Το γεγονός των ημερών που πέρασαν και των ημερών που έρχονται είναι ότι πρέπει να προσέχουμε: τις κινήσεις μας, τις χειρονομίες μας μας, τις επαφές μας, τις αποστάσεις… Για λογαριασμό μας και για λογαριασμό των άλλων. Και αυτή η προσοχή πρέπει να είναι μεγαλύτερη όταν πρόκειται για την προστασία της καρδιάς μας. Γιατί η στεφανιαία νόσος εξακολουθεί να υπάρχει και να ταλαιπωρεί και να χρειάζεται προσοχή.

Πώς επηρεάζει ο κορωνοϊός την καρδιά μας;

Στα τέλη του 2019, στην πόλη Wuhan,της  επαρχίας Hubei, στην Κίνα, εμφανίστηκε συρροή κρουσμάτων πνευμονίας. Στις 9 Ιανουαρίου 2020 οι υγειονομικές αρχές της Κίνας ανακοίνωσαν ότι πρόκειται για νέο στέλεχος κορωνοϊού (2019-nCoV).

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (WHO) ονόμασε τον νέο αυτό ιό SARS-CoV-2 (SevereAcuteRespiratorySyndrome Coronavirus-2) και την ασθένεια που προκαλεί COVID-19 (CoronaVirus Disease–19).

Οι κορωνοϊοί είναι μια ομάδα ιών που συνήθως προκαλούν αναπνευστικές λοιμώξεις με ποικίλη σοβαρότητα. Εκτιμάται ότι περίπου το ένα τρίτο των λοιμώξεων ανώτερου αναπνευστικού στον άνθρωπο μπορεί να προκαλείται από κορωνοϊούς.

Γιατί ο νέος αυτός κορωνοϊός είναι πιο επικίνδυνος;

Α. Έχει μεγαλύτερη μεταδοτικότητα.

Β. Έχει μεγαλύτερη διάρκεια επιβίωσης.

Γ. Έχει μεγαλύτερη τοξικότητα (πνευμονία, ARDS).

Δ. Δεν υπάρχει ακόμα εμβόλιο γι` αυτόν.

Ε. Δεν υπάρχει ακόμα ειδική θεραπεία.

Τι πρόβλημα μπορεί να δημιουργήσει στην καρδιά;

Οξεία μυοκαρδίτιδα, οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου, απορρύθμιση προϋπάρχουσας καρδιακής νόσου (καρδιακή ανεπάρκεια, πνευμονική υπέρταση, αρρυθμίες, αρτηριακή υπέρταση, κ.λπ.).

Τι είναι η oξεία μυοκαρδίτιδα;

H οξεία μυοκαρδίτιδα είναι οξεία μυοκαρδιακή βλάβη που δημιουργείται είτε από την τοξικότητα του ιού είτε από την ανοσολογική απάντηση του οργανισμού στον ιό (οξεία φλεγμονή του μυός της καρδιάς).

Πώς ανιχνεύεται η οξεία μυοκαρδίτιδα;

Συνήθως η μυοκαρδίτιδα εμφανίζεται μετά από λοίμωξη του αναπνευστικού ως πόνος στον θώρακα και κατά τον έλεγχο παρατηρείται παθολογικό ηλεκτροκαρδιογράφημα και εξετάσεις αίματος (τροπονίνη). Η καλύτερη απεικονιστική εξέταση για τη διάγνωση της μυοκαρδίτιδας είναι η μαγνητική τομογραφία καρδιάς.

Ο παθοφυσιολογικός μηχανισμός δημιουργίας της καρδιακής βλάβης είναι πολύπλοκος.

Σημαντικό ρόλο φαίνεται να παίζει η συστηματική φλεγμονώδης απάντηση του οργανισμού μας στη νόσο και οι διαταραχές του ανοσοποιητικού που εμφανίζονται με την πρόοδο της νόσου.

Ποιοι ασθενείς με καρδιολογικά προβλήματα ανήκουν στις λεγόμενες «ευπαθείς ομάδες»;

1.Ασθενείς με συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια.

2.Ασθενείς με σοβαρή πνευμονική υπέρταση.

3.Ασθενείς με σύμπλοκες συγγενείς καρδιοπάθειες.

4.Ασθενείς με πρόσφατο έμφραγμα του μυοκαρδίου ή σοβαρή στεφανιαία νόσο (προερχόμενοι από επέμβαση bypass, ή τοποθέτηση stent).

5.Ασθενείς με σοβαρές μυοκαρδιοπάθειες όπως διατατική μυοκαρδιοπάθεια, υπερτροφική αποφρακτική μυοκαρδιοπάθεια, αρρυθμιογόνο δυσπλασία  κ.λπ.

Σχετικά με την αρτηριακή υπέρταση που είναι πολύ συχνό καρδιολογικό πρόβλημα:

• Δεν υπάρχει καθαρή απόδειξη ότι η υπέρταση αυτή καθαυτή συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο λοίμωξης COVID- 19. Η αυξημένη ηλικία συσχετίζεται όμως με αυξημένο επιπολασμό αρτηριακής υπέρτασης.
• Σε υπερτασικούς ασθενείς με λοίμωξη COVID-19 η θεραπεία με αναστολείς μετατρεπτικού ενζύμου αγγειοτενσίνης ή αναστολείς των υποδοχέων αγγειοτενσίνης 2 πρέπει να συνεχίζεται κανονικά υπό τις οδηγίες των ιατρών.

Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δίνεται σε ασθενείς με γνωστή καρδιακή ανεπάρκεια, οι οποίοι οφείλουν να παρακολουθούν το σωματικό τους βάρος, τα συμπτώματα και σημεία απορρύθμισης της κατάστασής τους ( όπως η εμφάνιση δύσπνοιας, ευκολότερης κόπωσης, οιδημάτων στα κάτω άκρα και δυσκολίας κατάκλισης λόγω αναπνευστικής δυσπραγίας) και, στο παραμικρό από τα παραπάνω συμπτώματα,  να επικοινωνήσουν με τον θεράποντα ιατρό τους.

Η Ελληνική Καρδιολογική Εταιρεία συνιστά:

1. Αποφυγή των συναθροίσεων, συχνό πλύσιμο των χεριών, αποφυγή άσκοπων μετακινήσεων.
2. Όχι άσκοπες επισκέψεις σε νοσοκομεία και ιατρεία εάν δεν υπάρχουν συμπτώματα και αναβολή του τακτικού ελέγχου για τους επόμενους μήνες.
3. Απόλυτη συμμόρφωση με τη φαρμακευτική θεραπεία για την καρδιακή ανεπάρκεια, τον σακχαρώδη διαβήτη, την αρτηριακή υπέρταση κ.λπ., ούτως ώστε να μειωθεί η πιθανότητα επαναεισαγωγής στο νοσοκομείο.
4. Υγιεινή διατροφή και διαβίωση με αποφυγή του αλατιού και του καπνίσματος.
5. Εάν παρουσιαστούν οξέα συμπτώματα (π.χ. θωρακικό άλγος, δύσπνοια ή ζάλη με αίσθημα παλμών) επικοινωνούμε με τον θεράποντα ιατρό μας. H οδηγία «Μην πηγαίνετε στο Νοσοκομείο» δεν ισχύει για ασθενείς με ύποπτα συμπτώματα (πόνος στο στήθος, δύσπνοια) που οφείλουν να επικοινωνήσουν άμεσα με τον θεράποντα ιατρό τους ή να καλέσουν το 166 για βοήθεια.

Προσέχουμε χωρίς να ξεχνάμε ότι: η στεφανιαία νόσος εξακολουθεί να αποτελεί την κύρια αιτία θνησιμότητας παγκοσμίως.

*Ο Ιωάννης Παληός, M.D., Ph.D. είναι Καρδιολόγος, Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών, Cardiology Fellow Emory University, Διευθυντής Μαγνητικής Τομογραφίας Καρδιάς στο Metropolitan Hospital