Σχεδόν σε όλους μας, έχει τύχει να ακούσουμε κάποιον γνωστό μας να αναφέρει  πως έχει «φλεβίτιδα», αφού αποτελεί τη συχνότερη αγγειακή πάθηση, προσβάλλοντας το 50% των γυναικών και το 30% των ανδρών.

Η λέξη φλεβίτιδα αποτελεί στην ουσία έναν γενικευμένο όρο και μία πιο «εκλαϊκευμένη» έκφραση της πάθησης που ιατρικά ονομάζεται «φλεβική ανεπάρκεια του επιπολής δικτύου» (ΦΑΕΔ) και σημαίνει πως η φλέβα «χαλαρώνει-ξεχειλώνει».

Αν και η κατάληξη –ίτιδα στην ιατρική είναι συνυφασμένη με φλεγμονή (π.χ σκωληκοειδίτιδα, αμυγδαλίτιδα κ.λπ.), η φλέβα συνήθως φλεγμαίνει όταν υπάρχει θρόμβωση αυτής και τότε χρησιμοποιείται ο όρος θρομβοφλεβίτιδα. Για αυτό το λόγο συχνά η φλεβίτιδα αναφέρεται και ως φλεβίτης.

Τρείς κατηγορίες φλεβίτιδας

Η ΦΑΕΔ με βάσει την εντόπιση-μέγεθος της «ξεχειλωμένης» φλέβα έχει τρεις υποκατηγορίες:
• τις ευρυαγγείες, ενδοδερμικές (μέσα στο δέρμα) μικρές φλέβες διαμέτρου ≤1mm
• τις φλεβεκτασίες, υποεπιδερμικές (μέσα στο δέρμα) ελικοειδής μπλε φλέβες διαμέτρου 1-3mm
• τους κιρσούς, υποδόριες (κάτω από το δέρμα) διατεταμένες φλέβες με οφιοειδή πορεία διαμέτρου ˃3mm

Έξι στάδια εμφάνισης της φλεβίτιδας

Επίσης, με βάσει τα συμπτώματα, την αιτιολογία, την κατανομή και την παθοφυσιολογία της,  έχει  έξι στάδια εμφάνισης (ταξινόμηση κατά CEAP), με αντίστοιχη αυξάνουσα βαρύτητα.

• Στάδιο 0: μη ορατά ή ψηλαφητά σημεία φλεβικής νόσου
• Στάδιο 1: ευρυαγγείες ή φλεβεκτασίες
• Στάδιο 2: κιρσοί
• Στάδιο 3: οίδημα (πρήξιμο των ποδιών, κυρίως στους αστραγάλους) φλεβικής αιτιολογίας
• Στάδιο 4: δερματικές αλλοιώσεις απότοκες της φλεβικής νόσου
• Στάδιο 5: όπως στο στάδιο 4 με ταυτόχρονα επουλωθέν φλεβικό έλκος
• Στάδιο 6: όπως παραπάνω αλλά με ανοικτό φλεβικό έλκος

Υπάρχουν ασθενείς που παραμένουν σταθεροί στα αρχικά στάδια (1, 2) ή μπορεί να επιβαρύνονται με πολύ αργό ρυθμό (>10 έτη για αλλαγή σταδίου) και άλλοι που παρουσιάζουν ταχύτερη εξέλιξη της βαρύτητας της φλεβίτιδάς τους.

Συμπτώματα της φλεβίτιδας

Τα συμπτώματα της φλεβίτιδας – φλεβίτη είναι ανάλογα του σταδίου στο οποίο βρίσκεται: ασυμπτωματική, «κάψιμο», βάρος, οίδημα, κνησμός των ποδιών, ειδικά μετά από ορθοστασία. Σε πιο επιβαρυμένα πόδια παρουσιάζονται αλλαγές στο χρώμα (καφέ) και τη σύσταση (σκλήρυνση) του δέρματος, αιμορραγία, θρομβοφλεβίτιδα, άτονα φλεβικά έλκη.

Θεραπεία της φλεβίτιδας

Η θεραπεία της φλεβίτιδας, και αυτή βάσει του σταδίου, μπορεί να είναι συντηρητική και χειρουργική ελάχιστα επεμβατική.

Στα αρχικά στάδια γενικά μέτρα, όπως βάδιση ανύψωση των κάτω άκρων και αποφυγή ορθοστασίας, ανακουφίζουν από τα συμπτώματα. Επίσης, η χρήση ειδικών καλτσών διαβαθμισμένης συμπίεσης αντιμετωπίζει αποτελεσματικά τις ενοχλήσεις και επιβραδύνει το ρυθμό επιδείνωσης της νόσου. Υποστηρικτικά στην ανακούφιση των ενοχλήσεων δρουν και τα φλεβοτονικά χάπια και αλοιφές.

Επεμβατικά με τη σκληροθεραπεία (απλή ή με αφρό) αντιμετωπίζουμε τις ευρυαγγείες, φλεβεκτασίες και τους μικρούς κιρσούς. Παράλληλα, για τις ευρειαγγείες  αποτελεσματικό είναι και το laser καθώς και η μικροθερμοπηξία (veinwave).

Τέλος, σε πιο προχωρημένο στάδιο υπάρχει η κλασική χειρουργική με τη σαφηνεκτομή και την κιρσεκτομή και οι νεότερες ελάχιστα επεμβατικές τεχνικές, που πλέον αποτελούν και την επέμβαση εκλογής, όπως η θερμοκαυτηρίαση με laser ή ραδιοκύματα της σαφηνούς (μείζων ή ελάσσων) και η ακόμα νεότερη, σύγκλειση της σαφηνούς με χρήση ειδικής «κόλλας» (venaseal).

Ο αγγειοχειρουργός είναι ο εξειδικευμένος ιατρός που θα εκτιμήσει την έκταση της φλεβίτιδάς σας και θα προτείνει την κατάλληλη θεραπεία.