Η πρόσφατη ανακοίνωση ότι ο 82χρονος πρώην Πρόεδρος των ΗΠΑ, Jo Biden, πάσχει από επιθετική μορφή καρκίνου του προστάτη, που έχει ήδη κάνει μεταστάσεις στα οστά, προκάλεσε συγκίνηση και μηνύματα υποστήριξης απ’ όλο τον κόσμο. Το νέο ξάφνιασε πολλούς, ακόμα και τους θεράποντες ιατρούς του.
Σύμφωνα με όσα έγιναν γνωστά, η διάγνωση προέκυψε αφού παρουσίασε προβλήματα στην ούρηση, ένα από τα πιο συνηθισμένα, αλλά συχνά υποτιμημένα σημάδια της νόσου. Κατά τη διάρκεια κλινικής εξέτασης εντοπίστηκε μικρός όζος, ενώ η βιοψία που ακολούθησε αποκάλυψε Gleason score 9 (δείκτης για επιθετικό, ταχέως αναπτυσσόμενο καρκίνο).
«Είναι ο ένας αντρικός καρκίνος που όλοι οι γιατροί έχουν εκπαιδευτεί να αναγνωρίζουν», δήλωσε χαρακτηριστικά ο δρ. Marc Siegel, γιατρός και καθηγητής ιατρικής στο NYU Langone Medical Center, επισημαίνοντας ότι, ακόμη και χωρίς εμφανείς παράγοντες κινδύνου, η προχωρημένη ηλικία του Biden αρκούσε από μόνη της για να τον κατατάξει σε ομάδα υψηλού κινδύνου.
Τα πρώιμα συμπτώματα που μπορεί εύκολα να αγνοηθούν
Ο καρκίνος του προστάτη επηρεάζει το ανδρικό αναπαραγωγικό σύστημα και συγκεκριμένα τον προστάτη, έναν μικρό αδένα που περιβάλλει την ουρήθρα, ακριβώς κάτω από την ουροδόχο κύστη. Εξαιτίας της θέσης του, τα πρώτα σημάδια που μπορεί να υποδηλώνουν πρόβλημα εμφανίζονται συχνά στην ούρηση. Ανάμεσα στα πιο χαρακτηριστικά συμπτώματα είναι η αυξημένη συχνότητα, ιδίως κατά τη διάρκεια της νύχτας, η ξαφνική και επιτακτική ανάγκη για ούρηση, η δυσκολία στην έναρξη ή ολοκλήρωσή της, η αδύναμη ή διακοπτόμενη ροή, καθώς και η επίμονη αίσθηση ότι η κύστη δεν έχει αδειάσει εντελώς.
Επιπλέον, πόνος κατά την ούρηση ή την εκσπερμάτιση, αλλά και η παρουσία αίματος στα ούρα ή το σπέρμα, αποτελούν επίσης ενδείξεις που δεν πρέπει να αγνοηθούν. Τα παραπάνω συμπτώματα δεν υποδεικνύουν πάντα καρκίνο, καθώς συχνά σχετίζονται με την καλοήθη υπερπλασία του προστάτη, μια συχνή πάθηση σε μεγαλύτερες ηλικίες, είναι όμως σημαντικό να αξιολογούνται από γιατρό. Ένας έγκαιρος έλεγχος μπορεί να κάνει τη διαφορά.
Τι είναι η εξέταση προστάτη (PSA) και πότε πρέπει να τη ζητήσετε
Το PSA τεστ είναι μια αιματολογική εξέταση που μετρά τα επίπεδα του ειδικού προστατικού αντιγόνου (Prostate-Specific Antigen). Αυτή η ουσία αυξάνεται όταν υπάρχει κάποια διαταραχή στον προστάτη, χωρίς όμως να υποδεικνύει απαραίτητα καρκίνο.
Στην Ελλάδα, κάθε άνδρας άνω των 50 ετών μπορεί να ζητήσει εξέταση PSA από τον γιατρό του, ακόμη κι αν δεν εμφανίζει συμπτώματα. Σε περιπτώσεις με οικογενειακό ιστορικό, ο προληπτικός έλεγχος μπορεί να ξεκινήσει νωρίτερα, από την ηλικία των 45 ετών.
Το τεστ PSA μπορεί να πραγματοποιηθεί δωρεάν μέσω του ΕΟΠΥΥ, με παραπεμπτικό από γιατρό, ενώ είναι επίσης διαθέσιμο ιδιωτικά σε μικροβιολογικά εργαστήρια και διαγνωστικά κέντρα, με κόστος που ξεκινά περίπου από τα 15 έως 30 ευρώ. Κυκλοφορούν και self-tests στα φαρμακεία, αλλά χρησιμοποιούνται κυρίως για αρχική ένδειξη και όχι για επίσημη διάγνωση.
Αξίζει να γνωρίζετε πως διάφοροι παράγοντες, όπως η πρόσφατη σεξουαλική δραστηριότητα, φλεγμονές, ή ακόμη και η έντονη σωματική άσκηση, μπορεί να επηρεάσουν τα επίπεδα PSA, γι’ αυτό κι ένα αυξημένο αποτέλεσμα δεν σημαίνει απαραίτητα καρκίνο. Η αξιολόγηση και η περαιτέρω διερεύνηση ανήκει αποκλειστικά στον ουρολόγο.
Όταν ο καρκίνος προχωρά – και τι σημαίνει «ορμονοευαίσθητος»
Στα προχωρημένα στάδια, ο καρκίνος του προστάτη μπορεί να έχει ήδη εξαπλωθεί σε άλλα σημεία του σώματος, προκαλώντας πιο γενικά και λιγότερο «ειδικά» συμπτώματα. Ανάμεσά τους συγκαταλέγονται ο πόνος στα οστά, ιδιαίτερα στη μέση ή τη λεκάνη, η ανεξήγητη απώλεια βάρους, η συνεχής κόπωση, ο πόνος στους όρχεις και η μείωση της όρεξης. Αυτά τα συμπτώματα είναι πιο δύσκολο να συνδεθούν άμεσα με την πρωτοπαθή εστία του καρκίνου, γεγονός που καθυστερεί συχνά τη διάγνωση.
Στην περίπτωση του Biden, όπως ανακοινώθηκε, ο καρκίνος είναι ορμονοευαίσθητος, επηρεάζεται δηλαδή από τις ανδρικές ορμόνες, κι αυτό επιτρέπει την εφαρμογή ορμονοθεραπείας. Αν και η νόσος έχει ήδη δώσει μεταστάσεις και δεν είναι πλέον ιάσιμη, υπάρχουν θεραπευτικές επιλογές που στοχεύουν στη βελτίωση της ποιότητας ζωής και στην επιμήκυνση του προσδόκιμου επιβίωσης. Όπως χαρακτηριστικά σχολίασε ο δρ. Jamin Vinod Brahmbhatt, ουρολόγος στο Orlando Health Medical Group, σε δηλώσεις του στο BBC: «Αν υπάρχει ένα μήνυμα σε όλα αυτά, είναι το εξής: Τσεκάρετε τον εαυτό σας, είτε έχετε συμπτώματα είτε όχι».
Μην το καθυστερείτε
Όσο νωρίτερα διαγνωστεί ο καρκίνος του προστάτη, τόσο μεγαλύτερες είναι οι πιθανότητες πλήρους θεραπείας, είτε με χειρουργική αφαίρεση, είτε με ακτινοθεραπεία. Σε ήπιες περιπτώσεις, που δεν προκαλούν συμπτώματα, ο γιατρός μπορεί να προτείνει ενεργητική επιτήρηση, αποφεύγοντας επεμβατικές θεραπείες.
Διαβάστε επίσης
Καρκίνος προστάτη: Νέα θεραπεία αυξάνει την επιβίωση των ασθενών με μεταστατική νόσο
Καρκίνος Προστάτη: «Σούπερ» τεστ ανιχνεύει με ακρίβεια κάθε τύπο της νόσου
