Σήμερα χάρη στις ιατρικές εξελίξεις και την αύξηση του προσδόκιμου ζωής ο καρκίνος, από ανίατη ασθένεια τείνει να γίνει χρόνια πάθηση. Για το σκοπό αυτό ακολουθεί μία πλήρης παρουσίαση όλων όσων σχετίζονται με τον καρκίνο και την αντιμετώπισή του, ώστε να μπορούμε όλοι να κατανοήσουμε τη σοβαρή αυτή νόσο.
Τι είναι ο καρκίνος
Ο όρος «καρκίνος» δεν αποδίδεται σε μία και μόνη ασθένεια, αλλά σε μια ομάδα νόσων, με κοινό χαρακτηριστικό τον ανεξέλεγκτο πολλαπλασιασμό των κυττάρων σχηματίζοντας όγκους. Αυτό ισχύει για όλους τους τύπους καρκίνου εκτός της λευχαιμίας, όπου αντί για όγκους δημιουργούνται ανώμαλα αιματικά κύτταρα.
Εάν αφεθούν χωρίς θεραπεία, οι όγκοι μπορούν να αναπτυχθούν και να εξαπλωθούν στον γειτονικό φυσιολογικό ιστό ή σε άλλα μέρη του σώματος, μέσω της κυκλοφορίας του αίματος και του λεμφικού συστήματος και μπορεί να επηρεάσουν το πεπτικό, το νευρικό και το κυκλοφορικό σύστημα, ακόμη και να απελευθερώσουν ορμόνες που μπορεί να επηρεάσουν τη λειτουργία του σώματος.
Οι όγκοι μπορεί να είναι καλοήθεις, κακοήθεις και προκαρκινικοί. Οι καλοήθεις όγκοι δεν είναι καρκίνοι και σπάνια απειλούν τη ζωή. Μπορούν να προκαλέσουν πρόβλημα μόνο εάν μεγαλώσουν πολύ και πιέζουν άλλα όργανα.
Οι κακοήθεις όγκοι από την άλλη, αναπτύσσονται ταχύτερα από τους καλοήθεις και έχουν την ικανότητα να εξαπλώνονται και να καταστρέφουν γειτονικούς ιστούς. Τα κύτταρά τους μεθίστανται προσβάλλοντας υγιή ιστό σε άλλα σημεία του σώματος, όπου συνεχίζουν να διαιρούνται και να αναπτύσσονται. Αυτές οι δευτερεύουσες θέσεις είναι γνωστές ως μεταστάσεις, οι δε καρκίνοι που προκύπτουν λέγονται μεταστατικοί.
Τέλος, οι προκαρκινικοί όγκοι περιλαμβάνουν μη φυσιολογικά κύτταρα που είναι πιθανό να εξελιχθούν σε καρκίνο.
Πέντε βασικοί τύποι καρκίνου
Ο καρκίνος μπορεί να ταξινομηθεί ανάλογα με τον τύπο του κυττάρου από το οποίο ξεκίνησε. Έτσι, προκύπτουν πέντε βασικοί τύποι καρκίνου:
Καρκίνωμα: Οι πιο κοινές μορφές καρκίνου σε αυτή την ομάδα είναι ο καρκίνος του μαστού, του προστάτη, του πνεύμονα και του παχέος εντέρου.
Σάρκωμα: Οι πιο κοινές μορφές σαρκώματος είναι το λειομυοσάρκωμα, το λιποσάρκωμα και το οστεοσάρκωμα.
Λέμφωμα και Μυέλωμα: Το λέμφωμα είναι καρκίνος του λεμφικού συστήματος, που διατρέχει όλο το σώμα και συνεπώς μπορεί να εμφανιστεί οπουδήποτε. Το μυέλωμα (ή πολλαπλό μυέλωμα) ξεκινά από τα πλασματοκύτταρα, έναν τύπο λευκών αιμοσφαιρίων που παράγουν αντισώματα για να βοηθήσουν στην καταπολέμηση της λοίμωξης.
Λευχαιμία: Καρκίνος των λευκών αιμοσφαιρίων και του μυελού των οστών. Οι πιο κοινοί υποτύποι είναι η λεμφοκυτταρική λευχαιμία και η χρόνια λεμφοκυτταρική λευχαιμία.
Καρκίνοι του εγκεφάλου και του νωτιαίου μυελού: είναι γνωστοί ως καρκίνοι του κεντρικού νευρικού συστήματος. Μερικοί είναι καλοήθεις ενώ άλλοι μπορούν να αναπτυχθούν και να εξαπλωθούν.
Τα στάδια του καρκίνου
Η σταδιοποίηση της νόσου είναι απαραίτητη προϋπόθεση για να αποφασισθεί η κατάλληλη θεραπεία και η πρόγνωση για κάθε ασθενή. Το πιο συχνό σύστημα ταξινόμησης, είναι το Διεθνές Σύστημα Ταξινόμησης TNM που επικεντρώνεται στην ανατομική έκταση του όγκου και προσδιορίζεται αξιολογώντας τις ακόλουθες κατηγορίες:
T – περιγράφει το μέγεθος του κύριου (πρωτοπαθούς) όγκου
N – περιγράφει εάν ο καρκίνος έχει εξαπλωθεί στους κοντινούς λεμφαδένες
M – περιγράφει εάν ο καρκίνος έχει κάνει μετάσταση
Οι παράγοντες κινδύνου
Ο καρκίνος είναι μια πολυπαραγοντική νόσος στην οποία εμπλέκονται τόσο τροποποιήσιμοι όσο και μη τροποποιήσιμοι παράγοντες κινδύνου. Είναι σημαντικό ωστόσο να θυμάστε ότι ενώ ορισμένοι παράγοντες κινδύνου δεν μπορούν να αλλάξουν, περίπου το ένα τρίτο των περιπτώσεων καρκίνου μπορεί να προληφθεί με αλλαγές στον τρόπο ζωής και διατροφής. Ακολουθούν οι τροποποιήσιμοι παράγοντες κινδύνου:
Αλκοόλ: Τα στοιχεία δείχνουν ότι γενικά, όσο περισσότερα αλκοολούχα ποτά καταναλώνουν οι άνθρωποι τόσο αυξάνεται ο κίνδυνος ανάπτυξης καρκίνου, ενώ κίνδυνο διατρέχουν και όσοι κάνουν μέτρια κατανάλωση αλκοόλ.
Υπερβολικό πάχος ή παχυσαρκία: Το υπερβολικό βάρος έχει συνδεθεί με αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης 12 διαφορετικών τύπων καρκίνου, συμπεριλαμβανομένων του εντέρου και του παγκρέατος.
Διατροφικές συνήθειες: Η υψηλή κατανάλωση κόκκινου και επεξεργασμένου κρέατος και αλατισμένων τροφίμων σε συνδυασμό με την περιορισμένη κατανάλωση φρούτων και λαχανικών έχει αντίκτυπο στον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου, ιδιαίτερα του παχέος εντέρου, του ρινοφάρυγγα και του στομάχου.
Φυσική δραστηριότητα: Η τακτική σωματική άσκηση βοηθάει στη μείωση του λίπους και των κινδύνων καρκίνου που συνδέονται με αυτό, καθώς και στη μείωση του κινδύνου ανάπτυξης καρκίνου του παχέος εντέρου, του μαστού και του ενδομητρίου.
Κάπνισμα: Το κάπνισμα ή το μάσημα καπνού δεν προκαλεί μόνο καρκίνο του πνεύμονα και του στόματος, αλλά σχετίζεται και με πολλούς άλλους καρκίνους. Μάλιστα, όσο περισσότερο καπνίζει κάποιος, όσο νεότερος ξεκινάει το κάπνισμα και όσο περισσότερο συνεχίζει να καπνίζει, τόσο αυξάνεται περαιτέρω ο κίνδυνος ανάπτυξης καρκίνου. Επί του παρόντος, ο καπνός ευθύνεται για περίπου το 22% των θανάτων από καρκίνο.
Ιοντίζουσα ακτινοβολία: Στις ιοντίζουσες ακτινοβολίες περιλαμβάνεται το ραδόνιο, οι ακτίνες Χ ή γ και άλλες μορφές ακτινοβολίας υψηλής ενέργειας. Η παρατεταμένη και απροστάτευτη έκθεση στην υπεριώδη ακτινοβολία από τον ήλιο, τους ηλιακούς λαμπτήρες και το σολάριουμ, μπορεί επίσης να οδηγήσει σε καρκίνο του δέρματος.
Κίνδυνοι στο χώρο εργασίας: Για παράδειγμα, οι εργαζόμενοι στη βιομηχανία χημικών βαφών έχει βρεθεί ότι έχουν υψηλότερη συχνότητα εμφάνισης καρκίνου της ουροδόχου κύστης. Ο αμίαντος επίσης, είναι μια πολύ γνωστή αιτία καρκίνου στο χώρο εργασίας.
Λοίμωξη: Οι μολυσματικοί παράγοντες ευθύνονται για περίπου 2,2 εκατομμύρια θανάτους από καρκίνο ετησίως. Αυτό δεν σημαίνει ότι αυτοί οι καρκίνοι μπορούν να εμφανιστούν σαν μόλυνση -μάλλον ο ιός προκαλεί εξαλλαγές στα κύτταρα που τα καθιστούν καρκινικά. Περίπου το 70% των καρκίνων του τραχήλου της μήτρας προκαλούνται από λοιμώξεις από τον ιό των ανθρώπινων θηλωμάτων (HPV), ενώ ο καρκίνος του ήπατος και το λέμφωμα Non Hodgkin μπορεί να προκληθεί από τον ιό της ηπατίτιδας Β και C και τα λεμφώματα συνδέονται με τον ιό Epstein-Barr. Οι βακτηριακές λοιμώξεις δεν θεωρούνταν καρκινογόνοι παράγοντες στο παρελθόν, αλλά πιο πρόσφατες μελέτες έχουν δείξει ότι άτομα που έχουν λοίμωξη από ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού, αναπτύσσουν φλεγμονή του βλεννογόνου του στομάχου, η οποία αυξάνει τον κίνδυνο για καρκίνο του στομάχου.
Στους μη τροποποιήσιμους παράγοντες κινδύνου ανάπτυξης καρκίνου ανήκουν η ηλικία (ο κίνδυνος νόσου αυξάνεται με την πάροδο του χρόνου), οι καρκινογόνες ουσίες (που αλλάζουν τον τρόπο συμπεριφοράς ενός κυττάρου, αυξάνοντας τις πιθανότητες εμφάνισης καρκίνου), η γενετική προδιάθεση που κάνει την ασθένεια πιο πιθανή και το εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα (περιλαμβάνει άτομα που έχουν υποβληθεί σε μεταμόσχευση οργάνων και παίρνουν ανοσοκατασταλτικά, καθώς και άτομα με HIV ή άλλες παθολογικές καταστάσεις που μειώνουν την ανοσία).
Τα ανησυχητικά συμπτώματα
Με τόσους διαφορετικούς τύπους καρκίνου, τα συμπτώματα ποικίλλουν και εξαρτώνται από το πού εντοπίζεται η ασθένεια. Ωστόσο, υπάρχουν ορισμένα βασικά συμπτώματα που πρέπει να προσέξετε.
Ασυνήθιστα εξογκώματα ή πρήξιμο. Τα καρκινικά εξογκώματα είναι συχνά ανώδυνα και μπορεί να αυξηθούν σε μέγεθος καθώς ο καρκίνος εξελίσσεται.
Επίμονα επεισόδια βήχα, δύσπνοια ή δυσκολία στην κατάποση.
Αλλαγές στις συνήθειες του παχέος εντέρου, όπως δυσκοιλιότητα και διάρροια ή/και αίμα στα κόπρανα.
Ξαφνική αιμορραγία από τον κόλπο, την πρωκτική οδό ή αίμα που βρίσκεται στα κόπρανα, στα ούρα ή κατά τον βήχα.
Μεγάλη, ανεξήγητη και ακούσια απώλεια βάρους σε σύντομο χρονικό διάστημα (π.χ. μερικούς μήνες).
Υπερβολική κούραση και έλλειψη ενέργειας. Βέβαια, εάν η κόπωση οφείλεται σε καρκίνο, τα άτομα έχουν συνήθως και άλλα συμπτώματα.
Πόνος. Σε αυτή την περίπτωση μιλάμε για ανεξήγητο ή συνεχή πόνο ή πόνο που έρχεται και φεύγει.
Νέες ελιές ή αλλαγές σε ελιές. Προσέξτε αλλαγές στο μέγεθος, το σχήμα, το χρώμα και την υφή, καθώς και αν έχουν αποκτήσει κρούστα, αιμορραγούν ή στάζουν.
Επιπλοκές κατά την ούρηση. Περιλαμβάνει την ανάγκη να ουρήσετε επειγόντως, πιο συχνά ή να μην μπορείτε να πάτε όταν χρειάζεται ή αισθάνεστε πόνο κατά την ούρηση.
Ασυνήθιστες αλλαγές στο στήθος. Προσέξτε για αλλαγές στο μέγεθος, το σχήμα ή την αίσθηση, καθώς και για αλλαγές στο δέρμα ή πόνο τοπικά.
Απώλεια όρεξης για παρατεταμένο χρονικό διάστημα.
Πληγή ή έλκος που δεν επουλώνεται. Σε αυτή την περίπτωση συμπεριλαμβάνονται σπυράκια, επώδυνα τραύματα ή έλκη στο στόμα.
Επίμονη ή επώδυνη καούρα ή δυσπεψία.
Έντονες νυχτερινές εφιδρώσεις.
Η πρόληψη είναι δυνατή
Πάνω από το ένα τρίτο όλων των καρκίνων μπορεί να προληφθεί, εάν μειωθεί η έκθεση του ατόμου σε παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο ανάπτυξής τους, όπως ο καπνός, η παχυσαρκία, η σωματική αδράνεια, οι λοιμώξεις, το αλκοόλ, η ρύπανση του περιβάλλοντος, οι παράγοντες που σχετίζονται με την εργασία και η ακτινοβολία.
Επιπλέον, η πρόληψη ορισμένων μορφών καρκίνου μπορεί να είναι αποτελεσματική μέσω του εμβολιασμού κατά του ιού της ηπατίτιδας Β (HBV) και του ιού των ανθρώπινων θηλωμάτων (HPV), συμβάλλοντας στην προστασία από τον καρκίνο του ήπατος και τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας, αντίστοιχα.
Η σημασία της έγκαιρης διάγνωσης
Ορισμένοι καρκίνοι μπορούν να εντοπιστούν έγκαιρα, γεγονός που βοηθά στη βελτίωση των πιθανοτήτων για επιτυχή θεραπευτικά αποτελέσματα, συχνά με χαμηλότερο κόστος και με λιγότερες (ή λιγότερο σημαντικές) παρενέργειες για τους ασθενείς. Υπάρχουν τεστ που βοηθούν στην έγκαιρη ανίχνευση του καρκίνου του παχέος εντέρου, του μαστού, του τραχήλου της μήτρας και του στόματος και αναπτύσσονται περαιτέρω εξετάσεις για άλλους καρκίνους. Συμβουλευτείτε το γιατρό σας για καθοδήγηση σχετικά με τις εθνικές συστάσεις σχετικά με τους εμβολιασμούς, τις εξετάσεις και τους προληπτικούς ελέγχους και φροντίστε να κλείσετε άμεσα το ραντεβού σας.
Η Interamerican, ως ασφαλιστική εταιρεία με αποστολή να υποστηρίζει τους ανθρώπους να ζήσουν ασφαλέστερα και καλύτερα, αλλά και ως πάροχος υπηρεσιών υγείας, μας ενημερώνει για τον καρκίνο, τη δεύτερη αιτία θανάτου στις χώρες της Ε.Ε. μετά τις καρδιαγγειακές νόσους.
Αναγνωρίζοντας δε τη μεγάλη αξία της πρόληψης του καρκίνου η κορυφαία ασφαλιστική εταιρία μας προτείνει βασικές εξετάσεις για τον καρκίνο του προστάτη και του μαστού.
Μία προσφορά υγείας
Στο πλαίσιο της αντιμετώπισης του καρκίνου, αν το επιθυμείτε, μπορείτε να πραγματοποιήσετε ορισμένες βασικές εξετάσεις για τον καρκίνο του προστάτη και του μαστού. Mπορείτε να κλείσετε το ραντεβού σας στις ιδιόκτητες υποδομές υγείας της INTERAMERICAN, Αθηναϊκή MEDICLINIC και Πολυϊατρεία MEDIFIRST, σε προνομιακές τιμές.
Εξετάσεις για τον καρκίνο του προστάτη
• PSA 20€
• Ιατρική Εξέταση από Ουρολόγο 30€
Εξετάσεις για τον καρκίνο του μαστού
• Ψηφιακή Μαστογραφία 40€
• Ιατρική Εξέταση από Χειρουργό Μαστού 30€
• Ιατρική Εξέταση από Γυναικολόγο 30€
Καλέστε για ραντεβού:
Αθηναϊκή Mediclinic: 📞2106475000
Medifirst Αμαρουσίου: 📞2111054900
Medifirst Αργυρούπολης: 📞2109919222
Η αντιμετώπιση
Η θεραπεία εξαρτάται από τον τύπο του καρκίνου και το σημείο στο οποίο βρίσκεται, το μέγεθος του και εάν έχει εξαπλωθεί, καθώς και από τη γενική κατάσταση της υγείας του ασθενούς.
Οι γενικοί τύποι θεραπειών περιλαμβάνουν τη χειρουργική επέμβαση για την αφαίρεση του όγκου, τη χημειοθεραπεία (απαραίτητη για ορισμένες μορφές λευχαιμίας και λεμφώματος), την ακτινοθεραπεία (ως αυτόνομη θεραπεία ή σε συνδυασμό με άλλες θεραπείες κατά του καρκίνου), την ορμονοθεραπεία, την ανοσοθεραπεία και τη νεότερη γονιδιακή θεραπεία.
Μετά τη θεραπεία
Ο οδηγός επιβίωσης ασθενών με καρκίνo εστιάζει στην υγεία και στα σωματικά, ψυχολογικά, κοινωνικά και οικονομικά ζητήματα που επηρεάζουν τους ανθρώπους μετά το τέλος της κύριας θεραπείας για τον καρκίνο. Η φροντίδα επιβίωσης περιλαμβάνει θέματα που σχετίζονται με τη μετέπειτα φροντίδα, τη διαχείριση των παρενεργειών της θεραπείας που αργούν να εμφανιστούν, τη βελτίωση της ποιότητας ζωής και την ψυχολογική και συναισθηματική υγεία. Επιπλέον, περιλαμβάνει μελλοντική αντικαρκινική θεραπεία όπου αυτή εφαρμόζεται. Τα μέλη της οικογένειας, οι φίλοι και οι φροντιστές του ασθενή με καρκίνο, θα πρέπει επίσης να θεωρούνται μέρος της εμπειρίας επιβίωσης.
Η ανακουφιστική φροντίδα
Η ανακουφιστική φροντίδα εκτείνεται σε όλη τη διάρκεια του «ταξιδιού» του ασθενούς και έχει σχεδιαστεί για να ανακουφίζει τα συμπτώματα και να βελτιώνει την ποιότητα της ζωής του. Η ομάδα που αναλαμβάνει την ανακουφιστική φροντίδα αποτελείται από ειδικούς γιατρούς και νοσηλευτές, κοινωνικούς λειτουργούς, εθελοντές και άλλους επαγγελματίες υγείας, όπως διαιτολόγους, φυσιοθεραπευτές και συμβούλους. Σκοπός της ομάδας είναι η ανακούφιση του ασθενή από τον πόνο και άλλα συμπτώματα της νόσου. Σε προχωρημένα στάδια, η ανακουφιστική φροντίδα μπορεί να βοηθήσει κάποιον να ζήσει περισσότερο ή και να ζήσει άνετα, ακόμα και αν δεν μπορεί να θεραπευτεί. Προσφέρεται επίσης και για την υποστήριξη των συγγενών και των στενών φίλων του ασθενούς.
