Μπορεί η επιλογή της μουσικής να επηρεάσει το αν θα ζαλιστούμε στο αυτοκίνητο; Κι όμως, σύμφωνα με μια νέα μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο Frontiers in Human Neuroscience, υπάρχουν ορισμένα είδη μουσικής που μπορούν να μειώσουν τα συμπτώματα της ναυτίας.
Σε ένα εργαστηριακό πείραμα, οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι η σωστή μουσική μείωσε τη ναυτία και τη ζάλη πάνω από το μισό! Συγκεκριμένα, διαπιστώθηκε ότι η απαλή, γλυκιά μουσική και τα χαρούμενα, ζωηρά τραγούδια ήταν τα πιο αποτελεσματικά στη μείωση των συμπτωμάτων, περιορίζοντας τη δυσφορία στη διαδρομή με το αυτοκίνητο. Αντίθετα, η συγκινητική μουσική βοήθησε εν μέρει, αλλά όχι τόσο έντονα, ενώ η λυπητερή μουσική έκανε τη ναυτία χειρότερη.
Το πείραμα
Στο πείραμα, οι ερευνητές από το Chongqing University of Arts and Sciences αξιοποίησαν την τεχνολογία παρακολούθησης εγκεφαλικών κυμάτων προκειμένου να εκτιμήσουν σε πραγματικό χρόνο πώς διαφορετικά είδη μουσικής επηρεάζουν τη ναυτία κατά την κίνηση. Σε αντίθεση με προηγούμενες έρευνες που βασίζονταν κυρίως σε ερωτηματολόγια σχετικά με το πώς νιώθουν οι συμμετέχοντες, εδώ οι επιστήμονες συνδύασαν αυτές τις πληροφορίες με δεδομένα ηλεκτροεγκεφαλογραφήματος, προσφέροντας μια πιο λεπτομερή εικόνα.
Με επικεφαλής τον Δρα Bangbei Tang, η ερευνητική του ομάδα μελέτησε 30 εθελοντές που συμμετείχαν στο πείραμα σε έναν προσομοιωτή οδήγησης. Ο προσομοιωτής μπορούσε να προκαλέσει με ασφάλεια συμπτώματα ναυτίας, χωρίς τους κινδύνους της δοκιμής σε πραγματικά οχήματα.
Οι συμμετέχοντες φόρεσαν ειδικά καλύμματα με 64 ηλεκτρόδια, τα οποία κατέγραφαν τη δραστηριότητα του εγκεφάλου τους όσο βίωναν συνθήκες προσομοιωμένης οδήγησης σχεδιασμένες για να προκαλούν ναυτία. Οι ερευνητές έδωσαν ιδιαίτερη έμφαση στη δραστηριότητα στην ινιακή περιοχή του εγκεφάλου -το πίσω μέρος του κεφαλιού που επεξεργάζεται τις οπτικές πληροφορίες- η οποία θεωρείται ότι παίζει καθοριστικό ρόλο στη ναυτία.
Μόλις οι συμμετέχοντες άρχισαν να αισθάνονται δυσφορία, άκουσαν τέσσερις διαφορετικούς τύπους μουσικής: χαρούμενη, λυπητερή, συγκινητική και απαλή μουσική. Κάθε μουσική παρέμβαση διαρκούσε 60 δευτερόλεπτα, ενώ μια ομάδα ελέγχου δεν δέχθηκε καμία παρέμβαση και απλώς αφέθηκε να αναρρώσει φυσικά.
Ο πιο αποτελεσματικός τύπος μουσικής
Τα αποτελέσματα έδειξαν ξεκάθαρες διαφορές ανάμεσα στα μουσικά είδη. Ειδικότερα:
- Η απαλή μουσική μείωσε τα συμπτώματα της ναυτίας κατά μέσο όρο 56,7%.
- Η χαρούμενη μουσική πέτυχε μείωση 57,3%.
- Η συγκινητική μουσική είχε μέτρια αποτελεσματικότητα με μείωση 48,3%.
- Η λυπητερή μουσική αποδείχθηκε αντιπαραγωγική, περιορίζοντας τα συμπτώματα μόλις κατά 40%, ποσοστό χαμηλότερο ακόμη και από τη φυσική ανάρρωση (43,3%).
Οι ερευνητές υποστηρίζουν ότι αυτές οι διαφορές οφείλονται στον τρόπο με τον οποίο η μουσική αλληλεπιδρά τόσο με τον εγκέφαλο όσο και με το σώμα. Η απαλή μουσική φαίνεται να συμβάλλει μέσω της ηρεμίας που προσφέρει στο νευρικό σύστημα, μειώνοντας τις αντιδράσεις στρες που μπορούν να επιδεινώσουν τη ναυτία. Η χαρούμενη μουσική, από την άλλη, μπορεί να αποσπά την προσοχή από τη δυσφορία, ενεργοποιώντας τα συστήματα ανταμοιβής του εγκεφάλου και βελτιώνοντας παράλληλα τη διάθεση.
Αντίθετα, η θλιβερή μουσική φαίνεται να εντείνει τα αρνητικά συναισθήματα. Οι συγγραφείς σημείωσαν ότι αυτό δημιουργεί «ένα συναισθηματικό φαινόμενο συντονισμού» που μπορεί να επιδεινώσει τις δυσάρεστες αισθήσεις της ναυτίας. Αντί να προσφέρουν ανακούφιση, οι μελαγχολικές μελωδίες φαίνεται να κάνουν τους ανθρώπους να σκέφτονται περισσότερο την ταλαιπωρία τους.
Πώς μπορεί να αλλάξει η αντιμετώπιση της ναυτίας
Η μουσικοθεραπεία προσφέρει μια εναλλακτική λύση χωρίς φάρμακα που μπορεί εύκολα να ενσωματωθεί στα συστήματα των οχημάτων. Οι ερευνητές οραματίζονται ακόμη και μελλοντικά σενάρια όπου τα αυτοκίνητα θα μπορούν να παρακολουθούν τους επιβάτες για σημάδια ναυτίας και να προσαρμόζουν ανάλογα το ηχητικό περιβάλλον, αν και προς το παρόν η ιδέα αυτή παραμένει υποθετική.
Η μελέτη είχε και σημαντικούς περιορισμούς, καθώς το δείγμα περιλάμβανε μόνο 30 νέους ενήλικες ηλικίας 20-30 ετών, γεγονός που περιορίζει τη γενίκευση των αποτελεσμάτων σε άλλες ηλικιακές ομάδες, όπως παιδιά ή ηλικιωμένους. Επιπλέον, η στατιστική ισχύς της ανάλυσης ήταν μόλις 29%, πολύ χαμηλότερη από τα συνήθη επιστημονικά πρότυπα, ενώ κάθε δοκιμή μουσικής διήρκεσε μόνο 60 δευτερόλεπτα, κάτι που δεν αντανακλά τις πραγματικές συνθήκες μεγαλύτερων ταξιδιών.
Παρά αυτές τις περιορισμένες συνθήκες, η έρευνα παρέχει ενδιαφέρουσες ενδείξεις ότι απλές παρεμβάσεις, όπως η ακρόαση μουσικής, μπορεί να βελτιώσουν την άνεση κατά τη διάρκεια των ταξιδιών. Αντί να καταφεύγουν σε φάρμακα ή να αποφεύγουν μεγάλα ταξίδια, οι επιβάτες θα μπορούσαν στο μέλλον να βελτιώσουν την εμπειρία τους απλώς με την επιλογή του κατάλληλου τραγουδιού.
Διαβάστε επίσης
Χρόνιος πόνος: Η ευχάριστη εναλλακτική θεραπεία που ανακουφίζει – Πότε είναι πιο αποτελεσματική
Είστε στεναχωρημένοι; Αντί για γλυκό δοκιμάστε το κόλπο που διώχνει το άγχος
Αυτό είναι το ιδανικό αντίδοτο στο άγχος που βελτιώνει τη διάθεση κατά 90%
