Η έναρξη της ψυχοθεραπείας μπορεί να είναι μια από τις πιο γενναίες αποφάσεις που θα πάρετε. Ωστόσο, το να γνωρίζετε πότε πρέπει να τη σταματήσετε είναι εξίσου σημαντικό – και συχνά, πολύ πιο περίπλοκο.
Η απόφαση να τερματίσετε τη θεραπεία δεν είναι απλή. Εξαρτάται από έναν συνδυασμό κριτηρίων:
✔ Το στάδιο της προσωπικής ανάπτυξης όπου έχετε φτάσει,
✔ τη σχέση με τον θεραπευτή σας,
✔ πρακτικές παραμέτρους και
✔ τις ευρύτερες συνθήκες της ζωής σας.
Αν και οι οικονομικοί παράγοντες συχνά επηρεάζουν την επιλογή -η ψυχοθεραπεία είναι μια δαπανηρή δραστηριότητα- το ερώτημα του πότε πρέπει να τερματιστεί η θεραπεία αξίζει προσεκτική σκέψη, πέρα από τον οικονομικό παράγοντα.
Θέστε σαφείς στόχους από την αρχή
Σε άρθρο τους στο The Conversation, o Kelvin (Shiu Fung) Wong, λέκτορας Κλινικής Ψυχολογίας και η Catherine E. Wood, αναπληρώτρια καθηγήτρια και κλινική ψυχολόγος στο Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Swinburne υποστηρίζουν ότι, ιδανικά, η συζήτηση για τον τερματισμό της θεραπείας θα πρέπει να ξεκινά πριν απ’ την πρώτη συνεδρία. Οι πρώιμες συζητήσεις για το πώς θα μπορούσε να είναι η πρόοδος βοηθούν στην αποφυγή ενός απότομου ή πρόωρου τερματισμού.
Ξεκινήστε καθορίζοντας τους στόχους σας: Πώς θα ήταν η ζωή σας αν το πρόβλημα που σας οδήγησε στη θεραπεία δεν ήταν πλέον πρόβλημα; Ο θεραπευτής μπορεί να σας βοηθήσει να μετατρέψετε γενικές φιλοδοξίες σε συγκεκριμένους, εφικτούς στόχους. Αυτοί οι στόχοι εξελίσσονται με την πάροδο του χρόνου και η τακτική αξιολόγηση της προόδου διατηρεί τη θεραπεία ευθυγραμμισμένη με τις ανάγκες σας και διασφαλίζει ότι προχωράτε προς μια ουσιαστική αλλαγή.
Όταν η θεραπεία φαίνεται να «κολλάει»
Μερικές φορές, η ψυχοθεραπεία μπορεί να φαίνεται στάσιμη – σαν να έχει σταματήσει η πρόοδος. Όταν συμβαίνει αυτό, είναι σημαντικό να το συζητήσετε ανοιχτά με τον θεραπευτή σας. Η σχέση μεταξύ θεραπευτή και θεραπευόμενου πρέπει να διέπεται από εμπιστοσύνη και να αφήνει χώρο για τέτοιου είδους συζητήσεις.
Ένας καλός θεραπευτής δημιουργεί ένα περιβάλλον όπου αισθάνεστε ότι σας ακούν, σας καταλαβαίνουν και είστε ασφαλείς. Όταν αυτή η εμπιστοσύνη λείπει, μπορεί να καταλήξετε να ακυρώνετε ραντεβού, να συγκρατείτε τα συναισθήματά σας στις συνεδρίες ή να αισθάνεστε άβολα. Σε τέτοιες περιπτώσεις, εξετάστε το ενδεχόμενο να τερματίσετε τη θεραπεία ή να βρείτε έναν άλλο θεραπευτή, που να σας ταιριάζει καλύτερα.
Ωστόσο, η διακοπή της θεραπείας μόνο και μόνο λόγω δυσφορίας δεν είναι πάντα η σωστή επιλογή. Η πρόοδος στη θεραπεία συχνά περιλαμβάνει την εξερεύνηση δύσκολων συναισθημάτων, όπως η θλίψη, ο φόβος ή η ενοχή. Η αποφυγή αυτών των συναισθημάτων μπορεί να καθυστερήσει τη θεραπεία αντί να την υποστηρίξει. Το κλειδί είναι να διακρίνετε μεταξύ της στασιμότητας και μιας απαραίτητης και παραγωγικής δυσφορίας, που προκύπτει φυσικά από την επεξεργασία των δύσκολων συναισθημάτων.
Το τέλος, όχι ως στιγμή, αλλά ως διαδικασία
Οι ειδικοί επισημαίνουν ότι είναι προτιμότερο να ολοκληρώσετε την ψυχοθεραπεία σε αρκετές συνεδρίες, αντί να τη σταματήσετε απότομα, ειδικά αν έχετε συνεργαστεί με τον θεραπευτή σας για μήνες ή χρόνια. Έτσι, θα έχετε τον χρόνο να επεξεργαστείτε τα συναισθήματά σας, να γιορτάσετε την πρόοδο και να προετοιμαστείτε για το επόμενο βήμα.
Ορισμένοι θεραπευτές σηματοδοτούν το τέλος με ασκήσεις αναστοχασμού, φόρμες ανατροφοδότησης ή ακόμα και μια θεραπευτική επιστολή που συνοψίζει το ταξίδι σας μαζί. Αυτά τα τελετουργικά μπορούν να σας βοηθήσουν να κλείσετε τον κύκλο και να ενισχύσετε την πρόοδο που έχετε σημειώσει.
Είναι, επίσης, χρήσιμο να αναλογιστείτε πώς έχετε χειριστεί το τέλος σε άλλους τομείς της ζωής σας. Για παράδειγμα, ένας οδυνηρός χωρισμός ή μια απώλεια ενδέχεται να επηρεάζουν τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβάνεστε το τέλος της θεραπείας – ίσως το συνδέετε με συναισθήματα εγκατάλειψης ή αποφυγής. Η αναγνώριση αυτών των μοτίβων μπορεί να σας βοηθήσει να προσεγγίσετε το τέλος της θεραπείας συνειδητά και με συμπόνια προς τον εαυτό σας.
Το συνεχιζόμενο ταξίδι
Το τέλος της θεραπείας μπορεί να είναι γλυκόπικρο. Σηματοδοτεί τόσο ένα τέλος, όσο και μια νέα αρχή – μια ευκαιρία να εφαρμόσετε όσα μάθατε. Σε καμία περίπτωση, δε χρειάζεται να αντιμετωπίσετε την ψυχοθεραπεία ως μια εφάπαξ εμπειρία – μπορείτε πάντα να επιστρέψετε αν προκύψουν νέες προκλήσεις ή αν χρειαστείτε υποστήριξη σε ένα άλλο κεφάλαιο της ζωής σας.
Τελικά, ο καλύτερος δείκτης ότι είστε έτοιμοι να τερματίσετε τη θεραπεία είναι η αίσθηση σταθερότητας, σαφήνειας και αυτοπεποίθησης στην αντιμετώπιση των προκλήσεων της ζωής. Ο τακτικός αναστοχασμός σχετικά με τους στόχους και την πρόοδό σας θα σας οδηγήσει προς αυτό το σημείο και θα σας βοηθήσει να καταλάβετε πότε είναι πραγματικά η ώρα να προχωρήσετε μπροστά.
Διαβάστε επίσης
Ψυχοθεραπεία: Κερδίζει έδαφος έναντι των φαρμάκων για την αντιμετώπιση ψυχικών διαταραχών
Είμαστε «πελάτες» ή «ασθενείς» στον ψυχολόγο; 4 επαγγελματίες ψυχικής υγείας απαντούν
