Πού ζουν άραγε οι πιο έξυπνοι άνθρωποι του πλανήτη; Εν έτει 2025, η νοημοσύνη γίνεται αντιληπτή ως μια πολυδιάστατη έννοια, που υπερβαίνει τα στερεότυπα ή τους μεμονωμένους δείκτες. Η έννοια της «ευφυΐας» μιας χώρας αντανακλά την ικανότητά της να μαθαίνει, να καινοτομεί και να εφαρμόζει αποτελεσματικά τις γνώσεις που κατακτά. Τα ισχυρά εκπαιδευτικά συστήματα, η επιστημονική έρευνα και η υψηλή γνωστική ικανότητα συμβάλλουν όλα στην πνευματική ανάδειξη ενός λαού.
Θέλοντας να αναδείξει τους λαούς που κρατούν τα σκήπτρα της νοημοσύνης παγκοσμίως, η Trading Platforms ανέλυσε τα πιο πρόσφατα δεδομένα του ΟΟΣΑ για τις επιδόσεις μαθητών σε επιστήμες, μαθηματικά και ανάγνωση (PISA 2022), συνεξετάζοντας τον μέσο δείκτη νοημοσύνης (IQ), καθώς και τον αριθμό επιστημονικών δημοσιεύσεων ανά εκατομμύριο κατοίκων. Τα αποτελέσματα εκπλήσσουν.
Η Ασία κρατά καλά τα ηνία της κορυφής
Διάφορες ασιατικές χώρες καταλαμβάνουν τις πρώτες θέσεις της κατάταξης με τις πιο έξυπνες χώρες του κόσμου. Στην κορυφή της παγκόσμιας κατάταξης βρίσκεται το Χονγκ Κονγκ, με βαθμολογία ευφυΐας 94/100, χάρη στον εντυπωσιακό μέσο όρο PISA 520 και την παραγωγική ερευνητική παραγωγή 548,5 επιστημονικών άρθρων ανά εκατομμύριο κατοίκων. Ο μέσος όρος IQ είναι 107,06, ο δεύτερος υψηλότερος παγκοσμίως. Το υψηλότερο μέσο IQ στον κόσμο (107,1) κατέχει η Ταϊβάν, ενώ η Σιγκαπούρη προηγείται στις βαθμολογίες PISA με μέσο όρο 560 βαθμών, επιτυγχάνοντας βαθμολογία ευφυΐας 81,6/100. Άλλες χώρες της Ασίας με υψηλές επιδόσεις είναι η Ιαπωνία (64,4/100) και η Νότια Κορέα (64,3/100).
Οι ευρωπαϊκές βαθμολογίες και η θέση της Ελλάδας
Η Ελβετία κατατάσσεται ως η πιο έξυπνη χώρα της Ευρώπης, με βαθμολογία ευφυΐας 72,2/100, συνδυάζοντας υψηλές επιδόσεις PISA, μέσο IQ 100,8 και 3.967 επιστημονικές δημοσιεύσεις το 2024. Άλλα ευρωπαϊκά κράτη που ξεχωρίζουν είναι η Ισλανδία (59,1/100), η Δανία (57,9/100), η Φινλανδία (55,2/100) και η Σουηδία (54,4/100), που επιτυγχάνουν σταθερά υψηλές βαθμολογίες χάρη στα ισχυρά συστήματα εκπαίδευσης και έρευνας. Η ανατολική και νοτιοανατολική Ευρώπη έχουν γενικά χαμηλότερες επιδόσεις, με χώρες όπως η Ρουμανία (27,6/100), η Ουκρανία (26,9/100) και η Μολδαβία (26,8/100) να υστερούν λόγω των περιορισμένων επενδύσεων στην έρευνα και της άνισης εκπαιδευτικής ικανότητας.
Η Ελλάδα βρίσκεται στη 10η θέση της Ευρώπης και την 22η θέση του κόσμου σε ό,τι αφορά στο μέσο IQ, με δείκτη 100,07 – μια αξιοπρεπής, αλλά μακριά από την κορυφή θέση. Όταν, όμως, συνυπολογίζονται και τα υπόλοιπα κριτήρια, η πτώση της χώρας μας στην παγκόσμια κατάταξη είναι σημαντική. Η Ελλάδα αντιμετωπίζει προκλήσεις παρόμοιες με αυτές των γειτονικών χωρών της στον τομέα της εκπαίδευσης και της έρευνας. Η βαθμολογία ευφυΐας της είναι κάτω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, αντανακλώντας τις επίμονες διαφορές στα εκπαιδευτικά αποτελέσματα και τις επενδύσεις στην έρευνα σε σύγκριση με τις χώρες της βόρειας και δυτικής Ευρώπης. Ενώ διατηρεί τμήματα ακαδημαϊκής αριστείας και μια αναπτυσσόμενη επιστημονική κοινότητα, η χώρα εξακολουθεί να υστερεί σε σχέση με τους ηγέτες της ηπείρου.
Οι βασικοί παράγοντες που επηρεάζουν την κατάταξη της Ελλάδας περιλαμβάνουν:
- Μέτρια επίδοση PISA, ιδίως στα μαθηματικά και τις φυσικές επιστήμες.
- Περιορισμένη ερευνητική παραγωγή σε σχέση με το μέγεθος του πληθυσμού.
- Μέσο εθνικό δείκτη νοημοσύνη ελαφρώς χαμηλότερο από τα πρότυπα της δυτικής Ευρώπης.
Παρά τις προκλήσεις, ωστόσο, διαθέτει ισχυρά ιστορικά θεμέλια στον τομέα της εκπαίδευσης και της επιστημονικής έρευνας. Στοχευμένες επενδύσεις σε σχολεία, ερευνητικά ιδρύματα και πρωτοβουλίες STEM θα μπορούσαν να βελτιώσουν σημαντικά το Smartness Score της χώρας σε μέλλον.
Ο δείκτης ευφυΐας αντικατοπτρίζει τρεις βασικές διαστάσεις:
- Σχολικές επιδόσεις, με βάση τα αποτελέσματα του PISA 2022 στα μαθηματικά, την ανάγνωση και τις φυσικές επιστήμες. Οι βαθμολογίες κλιμακώνονται σε σχέση με έναν μέσο όρο 500 βαθμών, με τις υψηλότερες βαθμολογίες να υποδηλώνουν ισχυρότερη ικανότητα επίλυσης προβλημάτων και γνωστική ικανότητα.
- Επιστημονική παραγωγή, η οποία υπολογίζεται μέσω του αριθμού των ερευνητικών δημοσιεύσεων ανά εκατομμύριο κατοίκους το 2024, υπογραμμίζοντας την ένταση των εθνικών ερευνητικών προσπαθειών σε σχέση με τον πληθυσμό.
- Γνωστικές ικανότητες, σε συνδυασμό με τους εθνικούς μέσους όρους IQ, που παρέχουν ένα επιπλέον επίπεδο, καταγράφοντας τις δεξιότητες συλλογισμού, μάθησης και επίλυσης προβλημάτων.
Κάνοντας μια ανασκόπηση στα αποτελέσματα, ο Martin Tunchev, αναλυτής της Trading Platforms, εξηγεί γιατί η νοημοσύνη συνδέεται με την επιτυχία: «Ένας υψηλός μέσος δείκτης IQ συνήθως οδηγεί σε καλύτερες εκπαιδευτικές επιδόσεις, οι οποίες, με τη σειρά τους, ενισχύουν την επιστημονική παραγωγή και την καινοτομία». Σύμφωνα με τον ίδιο, η Ασία δίνει το καλύτερο παράδειγμα: Χώρες όπως η Σιγκαπούρη και η Ταϊβάν δείχνουν πώς η επένδυση στην εκπαίδευση μπορεί να δημιουργήσει έναν επιτυχημένο κύκλο γνώσης και καινοτομίας.
Συμπερασματικά, η παγκόσμια κατάταξη ευφυΐας για το 2025 υπογραμμίζει ότι η νοημοσύνη διαμορφώνεται όχι μόνο από την έμφυτη γνωστική ικανότητα, αλλά κι απ’ τα εκπαιδευτικά συστήματα, την ερευνητική υποδομή και την πολιτιστική έμφαση στη μάθηση. Ενώ ηγέτες όπως το Χονγκ Κονγκ, η Ταϊβάν και η Ελβετία κυριαρχούν στην κατάταξη, οι αναδυόμενες στρατηγικές και επενδύσεις σε χώρες όπως η Ελλάδα μπορούν να αλλάξουν το πνευματικό τοπίο τα επόμενα χρόνια.
Διαβάστε επίσης
Η ευφυΐα (δεν) είναι μόνο στο DNA – 4 συνήθειες που μας κάνουν εξυπνότερους
Ευφυΐα: Το χαρακτηριστικό που προδίδει πόσο έξυπνοι είμαστε
Είναι τελικά πιο έξυπνα τα παιδιά του χειμώνα; Τι δείχνουν οι τελευταίες μελέτες