Δεν υπάρχει τίποτα καλύτερο από το να ξαπλώνουμε στο κρεβάτι μας μετά από μια εξουθενωτική ημέρα. Την ίδια ευτυχία με εμάς, ωστόσο, νιώθουν και οι… απρόσκλητοι επισκέπτες που αλωνίζουν ανάμεσα στα σεντόνια καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας.
Εκατομμύρια βακτήρια, μύκητες, ακάρεα και ιοί κρύβονται κάτω από τα σκεπάσματα, σε έναν δικό τους «παράδεισο» καθώς το κρεβάτι μας θεωρείται για αυτά το ζεστό μέρος στο οποίο μπορούν να αναπτυχθούν εκμεταλλευόμενοι τα νεκρά κύτταρα του δέρματος, τον ιδρώτα και το σάλιο. Άλλωστε, αποβάλλουμε 500 εκατομμύρια δερματικά κύτταρα την ημέρα, τα οποία, θεωρούνται η κατάλληλη τροφή για τα ακάρεα. Ως αποτέλεσμα, μπορούν να προκαλέσουν αλλεργίες, άσθμα και έκζεμα.
Τι δείχνουν τα διαθέσιμα ερευνητικά στοιχεία για τα νοσοκομεία
Μια μελέτη του 2013 από το Ινστιτούτο Παστέρ της Λιλ έδειξε ότι τα κλινοσκεπάσματα νοσοκομειακών ασθενών είναι γεμάτα από βακτήρια Staphylococcus, με ορισμένα είδη να προκαλούν σοβαρές λοιμώξεις σε ασθενείς με αδύναμο ανοσοποιητικό. Επιπλέον, έρευνα του 2022 αποκάλυψε ότι η αλλαγή σεντονιών σε δωμάτια ασθενών με ευλογιά των πιθήκων απελευθερώνει ιικά σωματίδια στον αέρα, ενώ το 2018 καταγράφηκε κρούσμα μετάδοσης της νόσου σε εργαζόμενο υγείας κατά τη διάρκεια αυτής της διαδικασίας.
«Στα νοσοκομεία, τα σεντόνια πλένονται σε πολύ υψηλές θερμοκρασίες, οι οποίες σκοτώνουν τα περισσότερα βακτήρια», εξηγεί ο Δρ. David Denning, καθηγητής λοιμωδών νοσημάτων και παγκόσμιας υγείας στο Πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ στο Ηνωμένο Βασίλειο. Μοναδική εξαίρεση, σημειώνει αποτελεί το βακτήριο C. difficile, το οποίο προκαλεί διάρροια, ιδίως στους ηλικιωμένους, καθώς τα σπόρια του βακτηρίου είναι δύσκολο να εξουδερωθούν.
Υπαρκτός ο κίνδυνος και στα σπίτια μας
Είναι λογικό να υπάρχουν υψηλές συγκεντρώσεις στα κλινοσκεπάσματα των νοσοκομείων. Τι γίνεται, όμως, σε οικιακή χρήση; Το 2013, μια αμερικανική εταιρεία κρεβατιών ισχυρίστηκε ότι πήρε δείγματα από μια μαξιλαροθήκη που δεν είχε πλυθεί εδώ και μια εβδομάδα. Η μαξιλαροθήκη περιείχε περίπου τρία εκατομμύρια βακτήρια ανά τετραγωνική ίντσα – περίπου 17.000 φορές περισσότερα από το μέσο κάθισμα της τουαλέτας!
Το 2006, ο Δρ. Denning και οι συνεργάτες του έκαναν ένα πείραμα. Συγκέντρωσαν έξι μαξιλάρια από φίλους και συγγενείς για να τα αναλύσουν. Όλα τα μαξιλάρια περιείχαν μύκητες, ιδίως το είδος Aspergillus fumigatus – ένα είδος που συνήθως συναντάται στο έδαφος. «Μιλάμε για δισεκατομμύρια ή τρισεκατομμύρια σωματίδια μυκήτων σε κάθε μαξιλάρι», επισημαίνει.
Όπως εξηγεί, «πιστεύουμε ότι ο λόγος πίσω από αυτή την υψηλή συγκέντρωση είναι επειδή οι περισσότεροι από εμάς ιδρώνουμε τη νύχτα από το κεφάλι μας. Όλοι έχουμε επίσης ακάρεα της οικιακής σκόνης στα κρεβάτια μας και τα περιττώματα των ακάρεων της σκόνης παρέχουν τροφή για να ζουν οι μύκητες. Και στη συνέχεια, φυσικά, το μαξιλάρι θερμαίνεται κάθε βράδυ επειδή το κεφάλι μας είναι ξαπλωμένο πάνω του. Έτσι δημιουργούνται οι ιδανικές συνθήκες».
Καθώς οι περισσότεροι από εμάς σπάνια πλένουμε τα μαξιλάρια μας, οι μύκητες υπάρχουν και μπορούν να επιβιώσουν για χρόνια. Η μόνη φορά που διαταράσσονται είναι όταν «φουσκώνουμε» τα μαξιλάρια μας, γεγονός που μπορεί να απελευθερώσει σπόρια μυκήτων στην κρεβατοκάμαρά μας. Ακόμη και αν τα πλύνουμε, οι μύκητες μπορούν να επιβιώσουν σε θερμοκρασίες έως και 50C και σε κάθε περίπτωση το πλύσιμο των μαξιλαριών μπορεί να τα κάνει ακόμη πιο υγρά, επιτρέποντας στον μύκητα να αναπτυχθεί περαιτέρω.
Δεδομένου του χρόνου που περνούν οι άνθρωποι σε ένα μαξιλάρι και της εγγύτητας του μαξιλαριού με το στόμα, το εύρημα έχει σημαντικές επιπτώσεις για τους ασθενείς με αναπνευστικές παθήσεις, ιδίως το άσθμα και την ιγμορίτιδα. Έως και τα μισά άτομα με σοβαρό άσθμα είναι αλλεργικά στον Aspergillus fumigatus και η έκθεση στον μύκητα μπορεί να προκαλέσει χρόνια πνευμονοπάθεια σε άτομα που έχουν προηγουμένως υποφέρει από φυματίωση ή πνευμονοπάθεια που σχετίζεται με το κάπνισμα.
Τι μπορούμε να κάνουμε;
Σύμφωνα με τον Denning, αν δεν έχετε άσθμα, ή κάποια πάθηση των πνευμόνων ή των ιγμορείων, τότε θα πρέπει να εξετάσετε το ενδεχόμενο να αλλάζετε το μαξιλάρι σας κάθε δύο χρόνια. Όσοι όμως πάσχουν από αυτές τις παθήσεις θα πρέπει να αγοράζουν ένα νέο μαξιλάρι κάθε τρεις έως έξι μήνες.
Όσον αφορά το πόσο συχνά θα πρέπει να πλένουμε τα σεντόνια, οι περισσότεροι ειδικοί συνιστούν να το κάνουμε σε εβδομαδιαία βάση. Εκτός από το πλύσιμο των σεντονιών, το σιδέρωμα μειώνει επίσης τον αριθμό των βακτηρίων. «Αν δεν έχετε κάτι πιο σημαντικό να κάνετε, μπορείτε να σιδερώσετε προσεκτικά όλα τα σεντόνια σας. Ωστόσο, αφού όλοι έχουμε βακτήρια στο σώμα μας, για ένα υγιές άτομο αυτό δεν έχει μεγάλη σημασία», εξηγεί ο Δρ. Denning. «Αν όμως είστε άρρωστοι ή έχετε ευάλωτο ανοσοποιητικό σύστημα, τότε γίνεται πιο σημαντικό. Επίσης, αν έχετε παιδί που βρέχει το κρεβάτι, θα πρέπει να είστε πιο σχολαστικοί στο πλύσιμο και να χρησιμοποιείτε υψηλές θερμοκρασίες».
Επιπλέον, εάν κοιμόμαστε σχεδόν αγκαλιά με το κατοικίδιό μας, τα βακτήρια και οι μύκητες αυξάνονται. Το ίδιο ισχύει και όταν δεν κάνουμε ντους πριν τον ύπνο, πηγαίνουμε στο κρεβάτι με βρώμικες κάλτσες ή κοιμάστε με μακιγιάζ ή κρέμες που μόλις έχουμε απλώσει στο δέρμα μας – και όλα αυτά χωρίς καν να υπολογίσουμε το πρωινό ή το μεταμεσονύχτιο σνακ που γίνεται στο κρεβάτι.
«Δεν λέω πως κανείς δεν πρέπει να τρώει στο κρεβάτι, αλλά αν το κάνετε, τότε το να πλένετε τα σεντόνια πολύ συχνά είναι απαραίτητο. Και η ειλικρινής απάντηση είναι ότι πιθανόν η εβδομαδιαία αλλαγή να μην είναι αρκετή», καταλήγει ο Δρ. Denning.
Διαβάστε επίσης
Ποια παιδικά παιχνίδια είναι γεμάτα μικρόβια – Πώς θα τα αποφύγετε με 4 απλά βήματα
Απίστευτο: Το αξεσουάρ που συγκεντρώνει 4 φορές περισσότερα μικρόβια από τη λεκάνη της τουαλέτας
Απίστευτο: Μύριζε τις βρώμικες κάλτσες του και κατέληξε στο νοσοκομείο με αναπνευστική λοίμωξη
