Πήρατε εκείνη την προαγωγή που με κόπο παλεύατε να αποκτήσετε. Όσο κι αν το θέλατε, όμως, και όσες θυσίες κι αν κάνατε και όσο κι αν ξεπεράσατε κάθε εμπόδιο, μια φωνή μέσα σας λέει: «Το άξιζα πραγματικά»;
Το συναίσθημα αυτό έχει όνομα και λέγεται το σύνδρομο του απατεώνα (imposter syndrome) και περιγράφει αυτή την κατάσταση στην οποία νιώθουμε ότι δεν αξίζαμε την αναγνώριση για κάποιο σημαντικό επίτευγμα και ότι αυτό οφείλεται σε κάποιο λάθος. Κοινώς, ότι εξαπατήσαμε τους γύρω μας. Είναι μάλιστα εξαιρετικά συνηθισμένο, ακόμα και σε ανθρώπους υψηλών επιδόσεων, από δικαστές του Ανωτάτου Δικαστηρίου έως ηθοποιούς βραβευμένους με Όσκαρ.
Όμως υπάρχει ένα αντίδοτο που συχνά παραβλέπεται. «Συχνά λέμε στον εαυτό μας ότι η επιτυχία οφείλεται στην τύχη ή στη σωστή στιγμή. Η αλήθεια, όμως, είναι πως προήλθε από σταθερή, σκληρή δουλειά. Η αυτο-αμφισβήτηση διογκώνεται όταν δεν υπάρχει κανείς να επικυρώσει την πρόοδό μας, να κρατήσει έναν καθρέφτη μπροστά μας που θα αντανακλά τη δύναμή μας, υπενθυμίζοντάς τη διαδρομή και τα εμπόδια» εξηγεί με άρθρο της στο Psychology Today η Ruth Gotian, Ed.D., Διευθύντρια Εκπαίδευσης και Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Εκπαίδευσης στην Αναισθησιολογία στο Weill Cornell Medicine και ειδική στον τομέα της καθοδήγησης και της ανάπτυξης ηγετικών ικανοτήτων.
Ο μέντορας είναι το άτομο που μπορεί να αναλάβει αυτό το ρόλο και να ενισχύσει την αυτοπεποίθηση, αφού δανειστούμε λίγη από αυτή που έχει ο ίδιος χτίσει. «Μέχρι να είστε έτοιμοι να αναπτύξετε τη δική σας αυτοπεποίθηση, μπορείτε να “δανειστείτε” την πίστη που έχει ο μέντοράς σας σε εσάς, καθώς βλέπει μέσα σας κάτι που εσείς ακόμη δεν βλέπετε. Σύμφωνα με την έρευνά μου για την υψηλή απόδοση, αυτό αποτελεί συνηθισμένη πρακτική στους ελίτ αθλητές καθώς ανεβαίνουν προς την κορυφή του βάθρου. Η δανεισμένη αυτοπεποίθηση γίνεται η γέφυρα ανάμεσα στον φόβο και την επιτυχία» σημειώνει.
Πώς θα σπάσει ο κύκλος της αμφισβήτησης;
Το σύνδρομο του απατεώνα εμφανίζεται συχνά μετά από μια σημαντική επιτυχία, σημειώνει η ειδικός. Από τη στιγμή που δε συμβαίνει συχνά, το μυαλό μας μπερδεύεται σχετικά με το πώς να το επεξεργαστεί. Μπορεί, όμως, να αναπλαισιωθεί ως σημάδι επιτυχίας, χωρίς να αποτελεί ένδειξη ανεπάρκειας ή άγχους.
Αλλάξτε οπτική γωνία: Ένας μέντορας μπορεί να προσφέρει μια πιο ολιστική προοπτική, χάρη στα χρόνια εμπειρίας του.
Μάθετε από την αυθεντική του εμπειρία: Όταν ένας μέντορας δείχνει τον αυθεντικό του εαυτό, κανονικοποιεί τόσο τις αποτυχίες όσο και τις επιτυχίες. Έτσι βοηθά στη μείωση των αισθημάτων αυτο-αμφισβήτησης. Εξάλλου, αν συνέβη σε έναν έμπειρο μέντορα, τότε είναι πιο καθησυχαστικό.
Αναζητήστε την επιβεβαίωση για τις δεξιότητες: Χάρη στην εμπειρία και το ταξίδι που έχει διανύσει ένας μέντορας, μπορεί να αναγνωρίσει τις δυνάμεις σας πριν καν ο ίδιος τις αντιληφθεί. Έτσι, μειώνει τον χρόνο που χρειάζεστε για να αναγνωρίσετε τα δικά σας επιτεύγματα.
Εστιάστε στην πρόοδο, όχι στην τελειότητα: Μερικές φορές το «αρκετά καλό» είναι όντως αρκετά καλό. Το κυνήγι της τελειότητας συχνά σημαίνει ότι ένα έργο δεν θα ολοκληρωθεί ποτέ – ή δεν θα αρχίσει καν. Ένας μέντορας μπορεί να σας βοηθήσει να ξεπεράσετε αυτό το εμπόδιο.
Πώς θα νιώσουμε λιγότερο απατεώνες σύμφωνα με την ειδικό;
Μοιραστείτε τα συναισθήματά σας: Για να μετριάσετε τα συναισθήματα που συνδέονται με το σύνδρομο του απατεώνα, μοιραστείτε τους φόβους ή τις αβεβαιότητές σας με τον μέντορά σας. Εκείνος μπορεί να αξιολογήσει πόσο ρεαλιστικά είναι αυτά που αισθάνεστε και να σας βάλετε στον σωστό δρόμο, είτε επιβεβαιώνοντας είτε αμφισβητώντας τις εσωτερικές σας πεποιθήσεις. Μερικές φορές χρειάζεστε ένα αξιόπιστο άτομο να σας πει ότι αυτό που πετύχατε ήταν απολύτως άξιο… και να σας δείξει τις αποδείξεις.
Κρατήστε έναν φάκελο επιτυχιών: Ένας «φάκελος επιτυχιών» με θετικά σχόλια και επιτεύγματα αποτελεί γραπτή απόδειξη ότι η επιτυχία σας είναι δικαιολογημένη και ότι κανείς δεν έκανε λάθος επιλέγοντάς σας.
Συμπέρασμα
Το σύνδρομο του απατεώνα δεν εξαφανίζεται από μόνο του· διαλύεται μέσα από τη σύνδεση και την αλλαγή οπτικής. Ένας μέντορας δεν καθοδηγεί μόνο την καριέρα, αλλά μπορεί να αποκαταστήσει και την αυτοπεποίθησή σας. «Βρείτε κάποιον που μπορεί να σας κρατήσει έναν καθρέφτη και να σας βοηθήσει να δείτε εκείνα τα στοιχεία του εαυτού σας που εσείς ακόμη δεν βλέπετε», καταλήγει η ειδικός.
Διαβάστε επίσης
Ο πρωτότυπος και ευχάριστος τρόπος να διώξετε το άγχος – Ξεκινήστε σήμερα
Η μικρή λέξη που κάνει τη μεγάλη διαφορά στη μέρα σας – Πείτε τη δυνατά κάθε πρωί!
Το φυτικό συμπλήρωμα που διώχνει άγχος και ανησυχία – Αποτελεσματικό όσο τα αγχολυτικά
