Όσα άτομα έχουν διαγνωστεί στο φάσμα του αυτισμού απειλούνται περισσότερο από τη νόσο Πάρκινσον σε νεαρή ηλικία, σύμφωνα με νεότερη μελέτη μεγάλης κλίμακας του Karolinska Institute. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των ειδικών, οι δύο παθήσεις μπορεί να έχουν κοινούς υποκείμενους βιολογικούς μηχανισμούς.
Η μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο JAMA Neurology, βασίστηκε σε δεδομένα από το μητρώο περισσότερων από δύο εκατομμυρίων ατόμων που γεννήθηκαν στη Σουηδία μεταξύ 1974 και 1999, τα οποία παρακολουθήθηκαν από την ηλικία των 20 ετών έως το τέλος του 2022.
Οι ερευνητές διερεύνησαν μια πιθανή σύνδεση μεταξύ της νευροψυχιατρικής διάγνωσης της διαταραχής του αυτιστικού φάσματος (ΔΑΦ) η οποία επηρεάζει τη συμπεριφορά και την διαπροσωπική επικοινωνία ενός ατόμου, και της νόσου Πάρκινσον που εκδηλώνεται σε νεαρή ηλικία, μιας πάθησης που επηρεάζει την κινητικότητα και την κίνηση.
Όπως αποκάλυψαν τα δεδομένα, τα διαγνωσμένα άτομα στο φάσμα διέτρεχαν 4 φορές περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν τη νόσο Πάρκινσον σε σύγκριση με άτομα χωρίς τέτοια διάγνωση, μια συσχέτιση που παρέμεινε αμετάβλητη όταν ελήφθησαν υπόψη η κοινωνικοοικονομική κατάσταση, η γενετική προδιάθεση για ψυχικές ασθένειες ή τη νόσο του Πάρκινσον και άλλοι παρόμοιοι παράγοντες.
Ωστόσο, οι ερευνητές επισημαίνουν ότι ανέλυσαν μόνο την πρώιμη εμφάνιση της νόσου Πάρκινσον πριν από την ηλικία των 50 ετών και ότι η μέση ηλικία των συμμετεχόντων στο τέλος της μελέτης ήταν 34 έτη. Ως εκ τούτου, η συχνότητα εμφάνισης της νόσου Πάρκινσον ήταν πολύ χαμηλή. Μελλοντικές μελέτες θα πρέπει να εξετάσουν εάν ο αυξημένος κίνδυνος παραμένει και σε μεγαλύτερη ηλικία.
Ο ρόλος της ντοπαμίνης
«Αυτό υποδηλώνει ότι ενδεχομένως να υπάρχουν κοινά βιολογικά αίτια πίσω από τη διαταραχή αυτιστικού φάσματος και τη νόσο Πάρκινσον», λέει η πρώτη συγγραφέας της μελέτης, Δρ. Weiyao Yin, ερευνήτρια στο Τμήμα Ιατρικής Επιδημιολογίας και Βιοστατιστικής του Karolinska Institutet. «Μια υπόθεση είναι ότι το σύστημα ντοπαμίνης του εγκεφάλου επηρεάζεται και στις δύο περιπτώσεις, καθώς ο νευροδιαβιβαστής ντοπαμίνη παίζει σημαντικό ρόλο στην κοινωνική συμπεριφορά και τον έλεγχο της κίνησης» εξηγεί.
Είναι γνωστό ότι οι νευρώνες που παράγουν ντοπαμίνη αλλοιώνονται από τη νόσο Πάρκινσον. Προηγούμενες μελέτες έχουν επίσης δείξει ότι η ντοπαμίνη ενδέχεται να εμπλέκεται στον αυτισμό, αλλά απαιτούνται περαιτέρω έρευνες για να επιβεβαιωθεί αυτό. «Ελπίζουμε ότι τα αποτελέσματά μας θα συμβάλουν τελικά στην αποσαφήνιση των υποκείμενων αιτίων τόσο της διαταραχής αυτιστικού φάσματος όσο και της νόσου Πάρκινσον», τονίζει η Δρ. Yin.
Η σημασία των ιατρικών εξετάσεων
Η κατάθλιψη και η χρήση αντικαταθλιπτικών φαρμάκων είναι συχνές σε άτομα που βρίσκονται στο φάσμα του αυτισμού, όπως και τα αντιψυχωσικά φάρμακα, τα οποία είναι γνωστό ότι μπορούν να προκαλέσουν συμπτώματα παρόμοια με αυτά της νόσου Πάρκινσον. Όταν οι ερευνητές έκαναν προσαρμογές για αυτούς τους παράγοντες, η συσχέτιση μεταξύ φάσματος και της μετέπειτα ανάπτυξης της νόσου του Πάρκινσον ήταν λιγότερο εμφανής, αλλά ο κίνδυνος παρέμενε διπλάσιος.
«Οι υπηρεσίες υγειονομικής περίθαλψης θα πρέπει να θέτουν τα άτομα στο φάσμα του αυτισμού, μια ευάλωτη ομάδα με υψηλή συννοσηρότητα και υψηλή χρήση ψυχοτρόπων φαρμάκων, υπό μακροχρόνια παρακολούθηση», αναφέρει ο τελευταίος συγγραφέας της μελέτης, Δρ. Sven Sandin, στατιστικολόγος και επιδημιολόγος στο Τμήμα Ιατρικής Επιδημιολογίας και Βιοστατιστικής του Karolinska Institutet. «Ταυτόχρονα, είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι η διάγνωση της νόσου Πάρκινσον πριν από την ηλικία των 50 ετών είναι πολύ σπάνια, ακόμη και για άτομα με αυτισμό» συμπληρώνει.
Διαβάστε επίσης
Αυτισμός: Το σημείο του προσώπου που αποκαλύπτει νωρίς τη διαταραχή
Αυτισμός και παραπληροφόρηση: Όταν η ψευδοεπιστήμη γίνεται απειλή
Αυτισμός: Στρέφοντας το βλέμμα στους γονείς με παιδιά στο φάσμα – Μια ψυχολόγος εξηγεί
