Από τη στιγμή που βρίσκεστε σε μια μακροχρόνια σχέση, είναι βέβαιο πως κάποια στιγμή θα υπάρξουν αψιμαχίες. Αυτό δεν σημαίνει ότι είστε αταίριαστοι ή πως η σχέση σας είναι καταδικασμένη. Ο τσακωμός είναι ένα φυσικό και αναπόφευκτο κομμάτι κάθε στενής ανθρώπινης σύνδεσης. Το ερώτημα όμως, είναι γιατί συμβαίνει και πώς μπορείτε να το αλλάξετε; Ο Seth J. Gillihan, Ph.D., ψυχολόγος με ειδίκευση στη Γνωσιακή Συμπεριφορική Θεραπεία, εξηγεί σε άρθρο του στο Psychology Today ότι οι συγκρούσεις σε μια σχέση συνδέονται στενά με ανικανοποίητες ανάγκες, συχνά χωρίς καν να το καταλαβαίνουμε. Με βάση δύο μελέτες από το Βέλγιο (Vanhee et al.), φαίνεται πως όταν κάποια θεμελιώδη συναισθηματικά ή ψυχολογικά στοιχεία λείπουν, το έδαφος γίνεται πρόσφορο για καβγάδες και συναισθηματική απομάκρυνση.
Οι 5 ακάλυπτες ανάγκες που οδηγούν σε συγκρούσεις
Ανάγκη για συναισθηματική ασφάλεια
Σύμφωνα με την ομάδα της Gaëlle Vanhee, η ανάγκη για ασφαλή συναισθηματική σύνδεση είναι θεμέλιο κάθε υγιούς σχέσης. Όταν αυτή η ανάγκη μένει ακάλυπτη, νιώθουμε ανασφαλείς, απόμακροι και ευάλωτοι. Αυτό, με τη σειρά του, πυροδοτεί άμυνες και εντάσεις. Όπως επισημαίνει ο Gillihan, η αίσθηση ότι ο άλλος «είναι εκεί» όταν πονάμε, χτίζει εμπιστοσύνη και μειώνει τις πιθανότητες τσακωμών.
Ανάγκη για αποδοχή
Το να αισθάνεστε ότι ο σύντροφός σας σάς αποδέχεται όπως είστε, με τα καλά και τα στραβά σας, είναι καθοριστικό. Δεν πρόκειται για απλή αποδοχή χωρίς σκέψη, αλλά για μια ουσιαστική αποδοχή του ποιοι πραγματικά είστε. Αν νιώθετε ότι πρέπει να «αποδεικνύετε» διαρκώς την αξία σας, η δυσαρέσκεια και η ένταση δεν αργούν να φανούν.
Ανάγκη για εκτίμηση
Η αποδοχή από μόνη της δεν φτάνει. Θέλουμε επίσης να νιώθουμε ότι ο άλλος μάς εκτιμά, μας θαυμάζει και μας συμπαθεί. Ο Gillihan παρατηρεί πως όταν παίρνουμε ζεστασιά και θετική ενέργεια από τον σύντροφό μας, ενισχύεται η αυτοεκτίμησή μας και έτσι γινόμαστε και εμείς καλύτεροι σύντροφοι. Είναι ένας θετικός κύκλος που ενισχύει τη σχέση και την ποιότητα της επικοινωνίας.
Ανάγκη για αυτονομία
Σύμφωνα με τη Θεωρία Αυτοπροσδιορισμού (Deci & Ryan), οι άνθρωποι χρειάζονται την αίσθηση ελέγχου και αυτοδιάθεσης στη ζωή τους. Αν νιώθετε ότι ο σύντροφός σας προσπαθεί να ελέγξει τις επιλογές ή τη συμπεριφορά σας, είναι πιθανό να αντιδράσετε με θυμό ή απόσταση. Η έρευνα έδειξε ότι οι άνδρες που δεν ένιωθαν ελεύθεροι να εκφράσουν τις απόψεις τους στη σχέση, είχαν χειρότερη επικοινωνία και απέφευγαν τις συγκρούσεις αντί να τις λύνουν.
Ανάγκη για αίσθηση ικανότητας
Η ίδια θεωρία υπογραμμίζει και την ανάγκη να νιώθουμε ικανοί, όχι μόνο στη δουλειά ή στους ρόλους μας, αλλά και στη σχέση. Οι άνδρες που δεν αισθάνονταν επαρκείς στον ρόλο τους ως σύντροφοι, σύμφωνα με τις μελέτες της Vanhee, ήταν πιο πιθανό να απομακρύνονται όταν προέκυπταν δυσκολίες ή παράπονα από τη σύντροφό τους.
Πώς τα αρνητικά συναισθήματα οδηγούν σε τσακωμούς
Όταν αυτές οι ανάγκες δεν ικανοποιούνται, προκαλούν αρνητικά συναισθήματα, όπως ντροπή, λύπη, απογοήτευση. Πολύ συχνά, αυτά τα πρωτογενή συναισθήματα δεν εκφράζονται άμεσα. Αντί γι’ αυτό, «μεταφράζονται» σε θυμό, ειρωνεία ή αμυντική στάση, συναισθηματικές αντιδράσεις που εύκολα οδηγούν σε καβγά. Όπως σχολιάζουν οι ερευνητές, το μοτίβο «πρωτογενές συναίσθημα – δευτερογενής αντίδραση – σύγκρουση» φαίνεται να επιβεβαιώνεται.
Τι μπορείτε να κάνετε για να καλυφθούν αυτές οι ανάγκες
Η λύση ξεκινά από την περιέργεια και τη φροντίδα. Μια απλή ερώτηση, σχετικά με το τι μπορεί να λείπει στον άλλον, μπορεί να ανοίξει έναν ουσιαστικό διάλογο. Ο Gillihan προτείνει μερικές βασικές κινήσεις:
Αναγνωρίστε τις ανάγκες του άλλου: Πριν νιώσετε την εκτίμηση του συντρόφου σας, πρέπει να ξέρετε ότι σας βλέπει. Χωρίς αυτή την αναγνώριση, νιώθετε παραμελημένοι και μόνοι. Είναι σημαντικό να βρείτε τρόπους να δείξετε στον σύντροφό σας ότι τον παρατηρείτε και τον εκτιμάτε.
Αποδεχτείτε και αποδείξτε την αποδοχή: Μπορείτε να δείξετε στον σύντροφό σας ότι είναι αρκετός, ακριβώς όπως είναι; Μπορείτε να τον αποδεχτείτε με τα ελαττώματα και τα χαρακτηριστικά του, χωρίς να προσπαθήσετε να τον αλλάξετε; Η αποδοχή σημαίνει να τον αγαπάτε για αυτό που είναι και να σέβεστε όσα χρειάζεται ή θέλει από εσάς.
Εκφράστε την εκτίμησή σας και τη θετική σας στάση: Όταν ο σύντροφός σας περνάει δύσκολες στιγμές ή έχει ανάγκες, πρέπει να δείξετε ότι είστε εκεί γι’ αυτόν. Ο Gottman τονίζει ότι, όταν ο σύντροφός σας πονάει ή αισθάνεται αδύναμος, είναι σαν να σταματάει ο κόσμος γύρω σας και να πρέπει να τον ακούσετε με όλη σας την προσοχή. Αν του δείξετε ότι τον ακούτε και ανταποκρίνεστε με ευαισθησία, τότε η εμπιστοσύνη και η σύνδεση στη σχέση σας γίνονται πιο δυνατές.
Ενισχύστε την αυτονομία του: Πολλές φορές, πιστεύετε ότι ο σύντροφός σας ξέρει πόσο τον εκτιμάτε και τον αγαπάτε απλά επειδή είστε μαζί του. Όμως, στην πραγματικότητα, αυτό δεν είναι πάντα αυτονόητο. Δείξτε του με λόγια και πράξεις ότι είναι σημαντικός και αξίζει την αγάπη και την εκτίμησή σας.
Υποστηρίξτε την ικανότητά του: Αν ο σύντροφός σας αισθάνεται ότι δεν μπορεί να ανταποκριθεί σε κάτι στη σχέση, συζητήστε το ανοιχτά μαζί του. Σκεφτείτε τρόπους που θα μπορούσατε να τον στηρίξετε και να τον ενθαρρύνετε, ώστε να νιώθει πιο ικανός και σίγουρος για τον εαυτό του. Μόνο μαζί μπορείτε να ενισχύσετε τη σχέση και να βελτιώσετε τις δυναμικές της.
Διαβάστε επίσης
Γάμος χωρίς καβγάδες: Βρήκαν οι Clooneys το μυστικό της ευτυχισμένης ζωής;
Τέσσερις συμπεριφορές που «σκοτώνουν» μια σχέση – Πώς θα τις αποφύγετε
Διαφωνίες: Για ποιο θέμα τσακώνονται περισσότερο οι οικογένειες; Έρευνα απαντά
