Σακχαρώδης διαβήτης τύπου 1. Ασθένεια ή τρόπος ζωής; «Μα φυσικά ασθένεια», θα σπεύδαμε να απαντήσουμε. Υπάρχουν όμως άνθρωποι που τον έχουν κάνει τρόπο ζωής.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα ο 19χρονος Ιβάν Μαυροθαλασσίτης, αθλητής ποδηλασίας της ΑΕΚ που αν και διαγνώστηκε με διαβήτη τύπου 1 όταν ήταν 12 ετών δεν έχει κάνει καμιά έκπτωση στα «θέλω» του και κυνηγά το όνειρο μιας διεθνούς αθλητικής καριέρας.
Ο αθλητής της ποδηλασίας Ιβάν Μαυροθαλασσίτης
Στις 21-26 Ιουλίου έλαβε μέρος στο αθλητικό camp της Team Novo Nordisk Pro Cycling στο Caen της Γαλλίας με στόχο «να καταφέρω να μπω στους 25 καλύτερους ποδηλάτες και να διεκδικήσω μια θέση στην ξεχωριστή αυτή ομάδα επαγγελματικής ποδηλασίας. Στο camp έλαβαν μέρος 70 κορυφαίοι αθλητές από όλο τον κόσμο», λέει στο ygeiamou.gr ο νεαρός ποδηλάτης που παράλληλα φοιτά και στη Σχολή Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών.
Η Team Novo Nordisk Pro Cycling είναι μια μοναδική ομάδα ποδηλασίας καθώς απαρτίζεται από 16 αθλητές με διαβήτη τύπου 1, που λαμβάνουν μέρος, διεκδικώντας την πρωτιά, σε επαγγελματικούς αγώνες ποδηλασίας στην Ευρώπη, τις ΗΠΑ, την Αφρική και την Ασία και παράλληλα προσπαθούν να ενδυναμώσουν όσων νοσούν από διαβήτη.
Ο Ιβάν είχε αφήσει άριστες εντυπώσεις στο online camp της Team Novo Nordisk Pro Cycling – λόγω της πανδημίας – το 2020, έτσι υπεβλήθη την περασμένη Άνοιξη σε μια σειρά από απαιτητικά τεστ φυσικής αντοχής και κοπώσεως και πήρε το εισιτήριο για τη συμμετοχή του δια φυσικής παρουσίας στο αθλητικό γεγονός του καλοκαιριού.
Στιγμιότυπο από το θερινό camp της Team Novo Nordisk Pro Cycling στη Γαλλία
«Πιστεύω ότι έδειξα τον καλύτερο μου εαυτό ως αθλητής. Αλλά αυτό που θεωρώ σπουδαιότερο για μένα ήταν οι γνώσεις που αποκόμισα από τους επαγγελματίες αθλητές της Team Novo Nordisk Pro Cycling για το πώς να τρώω, να κοιμάμαι, να γυμνάζομαι και να ρυθμίζω τον διαβήτη. Κατανόησα πολλά πράγματα που θα με βοηθήσουν να συνεχίσω να αναπτύσσομαι ως επαγγελματίας ποδηλάτης», λέει ο νεαρός αθλητής.
Ένας άνθρωπος με διαβήτη μπορεί να κάνει τα πάντα
Και υπογραμμίζει πως «η συμμετοχή στο camp ήταν μια ακόμα επιβεβαίωση ότι ένας άνθρωπος με διαβήτη όχι μόνο μπορεί να γίνει μεγάλος αθλητής αλλά γενικότερα να κάνει ό,τι θέλει στη ζωή του. Ο διαβήτης είναι σύμμαχος και όχι αντίπαλος. Οι γνώσεις που αποκόμισα από το camp αποτελούν κίνητρο να συνεχίσω με καθαρό μυαλό και σωστές βάσεις αυτό που αγαπάω, την ποδηλασία».
Επόμενος στόχος του Ιβάν Μαυροθαλασσίτη είναι να λάβει μέρος στο επόμενο camp της Team Novo Nordisk Pro Cycling να καταφέρει να μπει στην ομάδα και να διαδώσει κι αυτός με τη σειρά του το μήνυμα πως «ο διαβήτης δεν στέκεται εμπόδιο στα όνειρά μας. Μπορεί να είναι σύμμαχός μας. Αν τον ‘πολεμάμε’, μας ‘πολεμάει’. Αν συμφιλιωθούμε όμως μαζί του μπορεί να μας ‘βοηθήσει’ να πραγματοποιήσουμε κάθε μας στόχο», υπογραμμίζει.
Και δεν κρύβει πως, όπως κάθε αθλητής, ονειρεύεται τη συμμετοχή σε μια Ολυμπιάδα. «Είναι το όνειρο κάθε αθλητή και ίσως η μεγαλύτερη χαρά που μπορεί να πάρει κανείς στην αθλητική του καριέρα. Αν μου δινόταν ποτέ η ευκαιρία θα έκανα τα πάντα για μια συμμετοχή, όμως γι’ αυτό χρειάζομαι αρκετή υποστήριξη η οποία είναι σχεδόν ανέφικτη στη χώρα μας», καταλήγει.
Το «μυστικό» της καλής ρύθμισης του διαβήτη
Ο Ιβάν Μαυροθαλασσίτης δεν είναι ο μοναδικός αθλητής με σακχαρώδη διαβήτη. Αθλητές παγκοσμίου φήμης, όπως ο τενίστας Μπιορν Μποργκ, οι ποδοσφαιριστές Νάτσο Φερνάντεθ και Παρ Ζέτεμπεργκ αλλά και καλαθοσφαιριστής Άνταμ Μόρισον συγκαταλέγονται μεταξύ εκείνων που ο σακχαρώδης διαβήτης που δεν τους εμπόδισε να κατακτήσουν την κορυφή!
«Η άσκηση σε συνδυασμό με την υγιεινή διατροφή, είναι η μοναδική επιστημονικά τεκμηριωμένη μέθοδος, που μακραίνει τη ζωή! Βελτιώνει τη ρύθμιση του σακχάρου, αυξάνει την ευαισθησία του οργανισμού στη δράση της ινσουλίνης, αυξάνει τη μυική ισχύ και κυρίως βοηθάει στη ψυχοσυναισθηματική ισορροπία και ευεξία των ατόμων με Σακχαρώδη Διαβήτη», εξηγούν μιλώντας στο ygeiamou.gr οι Δρ. Χρήστος Σπ. Ζούπας και Πέτρος Θωμάκος από το Διαβητολογικό Κέντρο και Κλινική του «Υγεία».
Ο Δρ. Χρήστος Σπ. Ζούπας, Διαβητολόγος, Διευθυντής Διαβητολογικής Κλινικής – Νοσοκομείο «Υγεία»
Ωστόσο, η διαχείριση του Διαβήτη στους αθλητές αποτελεί μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις, καθώς η σωματική άσκηση μπορεί να επηρεάσει σε μεγάλο βαθμό τις τιμές της γλυκόζης τόσο κατά τη διάρκεια, όσο και για πολλές ώρες μετά το τέλος της αθλητικής δραστηριότητας. «Το κάθε άθλημα έχει διαφορετική επίδραση στη μεταβολική ομοιοστασία του σακχάρου. Η αεροβική άσκηση (π.χ. τρέξιμο, ποδηλασία, χορός, κολύμβηση, κ.λπ.) προκαλεί ελάττωση της συγκέντρωσης της γλυκόζης στο αίμα λόγω της χρήσης της από τους ιστούς, ενώ η αναερόβια άσκηση (π.χ. άρση βαρών, δρόμοι ταχύτητας, κ.λπ.) μπορεί να προκαλέσει αύξηση του σακχάρου λόγω της έκκρισης αντιροπιστικών προς την ινσουλίνη ορμονών όπως η αδρεναλίνη, η νορ-αδρεναλίνη, η κορτιζόλη και η αυξητική ορμόνη. Επίσης, η ίδια αθλητική δραστηριότητα μπορεί να έχει διαφορετική επίδραση στο μεταβολισμό κάθε αθλητή, γι’ αυτό είναι απαραίτητη η εξατομίκευση των ιατρικών οδηγιών προκειμένου να ανταπεξέλθει στην προσπάθειά του με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι το άγχος της επίδοσης που χαρακτηρίζει τον πρωταθλητισμό μπορεί να αυξήσει το σάκχαρο, οπότε εκτός από την εξατομικευμένη προσαρμογή του σχήματος ινσουλινοθεραπείας και της διατροφής απαιτείται ειδική διαχείριση της ψυχολογίας του αθλητή. Απαραίτητη προϋπόθεση για την καλύτερη δυνατή αντιμετώπιση των αυξομειώσεων του σακχάρου κατά την εντατικοποιημένη άσκηση είναι η συστηματική εκπαίδευση των αθλητών πάνω στην επίδραση της αθλητικής προσπάθειας στις μεταβολές του σακχάρου. Αυτό απαιτεί από την πλευρά των αθλητών θέληση, οξυδέρκεια και μεγάλη προσπάθεια για την εφαρμογή των ιατρικών οδηγιών. Πολλές φορές η συμμόρφωση των αθλητών, ιδιαίτερα στις ευαίσθητες ηλικίες της εφηβείας, είναι δύσκολη ειδικά όταν δεν συνοδεύεται από ανάλογη υποστήριξη από το στενό περιβάλλον του αθλητή», σημειώνουν οι ειδικοί.
Αναφερόμενοι στην περίπτωση του Ιβάν Μαυροθαλασσίτη, οι Δρ Ζούπας και Θωμάκος λένε ότι, «συμφιλιώθηκε γρήγορα με το διαβήτη, συνειδητοποίησε ότι πρέπει να ακολουθεί έναν ορισμένο τρόπο ζωής και διατροφής, απέκτησε αυτοπεποίθηση στη διαχείριση του σακχάρου με τη βοήθεια της Διαβητολογικής Ομάδας του ‘Υγεία’ και έτσι απερίσπαστος ρίχτηκε στη ‘μάχη’ του πρωταθλητισμού! Ο Σακχαρώδης Διαβήτης στην εποχή μας δεν πρέπει να θεωρείται αρρώστια αλλά ‘τρόπος ζωής’ γι’ αυτό όλοι οι νεαροί αθλητές, ανεξάρτητα από την ύπαρξη του ΣΔ, πρέπει να αντιμετωπίζονται με τον ίδιο τρόπο και πάντα με σεβασμό και κατανόηση των ιδιαιτεροτήτων της ηλικίας τους».
Οι φύλακες-άγγελοι του Ιβάν
Ο 19χρονος ποδηλάτης της ΑΕΚ εκτός από την πειθαρχία που τον χαρακτηρίζει τόσο στη διαχείριση του διαβήτη τύπου 1 όσο και στις προπονήσεις του, έχει και τους φύλακες-άγγελος του. Η υποστήριξη της οικογένειας του είναι εντυπωσιακή. «Αλλά η συνεισφορά του πατέρα του αξίζει ξεχωριστής μνείας», σύμφωνα με τους κ.κ. Ζούπα και Θωμάκο.
Ο Δρ. Πέτρος Θωμάκος, Παθολόγος-Διαβητολόγος στο Νοσοκομείο «Υγεία»
«Συμπάσχει, συμμετέχει, καθοδηγεί και στηρίζει ολόψυχα την προσπάθεια του Ιβάν και φαίνεται σαν να αποτελεί τον ‘φύλακα-άγγελο’ της αθλητικής του σταδιοδρομίας! Αυτός ήταν η αιτία που στην προσπάθεια ανεύρεσης της καλύτερης δυνατής ιατρικής ομάδας φροντίδας νέων με Σακχαρώδη Διαβήτη, έφερε τον Ιβάν σε επαφή με τη Διαβητολογική Ομάδα του Υγεία», εξηγούν.
Το Διαβητολογικό Κέντρο και Κλινική του «Υγεία» έχει μεγάλη παράδοση στην παρακολούθηση αθλητών με Σακχαρώδη Διαβήτη. Έτσι κέρδισε αμέσως την εμπιστοσύνη του Ιβάν. «Υπάρχει εμπιστοσύνη και καλή συνεργασία, ‘συστατικά’ απαραίτητα για την πολύ καλή μεταβολική ρύθμιση του αθλητή. Αυτό με τη σειρά του επιτρέπει στον Ιβάν την καλύτερη δυνατή απόδοσή του στους ποδηλατικούς αγώνες στην Ελλάδα και το εξωτερικό», σημειώνουν οι δύο διακεκριμένοι Διαβητολόγοι.
Ένας αιώνας ινσουλίνη
Φέτος συμπληρώνονται 100 χρόνια από την ανακάλυψη της ινσουλίνης, τη σωτήρια θεραπεία για τη ζωή των πασχόντων από διαβήτη τύπου 1 και 2. «Πρόκειται για μια ιστορία γεμάτη πάθος, αγάπη για τη ζωή και την έρευνα, μα πάνω από όλα είναι μια ιστορία αναζήτησης της αλήθειας και της ανάγκης προσφοράς στην ιατρική και την επιστήμη γενικότερα. Η ανακάλυψη της ινσουλίνης δεν άλλαξε μόνο τη ζωή και το μέλλον εκατομμυρίων ανθρώπων με Σακχαρώδη Διαβήτη, άλλαξε και την πορεία της Ιατρικής», λένε οι Δρ. Χρήστος Σπ. Ζούπας και Πέτρος Θωμάκος.
«Οι ινσουλίνες εβδομαδιαίας δράσης και η εισπνεόμενη ινσουλίνη υπερταχείας δράσης που ήδη βρίσκονται στο στάδιο των κλινικών δοκιμών, αναμένεται να απλοποιήσουν και να βελτιώσουν έτι περαιτέρω τη θεραπεία στο άμεσο μέλλον», εκτιμούν οι δύο ειδικοί υπενθυμίζονταν ότι τα ολοκληρωμένα συστήματα παρακολούθησης του Σακχαρώδη Διαβήτη σήμερα επιτρέπουν στο άτομο «να παρακολουθεί µε ακρίβεια, πώς η διατροφή, η άσκηση, η φαρμακευτική αγωγή και οι καθημερινές δραστηριότητες επηρεάζουν τα επίπεδα του σακχάρου και ανάλογα να προσαρμόζει τη θεραπεία του αποφεύγοντας σοβαρές υπό ή/και υπεργλυκαιμίες, οι οποίες αποτελούν το μεγάλο πρόβλημα των ατόμων που χρησιμοποιούν ινσουλίνη και μπορεί να επηρεάσουν την ψυχοσυναισθηματική τους ισορροπία και το αίσθημα ασφαλείας».
Και καταλήγουν σημειώνοντας ότι «ο δρόμος προς το Τεχνητό Πάγκρεας πλησιάζει προς την ολοκλήρωσή του, αναπτερώνοντας τις ελπίδες για μια οριστική λύση του Σακχαρώδους Διαβήτη. Μέχρι τότε όμως, η μάστιγα του Διαβήτη αντιμετωπίζεται αποτελεσματικά με ισορροπημένη διατροφή και άσκηση και φυσικά την κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή. Έτσι, ο Σακχαρώδης Διαβήτης στις μέρες μας δεν είναι αρρώστια αλλά ένας διαφορετικός τρόπος ζωής».
