Η φλεβίτιδα δεν αποτελεί μόνο πρόβλημα εμφάνισης αλλά και υγείας. Πρόκειται για μια πολύ συχνή πάθηση: σχεδόν μία στις δύο γυναίκες και ένας στους τέσσερις άνδρες υποφέρουν από κάποιο βαθμό φλεβικής ανεπάρκειας. Η φλεβίτιδα και οι κιρσοί είναι η ίδια πάθηση: πρόκειται για μια μόνιμη διαστολή των επιπολής (επιφανειακών) φλεβών των κάτω άκρων που οφείλεται σε κακή λειτουργία των φλεβικών βαλβίδων.

Όταν οι βαλβίδες αυτές δεν λειτουργούν κανονικά, το αίμα λιμνάζει μέσα στις φλέβες οι οποίες με τον καιρό διατάσσονται και αλλοιώνονται.

Οι ασθενείς, εκτός από το αισθητικό πρόβλημα, συχνά παρουσιάζουν ενοχλήσεις και σε περίπτωση μακροχρόνιας φλεβικής ανεπάρκειας υπάρχει κίνδυνος επιπλοκών όπως η θρομβοφλεβίτιδα.

Επειδή οι κιρσοί αποτελούν σημαντική και συχνή πάθηση, οι τεχνικές αντιμετώπισής τους έχουν εξελιχθεί εντυπωσιακά τα τελευταία χρόνια.

Υπάρχει τρόπος πρόληψης των κιρσών;

Παρότι η φλεβική ανεπάρκεια είναι μια πάθηση της οποίας η εμφάνιση εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από διάφορους προδιαθεσικούς παράγοντες, όπως η ηλικία, το φύλο, η κληρονομικότητα, η εγκυμοσύνη κλπ, υπάρχουν τρόποι με τους οποίους κανείς μπορεί να επιδράσει θετικά στην εμφάνιση της πάθησης και στη βαρύτητα των συμπτωμάτων της. Η υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου ζωής παίζει σημαντικό ρόλο στην εμφάνιση ή μη διαφόρων παθήσεων. Η διατήρηση υγιούς σωματικού βάρους, η σωστή διατροφή, η υιοθέτηση καθημερινής σωματικής άσκησης είναι παράγοντες που μειώνουν κατά πολύ την πιθανότητα εμφάνισης φλεβικής ανεπάρκειας. Επιπλέον η αποφυγή της πολύωρης στατικής ορθοστασίας ή της παραμονής σε καθιστή θέση, της χρήσης παπουτσιών με ψηλά τακούνια και της παραμονής σε περιβάλλον με πολύ υψηλή θερμοκρασία μπορεί να αποτελέσουν συνήθειες ιδιαιτέρως ευεργετικές για τη μείωση της πιθανότητας εμφάνισης φλεβικής ανεπάρκειας. Τέλος, η εφαρμογή ειδικών καλτσών διαβαθμισμένης συμπίεσης αποτελεί σημαντικό σύμμαχο στην πρόληψη των κιρσών.

Ποια σπορ επιδεινώνουν τη φλεβική ανεπάρκεια;

Η διάγνωση φλεβικής ανεπάρκειας των κάτω άκρων σε καμία περίπτωση δε σηματοδοτεί τη διακοπή της φυσικής άσκησης από τον πάσχοντα. Αντιθέτως, η υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου ζωής είναι αναγκαία για την βελτίωση και την αποφυγή επιβάρυνσης του προβλήματος. Η απώλεια του περιττού βάρους και η καθημερινή άσκηση είναι μέρος της συντηρητικής θεραπείας της φλεβικής ανεπάρκειας. Ωστόσο υπάρχουν είδη γυμναστικής που μπορεί να είναι ευεργετικά για τη διαχείριση του προβλήματος και άλλα που μπορεί να αποβούν επιβαρυντικά. Το καθημερινό περπάτημα μέτριας και υψηλής έντασης, η ποδηλασία αλλά και η κολύμβηση είναι συνήθειες που μπορούν να βοηθήσουν σημαντικά στη βελτίωση της συμπτωματολογίας που ακολουθεί τη φλεβική ανεπάρκεια. Σπορ όπως το μεγάλης διάρκειας jogging, η άρση βαρών, οι ασκήσεις γυμναστηρίου βαριάς έντασης ή εκείνα που απαιτούν παρατεταμένη στατική ορθοστασία ή παραμονή ενός ατόμου σε ιδιαίτερα θερμό περιβάλλον είναι επιβαρυντικά για τη φλεβική ανεπάρκεια.

Ωστόσο, ένας καλός τρόπος για να μειωθεί η αρνητική επίδραση ενός αθλήματος στην ήδη υπάρχουσα φλεβική ανεπάρκεια, είναι η χρήση καλτσών διαβαθμισμένης συμπίεσης κατά τη διάρκεια της προπόνησης. Τέλος, το κρύο ντους και η τοποθέτηση των άκρων σε ανάρροπη θέση μετά την προπόνηση μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση της συμπτωματολογίας που ίσως εμφανιστεί μετά την προπόνηση.

Τα ψηλά τακούνια χειροτερεύουν την κατάσταση;

Η χρήση παπουτσιών με ψηλά τακούνια για μεγάλα χρονικά διαστήματα καθημερινά, παρότι ιδιαιτέρως διαδεδομένη ανάμεσα στις εργαζόμενες κυρίως γυναίκες, αποτελεί μια συνήθεια που μπορεί να αποβεί επιβαρυντική για εκείνες που πάσχουν από φλεβική ανεπάρκεια ή εμφανίζουν ευρυαγγείες στα πόδια τους. Η κακή στάση που αποκτά το σώμα όταν κανείς φορά ψηλά τακούνια, παρεμποδίζει τη σωστή κυκλοφορία του αίματος στα κάτω άκρα το οποίο λημνάζει μέσα στις φλέβες. Αποτέλεσμα αυτού είναι η δημιουργία αισθήματος βάρους και οιδήματος.

Η ηλιοθεραπεία επιτρέπεται;

Η παρατεταμένη ηλιοθεραπεία είναι ένας παράγοντας που επιβαρύνει σημαντικά τους κιρσούς και τις ευρυαγγείες. Όπως όλα τα μέσα που προκαλούν αύξηση της θερμοκρασίας του σώματος και κατ’ επέκταση αύξηση του λημνάζοντος όγκου αίματος μέσα στα παθολογικά αγγεία (για παράδειγμα σάουνα, ζεστό μπάνιο) έτσι και η πολύωρη έκθεση στον ήλιο προκαλεί επιδείνωση της εικόνας των κιρσών και των ευρυαγγειών και επιβάρυνση των συμπτωμάτων που προκαλεί η φλεβική ανεπάρκεια, όπως αίσθηση βάρους, πόνο, καύσο κλπ. Κατά τους καλοκαιρινούς μήνες λοιπόν καλό θα ήταν να αποφεύγεται η πολύωρη έκθεση στον ήλιο και η παραμονή σε πολύ ζεστό περιβάλλον ενώ όταν αυτό είναι αναπόφευκτο είναι ιδιαίτερα σημαντικό να χρησιμοποιείται αντηλιακό με υψηλό δείκτη προστασίας. Σε περίπτωση ηλιοθεραπείας καλό είναι να μπαίνουμε τακτικά στο νερό και να κολυμπάμε έστω και λίγο.

Μετά την θεραπεία όπου «κλείνουν» ή αφαιρούνται οι παθολογικές φλέβες, πώς γίνεται η κυκλοφορία του αίματος; Δεν τις χρειαζόμαστε αυτές τις φλέβες;

Παρά το γεγονός ότι ένας αριθμός παθολογικών φλεβών μετά την επέμβαση παύει να υπάρχει ή να λειτουργεί, η κυκλοφορία του αίματος συνεχίζεται κανονικά σε φυσιολογικούς ρυθμούς με τη χρήση των υγιών φλεβών. Η ύπαρξη παθολογικών φλεβών στα κάτω άκρα, δε συνιστά τίποτα άλλο παρά ένα εμπόδιο για τη σωστή πραγματοποίηση της κυκλοφορίας του αίματος, που συνήθως συνεπάγεται δυσάρεστης συμπτωματολογίας για τον ασθενή ή πηγή επιπλοκών. Επιπλέον, οι φλέβες που παρουσιάζουν ανεπάρκεια σταδιακά αλλοιώνουν τις γειτονικές υγιείς φλέβες, με αποτέλεσμα η φλεβική ανεπάρκεια να επεκτείνεται χωρίς θεραπεία.

Ποια είναι η καλύτερη εποχή για να κάνω την επέμβαση;

Το φθινόπωρο, ο χειμώνας αλλά και η άνοιξη είναι οι εποχές που ενδείκνυνται για να αντιμετωπιστούν επεμβατικά οι κιρσοί των κάτω άκρων. Η υψηλή θερμοκρασία κατά τους καλοκαιρινούς μήνες (κυρίως Ιούλιο και Αύγουστο) δεν αποτελεί σύμμαχο στην αποθεραπεία μετά την επέμβαση. Η χρήση κάλτσας διαβαθμισμένης συμπίεσης από τον ασθενή είναι δυσκολότερη λόγω ζέστης, ενώ η πιθανή ύπαρξη κάποιων μελανιών μετεγχειρητικά δυσχεραίνει την έκθεση στον ήλιο. Επιπλέον για μικρό χρονικό διάστημα μετά την επέμβαση (δέκα μέρες) καλό είναι να αποφεύγεται η κολύμβηση, γεγονός που περιορίζει τους ασθενείς κατά τους καλοκαιρινούς μήνες. Παρ’όλα αυτά, επειδή η φλεβική ανεπάρκεια αποτελεί πραγματική πάθηση, είναι σημαντικό να τονιστεί πως στην περίπτωση ασθενών που εμφανίζουν έντονη συμπτωματολογία η οποία επιβαρύνεται γοργά ή παρουσιάζουν επιπλοκές (θρόμβωση, φλεβικό έλκος, έκζεμα στα πόδια), είναι σημαντικό να απευθυνθούν στον ιατρό τους οποιαδήποτε εποχή ώστε να εξεταστεί το ενδεχόμενο πραγματοποίησης χειρουργικής επέμβασης ακόμα και τους καλοκαιρινούς μήνες.

Μετά την επέμβαση, πότε μπορώ να ξαναπάω στην εργασία μου; Χρειάζεται αποθεραπεία;

Η επάνοδος στην καθημερινότητα μετεγχειρητικά γίνεται άμεσα, συνήθως από την επομένη της επέμβασης, ιδίως για τους ασθενείς που η εργασία τους δεν απαιτεί πολύωρη στατική ορθοστασία ή άρση αντικειμένων μεγάλου βάρους. Είναι σημαντικό μετά την επέμβαση να γίνεται χρήση των ελαστικών καλτσών διαβαθμισμένης συμπίεσης που έχει υποδείξει ο θεράποντας ιατρός, καθώς και να αποφεύγεται η πολύωρη ακινητοποίηση ή στατική ορθοστασία του ασθενή. Η επεμβατική θεραπεία των κιρσών δεν ακολουθείται από πόνο για την πλειοψηφία των ασθενών, ενώ στην περίπτωση που υπάρχουν ενοχλήσεις, είναι τόσο μικρής βαρύτητας που αντιμετωπίζονται με λήψη παρακεταμόλης. Ο ασθενής μετά την επέμβαση πρέπει να περπατά καθημερινά και αρκετή ώρα ώστε να επιτυγχάνεται η ενίσχυση της κυκλοφορίας του αίματος, γεγονός που σημαίνει πως η αερόβια σωματική άσκηση σε μέτρια ένταση κάθε άλλο παρά απαγορεύεται ακόμη και από την πρώτη μετεγχειρητική ημέρα.