Η γυναίκα που στη μεγάλη οθόνη ενσάρκωνε την απόλυτη αυθεντία, τη διαύγεια και τον απόλυτο έλεγχο ως «M» στις πιο πρόσφατες ταινίες του James Bond, σήμερα δυσκολεύεται ακόμη και να αναγνωρίσει πρόσωπα στην πραγματική ζωή.
Η 90χρονη σήμερα Judi Dench μπορεί στη μεγάλη οθόνη να «έβλεπε τα πάντα» στον κόσμο της κατασκοπείας, πλέον χάνει σταδιακά την όρασή της εκτός κάμερας. Αν και είχε αποκαλύψει το 2012 τη διάγνωσή της με εκφύλιση της ωχράς κηλίδας, σε πρόσφατη συνέντευξή της στο ITV News, η ηθοποιός δήλωσε ότι «πλέον δεν μπορεί να αναγνωρίσει κανέναν»: «Δεν μπορώ πια να δω», είπε. «Δεν μπορώ να δω την τηλεόραση. Δεν μπορώ να δω για να διαβάσω».
Η βραβευμένη με Όσκαρ ηθοποιός εμφανίστηκε στη συνέντευξη μαζί με τον Ίαν ΜακΚέλεν, πρώην συμπρωταγωνιστή της στον «Μάκβεθ», στον οποίο είπε ότι μπορούσε να διακρίνει μόνο το «περίγραμμά» του και ότι τον αναγνώρισε μόνο επειδή τον ξέρει τόσο καλά «από το κασκόλ σου στον Μάκβεθ».
Νωρίτερα φέτος, αποκάλυψε ότι δεν μπορεί πλέον να βγαίνει μόνη της λόγω της επιδείνωσης της όρασής της. «Κάποιος θα είναι πάντα μαζί μου», είπε κατά την εμφάνισή της στο podcast Fearless της Trinny Woodall τον Ιανουάριο. «Πλέον πρέπει, γιατί δεν μπορώ να δω και μπορεί να πέσω πάνω σε κάτι ή να σκοντάψω».
«Είμαι πάντα αγχωμένη πριν πάω κάπου. Δεν ξέρω γιατί… Δεν τα πάω καθόλου καλά μόνη μου, ούτε και τώρα θα μπορούσα. Και ευτυχώς, τώρα δεν χρειάζεται, γιατί “προσποιούμαι” ότι δεν έχω όραση», πρόσθεσε γελώντας.
Τι είναι η εκφύλιση ωχράς κηλίδας
Σύμφωνα με την Cleveland Clinic, η εκφύλιση της ωχράς κηλίδας είναι μια πάθηση των ματιών που επηρεάζει την κεντρική όραση. Αυτό σημαίνει ότι τα άτομα που πάσχουν από αυτή δεν μπορούν να δουν καθαρά αντικείμενα που βρίσκονται ακριβώς μπροστά τους. Πρόκειται για μια συχνή πάθηση που σχετίζεται με την ηλικία και εμφανίζεται κυρίως σε άτομα άνω των 50 ετών.
Η εκφύλιση της ωχράς κηλίδας επηρεάζει την ωχρά κηλίδα, το κεντρικό τμήμα του αμφιβληστροειδούς χιτώνα του ματιού. Ο αμφιβληστροειδής βρίσκεται στο πίσω μέρος του ματιού και ελέγχει την κεντρική όραση. Τα άτομα με εκφύλιση της ωχράς κηλίδας δεν είναι εντελώς τυφλά. Η περιφερειακή τους όραση -η ικανότητα να βλέπουν στο πλάι- παραμένει φυσιολογική.
Επηρεάζει και τα δύο μάτια;
Η εκφύλιση της ωχράς κηλίδας μπορεί να εμφανιστεί στο ένα ή και στα δύο μάτια, με διαφορετική σοβαρότητα σε κάθε περίπτωση.
Πόσο συχνή είναι;
Σχεδόν 20 εκατομμύρια ενήλικες στις ΗΠΑ πάσχουν από εκφύλιση της ωχράς κηλίδας. Παγκοσμίως, εκτιμάται ότι έως το 2040 περίπου 288 εκατομμύρια άνθρωποι θα έχουν την πάθηση. Στις ΗΠΑ, πρόκειται για μία από τις κύριες αιτίες απώλειας όρασης σε άτομα άνω των 60 ετών.
Ποιοι είναι οι τύποι εκφύλισης της ωχράς κηλίδας;
Υπάρχουν δύο βασικές μορφές:
Ξηρή μορφή (ατροφική)
Περίπου το 90% των ασθενών πάσχουν από τη ξηρή μορφή. Αναπτύσσεται όταν σχηματίζονται μικρές κίτρινες εναποθέσεις πρωτεΐνης κάτω από την ωχρά κηλίδα, προκαλώντας λέπτυνση και ξήρανσή της. Η απώλεια όρασης είναι συνήθως σταδιακή. Σπάνια χάνεται πλήρως η κεντρική όραση. Σε ορισμένες περιπτώσεις, η ξηρή μορφή γίνεται υγρή.
Υγρή μορφή (εξιδρωματική)
Η υγρή μορφή εμφανίζεται όταν αναπτύσσονται ανώμαλα αιμοφόρα αγγεία κάτω από τον αμφιβληστροειδή. Αυτά διαρρέουν αίμα και υγρά, προκαλώντας διόγκωση της ωχράς κηλίδας και εμφάνιση σκοτεινών κηλίδων. Εμφανίζεται στο 10% των περιπτώσεων, αλλά είναι πιο σοβαρή και μπορεί να οδηγήσει γρήγορα σε πλήρη απώλεια της κεντρικής όρασης.
Ποια είναι τα συμπτώματα;
- Δυσκολία στο σκοτάδι
- Θολή όραση
- Παραμόρφωση ευθειών γραμμών
- Μαύρα ή κενά σημεία στο οπτικό πεδίο
- Αλλαγές στην αντίληψη χρωμάτων
- Μειωμένη όραση
Η πάθηση συχνά δεν εμφανίζει συμπτώματα στα αρχικά στάδια – γι’ αυτό είναι σημαντικός ο ετήσιος οφθαλμολογικός έλεγχος.
Θεραπεία και διαχείριση
Δεν υπάρχει θεραπεία που οδηγεί σε ίαση, αλλά η έγκαιρη αντιμετώπιση επιβραδύνει την εξέλιξη.
Πότε να επικοινωνήσετε με γιατρό:
- Πόνος στο μάτι
- Ευαισθησία στο φως
- Στίγματα ή λάμψεις
Διαβάστε επίσης
Μάτια: Έξι πολύτιμα tips για δυνατή όραση σε κάθε ηλικία
Απώλεια όρασης: Τα επικίνδυνα συμπτώματα – Το τεστ που τα αποκαλύπτει
Νέα θεραπεία για την υγρού τύπου ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς κηλίδας
