Μια αίσθηση δυσφορίας κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού είναι μάλλον αναμενόμενη, κυρίως λόγω των υψηλών θερμοκρασιών που επικρατούν αυτή την εποχή. Παρ’ όλα αυτά, αρκετοί είναι εκείνοι που αισθάνονται ότι η δυσάρεστη αυτή αίσθηση προχωρά ένα βήμα παραπέρα και μοιάζει περισσότερο με έντονη εξάντληση. Η ζέστη είναι σίγουρα ένας πιθανός ένοχος, ενώ η έλλειψη ύπνου μπορεί επίσης να συμβάλλει σημαντικά σε αυτή την αίσθηση. Εάν, όμως, κοιμάστε αρκετά και περνάτε το μεγαλύτερο μέρος της ημέρας σας σε κλιματιζόμενους ή σκιερούς χώρους, τότε ο ένοχος για την εξάντληση που αισθάνεστε ενδέχεται να κρύβεται στο φαρμακευτικό σας ντουλάπι.
Όπως αναφέρει η Dipa Kamdar, λέκτορας φαρμακευτικής πρακτικής στο Kingston University σε άρθρο της στο The Conversation, αρκετά συνταγογραφούμενα φάρμακα επηρεάζουν την ικανότητα του σώματος να ρυθμίζει τη θερμοκρασία του. Αυτό είναι πολύ σημαντικό, ειδικά κατά τις περιόδους που ακραίες θερμοκρασίες «σαρώνουν» τη χώρα.
Ποια είναι τα πέντε φάρμακα που εμποδίζουν το σώμα να ρυθμίζει αποτελεσματικά τη θερμοκρασία του;
1. Αντικαταθλιπτικά (ΕΑΕΣ και TCAs)
Τα αντικαταθλιπτικά, όπως οι εκλεκτικοί αναστολείς επαναπρόσληψης σεροτονίνης (ΕΑΕΣ) και τα τρικυκλικά (TCAs), επηρεάζουν όχι μόνο τη διάθεσή σας, αλλά και τη ρύθμιση της θερμοκρασίας μέσω της εφίδρωσης. Τα TCAs, για παράδειγμα, μπλοκάρουν την ακετυλοχολίνη, η οποία βοηθά στην εφίδρωση, μειώνοντας την ικανότητα του σώματος να δροσιστεί επαρκώς.
Τα ΕΑΕΣ μπορούν, επίσης, να επηρεάσουν τον υποθάλαμο, το «κέντρο ελέγχου» της θερμοκρασίας στον εγκέφαλο, στέλνοντας λανθασμένα σήματα στους ιδρωτοποιούς αδένες. Είτε λόγω υπερβολικής εφίδρωσης, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε αφυδάτωση, είτε λόγω μείωσης της ικανότητας εφίδρωσης, το σώμα χάνει τη δυνατότητά του να ρυθμίζει τη θερμοκρασία του αποτελεσματικά.
2. Αντιψυχωσικά
Τα αντιψυχωσικά, φάρμακα που χορηγούνται για καταστάσεις όπως η σχιζοφρένεια και η διπολική διαταραχή, επηρεάζουν τη δράση της ντοπαμίνης και της σεροτονίνης στον εγκέφαλο, επιδρώντας στη λειτουργία του υποθαλάμου. Όταν, λοιπόν, το σώμα θα έπρεπε κανονικά να αναγνωρίσει ότι υπερθερμαίνεται, το σήμα δεν φτάνει ποτέ.
Επιπλέον, πολλά αντιψυχωσικά έχουν αντιχολινεργικές ιδιότητες, γεγονός που εμποδίζει την ικανότητα του σώματος να ιδρώνει. Ο συνδυασμός αυτών των φαρμάκων μπορεί να είναι επικίνδυνος, ιδίως αν ο χρήστης δεν αντιληφθεί άμεσα την αφυδάτωσή του.
3. Καρδιολογικά φάρμακα
Οι βήτα αναστολείς, που χρησιμοποιούνται σε περιπτώσεις καρδιακής ανεπάρκειας και αρρυθμιών, περιορίζουν την αιμάτωση του δέρματος, εμποδίζοντας τη θερμοαποδοτική ικανότητα του οργανισμού. Παράλληλα, οι διουρητικοί παράγοντες, που προκαλούν αυξημένη απώλεια υγρών, αυξάνουν τον κίνδυνο αφυδάτωσης. Όταν το σώμα αφυδατώνεται, μπορεί να νιώσετε ζάλη ή λιποθυμία, ενώ η αρτηριακή πίεση πέφτει επικίνδυνα.
Φάρμακα όπως η ραμιπρίλη και η λοσαρτάνη ενδέχεται να εμποδίσουν τους μηχανισμούς που ρυθμίζουν τη δίψα και την κατακράτηση υγρών, επιβαρύνοντας περαιτέρω την κατάσταση.
4. Διεγερτικά (π.χ. για ΔΕΠΥ)
Τα φάρμακα που περιέχουν αμφεταμίνες, συνήθως για τη θεραπεία της Διάσπασης Προσοχής και Υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ), δεν επηρεάζουν μόνο την ψυχική συγκέντρωση, αλλά και τη φυσιολογική ρύθμιση της θερμοκρασίας του σώματος. Η αύξηση της θερμοκρασίας του σώματος και η επιτάχυνση του μεταβολισμού καθιστά δύσκολη την ομαλή λειτουργία του συστήματος εφίδρωσης, ενισχύοντας τον κίνδυνο θερμοπληξίας.
5. Ινσουλίνη
Η ζέστη μπορεί να επηρεάσει την απορρόφηση της ινσουλίνης, προκαλώντας μείωση των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα, κάτι που μπορεί να προκαλέσει υπογλυκαιμία. Επίσης, η θερμότητα μπορεί να βλάψει την ίδια την ινσουλίνη, μειώνοντας την αποτελεσματικότητά της. Είναι σημαντικό να συντηρείτε τα συνιστώμενα επίπεδα ινσουλίνης σύμφωνα με τις κατάλληλες οδηγίες και να αποφεύγετε την έκθεση στον ήλιο ή σε υπερβολικά θερμά περιβάλλοντα.
Μικρές συνήθειες που κάνουν μεγάλη διαφορά
- Ελέγχετε την αποθήκευση των φαρμάκων σας – πολλά αλλοιώνονται με τη ζέστη (π.χ. εισπνεόμενα, ινσουλίνη).
- Ενυδατωθείτε επαρκώς, εκτός αν ο γιατρός σας έχει δώσει άλλη οδηγία.
- Αποφύγετε την έκθεση στον ήλιο, ειδικά τις πιο ζεστές ώρες.
- Δώστε προσοχή σε συμπτώματα όπως ζάλη, σύγχυση, ναυτία ή υπερβολική εφίδρωση.
Και το πιο σημαντικό: Μη διακόπτετε ποτέ την αγωγή σας χωρίς τη συμβουλή του γιατρού σας. Αν αισθάνεστε ότι η ζέστη σας επιβαρύνει περισσότερο από το αναμενόμενο, απευθυνθείτε άμεσα στον θεράποντα ιατρό σας.
Διαβάστε επίσης
Νιώθετε κουρασμένοι χωρίς λόγο; Μια ψυχολόγος απαριθμεί 15 είδη κούρασης που δεν είναι σωματική
Κατάθλιψη, εμμονές και άγχος χέρι-χέρι με τη χρόνια κόπωση – Τι δείχνει ελληνική μελέτη
Burnout – Ανεξήγητη κόπωση: Η «νέα» ασθένεια που εξαντλεί και απογοητεύει
