Σημαντικές είναι οι αλλαγές που ανακοινώθηκαν στα κριτήρια διάγνωσης της πολλαπλής σκλήρυνσης, με στόχο τον έγκαιρο εντοπισμό των ασθενών. Συγκεκριμένα, αναθεωρήθηκαν τα κριτήρια McDonald για τη διάγνωση της νόσου, προσθέτοντας ακόμα έναν παράγοντα, το οπτικό νεύρο.
Πρόκειται για την πέμπτη ανατομική διαγνωστική θέση, που επιτρέπει δυνατότητα χρήσης συγκεκριμένων δεικτών -από μαγνητική τομογραφία και εγκεφαλονωτιαίο υγρό- για την υποστήριξη της διάγνωσης χωρίς να πρέπει να αποδεικνύεται ότι οι βλάβες εμφανίζονταν σε διαφορετικό χρόνο.
Στα παλιά κριτήρια διάγνωσης της πολλαπλής σκλήρυνσης, οι γιατροί έλεγχαν αν οι βλάβες εμφανίζονταν σε τέσσερις συγκεκριμένες περιοχές του κεντρικού νευρικού συστήματος, όπως στον εγκέφαλο ή τον νωτιαίο μυελό, με αποτέλεσμα να χρειαζόταν να περάσει πολύς καιρός για να υπάρχει η απόδειξη ότι οι βλάβες εμφανίζονται σε διαφορετικά σημεία και σε διαφορετικές χρονικές στιγμές. Με αυτή την αλλαγή, η διάγνωση γίνεται πιο ευέλικτη και γρήγορη, χωρίς να χάνει ακρίβεια, οδηγώντας γρηγορότερα στη θεραπεία.
Παρά τις προηγούμενες αναθεωρήσεις, ο κίνδυνος λάθους διάγνωσης παραμένει, ειδικά όταν υπάρχουν άλλες παθήσεις με παρόμοια χαρακτηριστικά ή περιορισμένη πρόσβαση σε εξειδικευμένες εξετάσεις.
Τι περιλαμβάνει η αναθεώρηση
Στη νεότερη μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο The Lancet Neurology, οι ερευνητές συγκρότησαν διεθνές πάνελ για την αναθεώρηση των κανόνων διάγνωσης με βάση τις τελευταίες εξελίξεις στην απεικόνιση και τους βιοδείκτες.
Στη συνάντηση που πραγματοποιήθηκε στη Βαρκελώνη συμμετείχαν 56 ειδικοί, εκ των οποίων 32 μέλη της Διεθνούς Συμβουλευτικής Επιτροπής για τις Κλινικές Μελέτες.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα:
- Το οπτικό νεύρο αναγνωρίζεται πλέον ως πέμπτη περιοχή διάδοσης στο χώρο, όταν δεν υπάρχει καλύτερη εξήγηση. «Διάδοση στο χώρο» σημαίνει ότι έχουν υποστεί βλάβη διάφορα σημεία του εγκεφάλου ή του νωτιαίου μυελού.
- Η διάδοση στο χώρο θεωρείται πλήρης όταν δύο από τις πέντε περιοχές παρουσιάζουν τυπικές αλλοιώσεις, συμπτωματικές ή μη, με την προϋπόθεση ότι οι αλλοιώσεις σε τέσσερις ή πέντε περιοχές αρκούν για τη διάγνωση σε τυπικές περιπτώσεις.
- Η διάδοση στο χρόνο, η ανάπτυξη δηλαδή νέων ή ενεργών βλαβών σε διαφορετικά χρονικά σημεία, δεν είναι πλέον υποχρεωτική σε ορισμένες περιπτώσεις, αλλά παραμένει χρήσιμη για αύξηση της διαγνωστικής ακρίβειας.
- Ένα νέο σημάδι που φαίνεται στην μαγνητική τομογραφία, το λεγόμενο «σημάδι της κεντρικής φλέβας», βοηθάει τους γιατρούς να διαγνώσουν πιο γρήγορα την πολλαπλή σκλήρυνση. Αν οι βλάβες εμφανίζονται σε δύο ή περισσότερα σημεία του νευρικού συστήματος, αυτό το σημάδι αρκεί από μόνο του για διάγνωση. Αν υπάρχει βλάβη μόνο σε ένα σημείο, τότε χρειάζεται να δουν και άλλα στοιχεία, όπως δείκτες στο εγκεφαλονωτιαίο υγρό ή αλλαγές στη μαγνητική τομογραφία με το πέρασμα του χρόνου.
- Ορισμένες ειδικές βλάβες που φαίνονται στην μαγνητική τομογραφία, οι λεγόμενες παραμαγνητικές βλάβες περιφέρειας, μπορούν να βοηθήσουν τους γιατρούς να επιβεβαιώσουν τη διάγνωση της πολλαπλής σκλήρυνσης, ειδικά αν συνδυαστούν με θετικά αποτελέσματα από το εγκεφαλονωτιαίο υγρό ή με αλλαγές στην μαγνητική τομογραφία με το πέρασμα του χρόνου. Ο δείκτης «κappa free light chains» μπορεί να χρησιμοποιηθεί αντί των ολιγοκλωνικών ζωνών για να διαπιστωθεί αν το εγκεφαλονωτιαίο υγρό είναι θετικό.
- Το ακτινολογικά απομονωμένο σύνδρομο και άλλες μη ειδικές εκδηλώσεις μπορούν να πληρούν τα κριτήρια όταν υπάρχει διάδοση στο χώρο με επιπλέον χαρακτηριστικά, όπως θετικό εγκεφαλονωτιαίο υγρό, σημάδι κεντρικής φλέβας ή διάδοση στο χρόνο.
- Το πλαίσιο ισχύει πλέον για όλες τις ηλικίες και μορφές της νόσου, υποτροπιάζουσες ή προοδευτικές.
- Προτείνονται επιπλέον εξετάσεις για άτομα άνω των 50 ή με αγγειακούς παράγοντες κινδύνου, για μεγαλύτερη ακρίβεια και μείωση λάθους διάγνωσης.
Οι ειδικοί καταλήγουν ότι οι νέες οδηγίες θα επιτρέψουν ταχύτερη διάγνωση χωρίς να θυσιάζεται η ακρίβεια, παρέχοντας στους ασθενείς καλύτερη πρόσβαση σε έγκαιρη θεραπεία. Οι αλλαγές ενσωματώνουν πιο προσβάσιμα εργαλεία και προχωρούν προς ένα ενιαίο βιολογικό πλαίσιο για την πολλαπλή σκλήρυνση.
Συμπέρασμα
Οι νέες αναθεωρημένες οδηγίες για τη διάγνωση της πολλαπλής σκλήρυνσης κάνουν τη διαδικασία πιο γρήγορη, ακριβή και προσβάσιμη. Με την προσθήκη του οπτικού νεύρου, τα νέα διαγνωστικά σημάδια στην μαγνητική τομογραφία και τους βιοδείκτες στο εγκεφαλονωτιαίο υγρό, οι γιατροί μπορούν να εντοπίζουν νωρίτερα τη νόσο και να ξεκινούν τη θεραπεία πιο έγκαιρα. Αυτή η αλλαγή δίνει στους ασθενείς μεγαλύτερη ασφάλεια και καλύτερες προοπτικές φροντίδας, ανεξαρτήτως ηλικίας ή μορφής της νόσου.
Διαβάστε επίσης
Πολλαπλή Σκλήρυνση: Από πού «ήρθε» η νόσος στην Ευρώπη – Τι αποκαλύπτει αρχαίο DNA
