμενο από Βουλγαρία) τον Αύγουστο 2018. Στην ίδια έκθεση, τα περισσότερα κρούσματα καταγράφηκαν στην Βουλγαρία, και συγκεκριμένα 6.
Ειδήσεις σήμερα
Αλκοόλ: Πόσο πίνουν οι έφηβοι στην Ευρώπη – Τι ισχύει στην Ελλάδα
Ανακαλύφθηκε νέος τύπος αίματος από Γάλλους επιστήμονες – Παγκοσμίως μοναδική περίπτωση
«Δες αυτό που δεν φαίνεται»: Με το βλέμμα στις αόρατες μάχες των ανθρώπων με σκληρόδερμα
