Η αλήθεια είναι ότι η σκωληκοειδής απόφυση μας απασχολεί κυρίως λόγω της ανάμνησης της αφαίρεσής της. Τα νεότερα, όμως, δεδομένα δείχνουν ότι θα μας απασχολήσει και πέρα από αυτή την απλή επέμβαση ρουτίνας, καθώς οι περιπτώσεις καρκίνου της σκωληκοειδούς απόφυσης αυξάνονται στις νεότερες γενιές.
Ειδικότερα, μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Annals of Internal Medicine διαπίστωσε ότι τα ποσοστά της νόσου έχουν τριπλασιαστεί στη Γενιά Χ (Gen X) και τετραπλασιαστεί στους millennials (γεννημένοι μεταξύ 1981 και 1996), σε σύγκριση με άτομα που γεννήθηκαν τη δεκαετία του 1940.
Αξίζει να σημειωθεί ότι, σε γενικές γραμμές, ο καρκίνος της σκωληκοειδούς απόφυσης παραμένει σπάνιος. Ωστόσο, ένα πράγμα είναι ξεκάθαρο: Τώρα αρχίζουν οι επιστήμονες να κατανοούν τι ακριβώς οδηγεί στην αύξηση των κρουσμάτων.
Οι θεωρίες των ερευνητών: Από τη διατροφή μέχρι το περιβάλλον
Ο καρκίνος της σκωληκοειδούς απόφυσης εμφανίζεται όταν τα κύτταρα της σκωληκοειδούς απόφυσης, μιας μικρής προεξοχής που κρέμεται από το έντερο, στην κάτω δεξιά πλευρά της κοιλιάς,μεταλλάσσονται και αναπτύσσονται ανεξέλεγκτα, δημιουργώντας έναν όγκο. Όταν ο καρκίνος περιορίζεται στη σκωληκοειδή απόφυση, η θεραπεία είναι πιο εύκολη σε σύγκριση με την περίπτωση που εξαπλωθεί σε άλλα όργανα, εξηγεί ο Δρ. Christopher G. Cann, αναπληρωτής καθηγητής με ειδίκευση στους γαστρεντερικούς καρκίνους στο Fox Chase Cancer Center της Φιλαδέλφεια.
Γιατροί και ερευνητές προσπαθούν ακόμα να εντοπίσουν γιατί αυξάνονται τα ποσοστά καρκίνου της σκωληκοειδούς απόφυσης σε άτομα κάτω των 50 ετών. Ωστόσο, τα στατιστικά ευθυγραμμίζονται με άλλους γαστρεντερικούς καρκίνους, όπως ο καρκίνος του παχέος εντέρου και του ορθού, σύμφωνα με τον Δρα. Cann.
«Το μεγάλο ερώτημα είναι τι έχει αλλάξει ανάμεσα στις γενιές» λέει η συγγραφέας της μελέτης Δρ. Andreana Holowatyj, αναπληρώτρια καθηγήτρια Ιατρικής στο Ιατρικό Κέντρο του Πανεπιστημίου Vanderbilt. Επισημαίνει ότι μία από τις αλλαγές είναι η αύξηση της κατανάλωσης επεξεργασμένων και υπερεπεξεργασμένων τροφίμων. Αυτά περιέχουν πρόσθετα τροφίμων, που, σύμφωνα με μελέτες, μπορεί να προκαλέσουν χρόνια φλεγμονή.
Η θεωρία του Δρος Cann είναι παρόμοια: η αύξηση της εμφάνισης καρκίνου της σκωληκοειδούς απόφυσης μπορεί να οφείλεται στη συσσωρευμένη έκθεση σε περιβαλλοντικούς παράγοντες, όπως τα μικροπλαστικά και τα υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα, καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής ενός ατόμου, από την περίοδο της κύησης μέχρι και τη διάγνωση. Παράγοντες του τρόπου ζωής, όπως το κάπνισμα, η κατανάλωση αλκοόλ και η έλλειψη άσκησης, μπορεί επίσης να συμβάλλουν, προσθέτει.
Η Δρ. Laura A. Lambert, καθηγήτρια χειρουργικής και διευθύντρια του Προγράμματος Κακοήθων Παθήσεων Περιτοναίου στο Πανεπιστήμιο της Γιούτα, η οποία ειδικεύεται στον καρκίνο της σκωληκοειδούς απόφυσης, εκτιμά ότι η αιτία σχετίζεται με το μικροβίωμα του εντέρου, τα βακτήρια που ζουν στο πεπτικό μας σύστημα και αποτελούν μέρος της φυσιολογικής λειτουργίας του οργανισμού.
«Πιστεύουμε ότι η σκωληκοειδής απόφυση μπορεί να λειτουργεί ως “αποθήκη” για υγιή βακτήρια», λέει. Η θεωρία είναι ότι ο καρκίνος της σκωληκοειδούς απόφυσης μπορεί να προκύψει όταν τα καλά αυτά βακτήρια αντικαθίστανται με κάποιο τρόπο από κακά βακτήρια. Εκτιμά, όμως, ότι οι ίδιοι περιβαλλοντικοί και παράγοντες του τρόπου ζωής που ανέφερε ο Δρ. Cann μπορεί να ευθύνονται για αυτές τις αλλαγές στο μικροβίωμα του εντέρου. «Όμως, κανείς δεν έχει καταφέρει μέχρι στιγμής να τα συνδυάσει όλα αυτά και να δει αν υπάρχει ένας κοινός παρονομαστής», προσθέτει.
Υπάρχει προληπτικός έλεγχος;
Γνωρίζουμε ήδη ότι υπάρχουν προληπτικές εξετάσεις για άλλους τύπους καρκίνου, όπως ο καρκίνος του παχέος εντέρου και του μαστού. Ωστόσο, δεν υπάρχουν προγράμματα προληπτικού ελέγχου για τον καρκίνο της σκωληκοειδούς απόφυσης, ανεξαρτήτως ηλικίας, σύμφωνα με τις Δρ. Holowatyj και Δρ. Lambert.
«Μια νόσος θα πρέπει να έχει ένα συγκεκριμένο ποσοστό εμφάνισης στον πληθυσμό για να αξίζει ο προληπτικός έλεγχος», επισημαίνει η Δρ Lambert. «Δεν υπάρχει φθηνός τρόπος να γίνει ο προληπτικός έλεγχος για τον καρκίνο της σκωληκοειδούς. Οι αξονικές τομογραφίες δεν έχουν την απαραίτητη ευαισθησία και ειδικότητα. Στην κολονοσκόπηση, στην πραγματικότητα δεν βλέπεις μέσα στη σκωληκοειδή απόφυση».
Επιπλέον, προσθέτει, οι δείκτες όγκου, ουσίες στο αίμα ή τα ούρα (συνήθως πρωτεΐνες) που εμφανίζονται σε αυξημένα επίπεδα όταν υπάρχει καρκίνος, δεν είναι αρκετά αξιόπιστοι, και η συχνότητα της νόσου είναι χαμηλή.
Συνεπώς, χωρίς προληπτικό έλεγχο, όπως λέει η Lambert, ο καρκίνος της σκωληκοειδούς απόφυσης δεν δείχνει την παρουσία του μέχρι να εμφανιστούν συμπτώματα. Και ακόμη και τότε, η διάγνωση μπορεί να είναι δύσκολη. Στην πραγματικότητα, οι περισσότεροι άνθρωποι μαθαίνουν ότι έχουν καρκίνο της σκωληκοειδούς απόφυσης μετά την αφαίρεσή της, εξηγεί η Δρ. Holowatyj.
Τα συμπτώματα μπερδεύουν
Σύμφωνα με το Εθνικό Ινστιτούτο Καρκίνου, κοινά σημάδια καρκίνου της σκωληκοειδούς απόφυσης είναι πόνος στην κοιλιά, φούσκωμα, ναυτία, εμετός και αίσθημα κορεσμού μετά το φαγητό. Όμως, αυτά τα συμπτώματα μπορεί να μοιάζουν με άλλα γαστρεντερικά προβλήματα, όπως το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου.
Η Δρ. Lambert σημειώνει ότι «οι περισσότεροι γιατροί, αν έχουν δει κάποιο περιστατικό, μπορεί να έχουν αντιμετωπίσει μόνο ένα ή δύο στην καριέρα τους». Ο Δρ. Cann επισημαίνει ότι «η ενημέρωση των γιατρών πρέπει να αυξηθεί» και ότι «αν κάποιος έχει αιμορραγία από το ορθό, δεν μπορούμε απλά να υποθέσουμε αιμορροΐδες». Από πλευράς της, η Δρ. Holowatyj προσθέτει ότι «είναι πολύ σημαντικό οι γιατροί να είναι προσεκτικοί με την αύξηση των περιστατικών, ιδιαίτερα σε νεότερους ασθενείς, και να προσπαθούν να το αποκλείσουν».
Οι ειδικοί συμφωνούν πως «θα είναι δύσκολο να αντιστραφεί η αύξηση χωρίς να βρεθεί η αιτία», αλλά η Δρ. Holowatyj εκφράζει την ελπίδα πως «οι παράγοντες που θα ανακαλύψουμε θα μας βοηθήσουν να μειώσουμε τα κρούσματα».
Διαβάστε επίσης
Γαστρεντερικός καρκίνος: Φταίει η κακή διατροφή για 1 στις 5 περιπτώσεις
Το απρόσμενο τρόφιμο που συνδέεται με καρκίνο του πεπτικού – Πόσα γραμμάρια είναι επικίνδυνα
