Ένας ιός που προκαλεί λοίμωξη στην παιδική ηλικία ενδέχεται να παίζει καθοριστικό ρόλο στην εμφάνιση καρκίνου της ουροδόχου κύστης χρόνια αργότερα, σε ανθρώπους με αδύναμη άμυνα του ανοσοποιητικού (ανοσοκατεσταλμένους), σύμφωνα με επιστημονική μελέτη.
Η έρευνα, που δημοσιεύτηκε στο Science Advances από επιστήμονες του Πανεπιστημίου του York με επικεφαλής τον Δρ. Simon Baker, ρίχνει φως στον ιό BK ή γνωστό ως ιός πολυομαϊκού ανθρώπου 1, έναν ιό που παραμένει «σιωπηλός» στους νεφρούς μετά την πρώτη μόλυνση στην παιδική ηλικία.
Πώς ένας παιδικός ιός μπορεί να οδηγήσει σε καρκίνο
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι ο ιός BK δεν προκαλεί άμεσα μεταλλάξεις στο DNA, όπως συμβαίνει με άλλους καρκινογόνους ιούς, αλλά ενεργοποιεί τον ίδιο τον αμυντικό μηχανισμό του οργανισμού με τρόπο που τελικά βλάπτει τα ίδια μας τα κύτταρα.
Σε εργαστηριακές μελέτες σε ανθρώπινους ιστούς της ουροδόχου κύστης, παρατηρήθηκε ότι τα ένζυμα που επιστρατεύει το ανοσοποιητικό σύστημα για την αντιμετώπιση του ιού προκαλούν «παράπλευρες απώλειες» στο DNA των κυττάρων. Αυτές οι βλάβες φαίνεται πως μπορούν, με την πάροδο του χρόνου, να εξελιχθούν σε καρκινικές αλλοιώσεις.
«Σε άλλους ιούς που σχετίζονται με καρκίνο, όπως ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας, γνωρίζουμε ότι το DNA του ιού ενσωματώνεται στο δικό μας γενετικό υλικό και προκαλεί ογκογένεση. Τα αποτελέσματά μας δείχνουν ότι στην ουροδόχο κύστη, η αμυντική αντίδραση του ιστού στον ιό προκαλεί αλλοιώσεις στο DNA, οι οποίες μπορούν να οδηγήσουν σε καρκίνο.
Διαπιστώσαμε ότι η βλάβη στο DNA δεν εμφανίζεται μόνο στα μολυσμένα κύτταρα, αλλά και στα γειτονικά “κύτταρα-παρατηρητές” που επηρεάζονται έμμεσα. Αυτό είναι σημαντικό γιατί ίσως εξηγεί γιατί οι περισσότεροι καρκίνοι της ουροδόχου κύστης δεν εμφανίζουν ίχνη του ιού όταν διαγιγνώσκονται πολλά χρόνια αργότερα» εξηγεί ο Δρ. Baker.
Κίνδυνος για τους μεταμοσχευμένους ασθενείς
Ο ιός BK παραμένει συνήθως αδρανής στον οργανισμό. Ωστόσο, σε άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα, όπως οι ασθενείς που έχουν υποβληθεί σε μεταμόσχευση, μπορεί να επανενεργοποιηθεί και να προκαλέσει σοβαρές επιπλοκές σε νεφρούς και ουροδόχο κύστη.
Οι λήπτες μοσχεύματος νεφρού, οι οποίοι λαμβάνουν ανοσοκατασταλτικά φάρμακα, έχουν αποδειχθεί ότι διατρέχουν πάνω από τριπλάσιο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου της ουροδόχου κύστης σε σχέση με τον γενικό πληθυσμό.
Ο Tim Tavender, 51 ετών από τη Μεγάλη Βρετανία, είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα. Μετά από μεταμόσχευση νεφρού το 2015, εμφάνισε λοίμωξη από τον ιό BK και λίγα χρόνια αργότερα διαγνώστηκε με καρκίνο της ουροδόχου κύστης.
«Όταν είδα αίμα στα ούρα μου, κατάλαβα ότι κάτι δεν πήγαινε καλά. Τελικά, αυτή η επίσκεψη στον γιατρό μού έσωσε τη ζωή», αναφέρει. Η εγχείρηση για την αφαίρεση της ουροδόχου κύστης διήρκεσε πάνω από 13 ώρες. «Σήμερα είμαι ευγνώμων που ζω χωρίς καρκίνο. Αυτή η έρευνα δίνει ελπίδα ότι στο μέλλον άλλοι άνθρωποι δεν θα χρειαστεί να περάσουν όσα πέρασα εγώ», σημειώνει.
Αλλάζουν τα δεδομένα για την πρόληψη
Μέχρι σήμερα, η πρόληψη του καρκίνου της ουροδόχου κύστης βασιζόταν κυρίως στη διακοπή του καπνίσματος, που παραμένει ο σημαντικότερος παράγοντας κινδύνου. Τα νέα δεδομένα έρχονται να προσθέσουν έναν νέο, απρόσμενο παράγοντα: τον ιό BK.
«Πρόκειται για μια αλλαγή στον τρόπο που κατανοούμε την εμφάνιση του συγκεκριμένου καρκίνου», τονίζει ο Δρ. Baker. «Πλέον έχουμε ενδείξεις ότι μπορούμε να στοχεύσουμε τον ίδιο τον ιό και να σχεδιάσουμε στρατηγικές πρόληψης, όχι μόνο για τον καρκίνο, αλλά και για τη νεφρική βλάβη που προκαλεί».
Οι επιστήμονες διερευνούν ήδη νέες μεθόδους ελέγχου του ιού BK, ανοίγοντας τον δρόμο για μελλοντικές παρεμβάσεις που θα μπορούσαν να μειώσουν σημαντικά τα περιστατικά καρκίνου της ουροδόχου κύστης.
Συμπέρασμα
Αν και απαιτείται περαιτέρω έρευνα, τα νέα ευρήματα ενισχύουν την άποψη ότι ένας «σιωπηλός» ιός της παιδικής ηλικίας μπορεί να αφήνει σοβαρό αποτύπωμα στην υγεία μας δεκαετίες αργότερα. Ο στοχευμένος έλεγχος και η έγκαιρη αντιμετώπιση του ιού BK θα μπορούσαν στο μέλλον να αποτελέσουν ένα νέο όπλο στην πρόληψη του καρκίνου της ουροδόχου κύστης, δίνοντας ελπίδα για λιγότερα περιστατικά και καλύτερη πρόγνωση.
Διαβάστε επίσης
Καρκίνος Ουροδόχου Κύστης: Ενημερωθείτε για την έγκαιρη διάγνωση και τις νεότερες θεραπείες
50χρονος έπινε χυμό κράνμπερι γιατί νόμιζε ότι είχε ουρολοίμωξη – Τελικά ήταν καρκίνος
Καρκίνος ουροδόχου κύστης: Τεστ επιτρέπει τη διάγνωση 10 χρόνια νωρίτερα
