Κάθε χωρισμός, λένε, είναι κι ένας μικρός θάνατος. Για κάποιους, όμως, η φράση παίρνει και κυριολεκτική σημασία, καθώς η δυσφορία της απώλειας είναι τόσο συντριπτική, που οδηγεί σε αυτοκτονικές σκέψεις και συμπεριφορές.
Σύμφωνα με μια νεότερη μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο Psychological Bulletin, ένας χωρισμός ή διαζύγιο αποτελεί παράγοντα αυτοκτονίας για έναν στους τρεις άνδρες ηλικίας 25 έως 44 ετών που βάζουν τέλος στη ζωή τους. Συγκεκριμένα, οι χωρισμένοι άνδρες είχαν σχεδόν πέντε φορές περισσότερες πιθανότητες να πεθάνουν από αυτοκτονία σε σύγκριση με τους παντρεμένους άνδρες.
Πρόκειται για την πρώτη μεγάλης κλίμακας ανασκόπηση των στοιχείων, που εστιάζει στην κατανόηση του κινδύνου αυτοκτονίας των ανδρών μετά από έναν χωρισμό. Παγκοσμίως, 3 στις 4 αυτοκτονίες αφορούν άντρες. Οι ερευνητές της μελέτης, Δρ. Michael Wilson, ερευνητής και υποψήφιος διδάκτορας στον τομέα της ψυχικής υγείας των ανδρών στο Πανεπιστήμιο της Μελβούρνης, Δρ. Jacqui Macdonald, αναπληρώτρια καθηγήτρια ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο Deakin και Δρ. Zac Seidler, Αναπληρωτής καθηγητής στο Κέντρο Ψυχικής Υγείας Νέων του Πανεπιστημίου της Μελβούρνης αναλύουν τα αποτελέσματα με άρθρο τους στο The Conversation.
Τι εξέτασαν οι ερευνητές;
Οι επιστήμονες συγκέντρωσαν ευρήματα από 75 μελέτες σε 30 χώρες παγκοσμίως, στις οποίες συμμετείχαν περισσότεροι από 106 εκατομμύρια άνδρες. Εστίασαν στο να κατανοήσουν γιατί η διάλυση μιας σχέσης μπορεί να οδηγήσει σε αυτοκτονία στους άνδρες και ποιοι άνδρες διατρέχουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο. «Μπορεί να μην είμαστε σε θέση να αποτρέψουμε τους χωρισμούς, αλλά μπορούμε να ενθαρρύνουμε την υγιή προσαρμογή στο άγχος της διάλυσης μιας σχέσης, προκειμένου να προσπαθήσουμε να αποτρέψουμε την αυτοκτονία» σχολιάζουν.
Συνολικά, διαπίστωσαν ότι οι διαζευγμένοι άνδρες είχαν 2,8 φορές περισσότερες πιθανότητες να αυτοκτονήσουν από τους παντρεμένους άνδρες. Για όσους, όμως, βρίσκονταν σε διάσταση, ο κίνδυνος σχεδόν διπλασιαζόταν: διέτρεχαν έως και 4,8 φορές περισσότερες πιθανότητες να πεθάνουν από αυτοκτονία, σε σύγκριση με τους παντρεμένους άνδρες.
Το πιο συγκλονιστικό εύρημα ήταν ότι οι άνδρες κάτω των 35 ετών που βρίσκονταν σε διάσταση είχαν σχεδόν εννέα φορές μεγαλύτερες πιθανότητες να αυτοκτονήσουν σε σύγκριση με παντρεμένους άνδρες της ίδιας ηλικίας. «Η βραχυπρόθεσμη περίοδος μετά από τη διάλυση μιας σχέσης φαίνεται, επομένως, να είναι ιδιαίτερα επικίνδυνη για την ψυχική υγεία των ανδρών» τονίζουν οι ερευνητές.
Για ποιο λόγο γίνονται αυτόχειρες;
Ορισμένοι άνδρες δυσκολεύονται να διαχειριστούν το έντονο συναισθηματικό στρες που προκαλεί η διάλυση μιας σχέσης, και αυτό μπορεί να παίξει ρόλο στον κίνδυνο αυτοκτονίας τους, εξηγούν οι ειδικοί. Για κάποιους, ο συναισθηματικός πόνος που συνοδεύει τον χωρισμό -βαθιά θλίψη, ντροπή, ενοχή, άγχος και απώλεια- μπορεί να είναι τόσο έντονος που μοιάζει ατελείωτος.
Πολλοί άνδρες έχουν μεγαλώσει μέσα σε μια κουλτούρα αρρενωπότητας που συχνά τους ενθαρρύνει να καταπιέζουν ή να αποκρύπτουν τα συναισθήματά τους σε περιόδους έντονου στρες. Ορισμένοι άνδρες επίσης δυσκολεύονται να κατανοήσουν ή να ερμηνεύσουν τα συναισθήματά τους, γεγονός που δημιουργεί εμπόδια στο να ξέρουν πώς να τα διαχειριστούν.
Στις σοβαρές σχέσεις ή σε έναν γάμο, οι φιλίες συνήθως έρχονται σε δεύτερη μοίρα. Πολλοί άνδρες, βασίζονται στην σύντροφό τους ως κύρια πηγή κοινωνικής και συναισθηματικής υποστήριξης. Αυτό μπορεί να δημιουργήσει μια επικίνδυνη κατάσταση σε περίπτωση χωρισμού, καθώς φαίνεται ότι πολλοί άνδρες μένουν με ελάχιστη υποστήριξη στην οποία μπορούν να στραφούν. «Αυτό επιβεβαιώθηκε στην έρευνά μας, καθώς η κοινωνική απομόνωση και η μοναξιά των ανδρών φάνηκε να αυξάνει τον κίνδυνο αυτοκτονίας μετά τη διάλυση της σχέσης τους» συμπληρώνουν οι ερευνητές.
Επιπλέον, το κοντινό περιβάλλον των αντρών δυσκολεύεται να καταλάβει πώς να στηρίξει έναν άνδρα μετά από έναν χωρισμό. Έρευνες έχουν δείξει ότι κάποιοι άνδρες που ζητούν υποστήριξη λαμβάνουν απαντήσεις όπως «Προχώρα παρακάτω». Μια τέτοια αντίδραση ακυρώνει τον πόνο τους και ενισχύει τα αντρικά στερεότυπα ότι ο χωρισμός δεν τους επηρεάζει.
«Συνολικά, η έρευνά μας διαπίστωσε ότι η λύση ενός δεσμού μπορεί να οδηγήσει ορισμένους άνδρες στην αυτοκτονία, λόγω της πολύπλοκης αλληλεπίδρασης μεταξύ των επιπτώσεων της διάλυσης σε ατομικό επίπεδο (συναισθηματική δυσφορία) και σε διαπροσωπικό επίπεδο (αλλαγές στο κοινωνικό τους δίκτυο και στη διαθεσιμότητα υποστήριξης). Πολλές από αυτές τις επιπτώσεις δεν φαίνεται να επηρεάζουν με τον ίδιο τρόπο τις γυναίκες που καταλήγουν στην αυτοκτονία μετά από έναν χωρισμό» συνοψίζουν.
Τι μπορούμε να κάνουμε;
Παρότι η απάντηση δεν είναι απλή, υπάρχουν πολλές δυνατότητες παρέμβασης σύμφωνα με τους συγγραφείς:
- Μπορούμε να επέμβουμε έγκαιρα, εκπαιδεύοντας τους νέους να αποκτούν δεξιότητες για να τερματίζουν υγιώς μια σχέση, να διαχειρίζονται την απόρριψη και να ρυθμίζουν τα δύσκολα συναισθήματα που φέρνει ένας χωρισμός.
- Μπορούμε να εντάξουμε ομάδες υποστήριξης και άλλες ευκαιρίες για σύνδεση και στήριξη από συνομηλίκους σε υπηρεσίες σχέσεων που έρχονται συχνά σε επαφή με άτομα που βιώνουν μια διάσταση, ώστε να βοηθήσουμε στην αντιμετώπιση της μοναξιάς.
- Μπορούμε να εξασφαλίσουμε ότι οι επαγγελματίες ψυχικής υγείας διαθέτουν τις κατάλληλες δεξιότητες για να προσεγγίζουν και να στηρίζουν αποτελεσματικά άνδρες που ζητούν βοήθεια μετά από έναν χωρισμό, κρατώντας τους ασφαλείς μέχρι να σταθούν ξανά στα πόδια τους.
«Το βασικότερο, όμως, είναι να να θυμόμαστε ότι ο χρόνος είναι συχνά ο καλύτερος γιατρός. Το καλύτερο που μπορούμε να κάνουμε είναι να καθίσουμε δίπλα στον άνδρα που πονάει, αντί να προσπαθήσουμε να τον κάνουμε να σταματήσει να πονάει. Αυτή η σύνδεση μπορεί να σώσει ζωές» καταλήγουν.
Διαβάστε επίσης
Χωρισμός: Πόσο «βαρύς» είναι για τον άνδρα – Τι κάνει για να τον ξεπεράσει
Χωρισμός και Μοναξιά: Ποιοι υποφέρουν περισσότερο – Πόσο κινδυνεύει η υγεία τους
Χωρισμός: Ποιοι πληγώνονται περισσότερο – Η απάντηση θα σας εκπλήξει
