Κάθε μέρα, κάπου στον κόσμο — ίσως και δίπλα μας — ένας άνθρωπος περιμένει να βρεθεί ο συμβατός του δότης. Κάποιος άγνωστος, με κοινά γενετικά χαρακτηριστικά, που θα του δώσει την ευκαιρία να συνεχίσει τη ζωή του. Σε τέτοιες στιγμές, η συγκίνηση γεννά κινητοποίηση: Εκατοντάδες άνθρωποι ανταποκρίνονται και εγγράφονται ως εθελοντές δότες μυελού των οστών. Μαζί με την ελπίδα, όμως, συχνά διαδίδονται και παρανοήσεις, που μπορεί να γεννήσουν φόβο, αμφιβολίες ή ψευδείς προσδοκίες.
Η βιολόγος και διδάκτωρ ανοσολογίας, Πηνελόπη Σαμαρά και το Όραμα Ελπίδας καταρρίπτουν κοινούς μύθους και αναδεικνύουν σημαντικές αλήθειες για τη δωρεά μυελού των οστών και αιμοποιητικών κυττάρων:
🟥 Μύθος 1: «Γράφομαι για να βοηθήσω ένα συγκεκριμένο ασθενή»
✅ Αλήθεια: Με την εγγραφή σου, εντάσσεσαι στο Παγκόσμιο Αρχείο Εθελοντών Δοτών Μυελού των Οστών και παραμένεις εκεί μέχρι τα 55 έτη σου. Από εκείνη τη στιγμή και μετά, το γενετικό σου προφίλ (HLA τύπος) συγκρίνεται με κάθε νέο ασθενή που χρειάζεται μόσχευμα — παιδί, ενήλικα, στην Ελλάδα ή οπουδήποτε στον κόσμο. Εγγράφεσαι μία φορά! Δεν χαρίζεις το μόσχευμα σε κάποιον που εσύ επιλέγεις — αλλά σε αυτόν που ταιριάζεις και το έχει απόλυτη ανάγκη.
🟥 Μύθος 2: «Η διαδικασία είναι επώδυνη ή επικίνδυνη»
✅ Αλήθεια: Η δωρεά αιμοποιητικών κυττάρων/μυελού των οστών είναι απόλυτα ασφαλής και γίνεται υπό πλήρη ιατρική παρακολούθηση. Στο 90% των περιπτώσεων, τα κύτταρα συλλέγονται από το περιφερικό αίμα του δότη, με το μηχάνημα κυτταραφαίρεσης, με τρόπο παρόμοιο με αιμοδοσία. Στο υπόλοιπο 10%, η λήψη γίνεται με παρακέντηση από τα οστά της λεκάνης, υπό γενική αναισθησία. Ο μυελός αναπληρώνεται πλήρως σε λίγες εβδομάδες. Δεν αφήνει σημάδια στο σώμα, μόνο ανεξίτηλα σημάδια στην ψυχή, αυτά της προσφοράς και της ελπίδας.
🟥 Μύθος 3: «Αν δεν μπορώ να δώσω αίμα, δεν μπορώ να δώσω μυελό»
✅ Αλήθεια: Πολλές καταστάσεις που αποκλείουν κάποιον από την αιμοδοσία δεν αποκλείουν από τη δωρεά μυελού των οστών. Πχ. άτομα με έλλειψη σιδήρου, υπόταση, υποθυρεοειδισμό, ακόμα και φορείς μεσογειακής αναιμίας, μπορούν να εγγραφούν. Η καταλληλότητα του κάθε δότη εξετάζεται διεξοδικά όταν βρεθεί συμβατός με κάποιον ασθενή. Η δωρεά μυελού των οστών δεν είναι απλώς μία ιατρική πράξη, είναι μία πράξη αγάπης, ευθύνης και ελπίδας.
🟥 Μύθος 4: «Όλοι οι ασθενείς βρίσκουν συμβατό συγγενή»
✅ Αλήθεια: Παρότι υπάρχουν πάνω από 40 εκατομμύρια εγγεγραμμένοι δότες σε παγκόσμιο επίπεδο, μόνο 1 στους 4 ασθενείς βρίσκει συμβατό δότη στην οικογένειά του.
🟥 Μύθος 5: «Υπάρχουν ήδη πολλοί δότες»
✅ Αλήθεια: Η πιθανότητα να είσαι συμβατός με έναν ασθενή είναι εξαιρετικά μικρή και εξαρτάται από τον HLA τύπο. Γι’ αυτό κάθε νέα εγγραφή είναι πολύτιμη — κάθε δότης μπορεί να είναι η μοναδική ελπίδα κάποιου ασθενή.
🟥 Μύθος 6: «Αν εγγραφώ, δεν μπορώ να αλλάξω γνώμη»
✅ Αλήθεια: Η εγγραφή ως δότης είναι πράξη εθελοντική και μπορείς να αλλάξεις γνώμη ανά πάσα στιγμή. Ωστόσο, είναι σημαντικό η απόφαση αυτή να είναι συνειδητή και όχι υπό πίεση, γιατί η ελπίδα κάποιου ασθενή μπορεί να στηρίζεται σε εσένα. Αν βρεθείς συμβατός και αποφασίσεις να μην προχωρήσεις, αυτό μπορεί να θέσει σε άμεσο κίνδυνο τη ζωή του ασθενή, ειδικά αν η απόφαση αυτή ληφθεί αφού έχει ήδη υποβληθεί σε σκληρή θεραπεία που καταστρέφει το δικό του μυελό. Γι’ αυτό, πριν την εγγραφή, χρειάζεται ενημέρωση, σεβασμός και σοβαρότητα — γιατί η αλλαγή γνώμης στην πιο κρίσιμη στιγμή μπορεί να σημαίνει τη διαφορά μεταξύ ζωής και θανάτου.
🟥 Μύθος 7: «Η εγγραφή ή η δωρεά κοστίζουν στο δότη»
✅ Αλήθεια: Δεν υπάρχει κανένα κόστος για το δότη. Η εγγραφή, η εργαστηριακή ανάλυση, η διαδικασία της δωρεάς, ακόμη και η μεταφορά ή διαμονή, καλύπτονται πλήρως από τους αρμόδιους φορείς.
Πράγματα που αξίζει να θυμάστε:
✔️ Εγγραφή: με ένα στοματικό επίχρισμα (κύτταρα από το εσωτερικό από το μάγουλο)
✔️ Ηλικία εγγραφής: 18-45 ετών
✔️ Παραμένετε ενεργός δότης έως τα 55 έτη
✔️ Ο μυελός των οστών δεν πρέπει να συγχέεται με το νωτιαίο μυελό! Δεν έχει καμία σχέση με τη σπονδυλική στήλη
«Η δωρεά μυελού των οστών δεν είναι δύσκολη και επικίνδυνη. Είναι πράξη ανθρωπιάς, που βασίζεται σε επιστημονικά κριτήρια και σώζει ζωές. Όχι συμβολικά. Κυριολεκτικά. Χρειάζεται πρόθεση. Χρειάζεται ενημέρωση. Μία φορά, μία απόφαση. Για πάντα. Κι ίσως μία ημέρα, ένα τηλεφώνημα: «Είσαι συμβατός». Εκείνη τη στιγμή, γίνεσαι ο κρίκος ανάμεσα στη ζωή και την απώλεια», καταλήγει η ειδικός.
Δείτε την ανάρτηση της δρ. Σαμαρά στο Facebook:
Διαβάστε επίσης
Αιμοδοσία: Ζήτημα ζωής για 4.000 άτομα με μεσογειακή αναιμία
«Ό,τι πιο πολύτιμο το να δωρίζεις ζωή» – Δότες και λήπτες μυελού των οστών χτίζουν «Γέφυρες Ζωής»
Μεταμοσχεύσεις: Πόσοι ενήλικες και παιδιά «κέρδισαν» ζωή χάρη στο ΟΡΑΜΑ ΕΛΠΙΔΑΣ
