Στο ισχαιμικό εγκεφαλικό επεισόδιο —την πιο συχνή μορφή, που αφορά περίπου το 80% των περιπτώσεων— μια αρτηρία που τροφοδοτεί τον εγκέφαλο αποφράσσεται ξαφνικά από ένα έμβολο, το οποίο συνήθως είναι ένας θρόμβος. Η παροχή αίματος στη συγκεκριμένη περιοχή μειώνεται απότομα και τα εγκεφαλικά κύτταρα αρχίζουν να υποφέρουν από έλλειψη οξυγόνου. Τα συμπτώματα εμφανίζονται αιφνιδίως και συνήθως μεταξύ άλλων περιλαμβάνουν αδυναμία ή πάρεση σε ένα χέρι ή πόδι, δυσκολία στην ομιλία, απώλεια αισθητικότητας, θάμβος όρασης ή ζάλη.
Η εξέλιξη ενός ισχαιμικού εμφράκτου προσομοιάζει με μία πυρκαγιά σε ένα δάσος, με την φωτιά να εξαπλώνεται από ένα αρχικό σημείο προς την περιφέρεια. Όταν ο ασθενής θα φτάσει στο Νοσοκομείο αναζητώντας ιατρική βοήθεια, ορισμένα νευρικά κύτταρα– ορισμένα δέντρα – θα έχουν ήδη νεκρωθεί, ενώ κάποια άλλα πιο περιφερικά θα κινδυνεύουν να νεκρωθούν εάν δεν αποκατασταθεί η αιματική ροή. Και κάθε λεπτό που περνάει, όλο και περισσότερα δέντρα καίγονται, όλο και περισσότερα νευρικά κύτταρα πεθαίνουν. Πόσα; Σχεδόν 2 εκατομμύρια νευρικά κύτταρα χάνονται κάθε λεπτό που περνάει.
Για αυτό λοιπόν, είναι εξαιρετικά σημαντικό ο ασθενής να έρθει αμέσως στο Νοσοκομείο, χωρίς την παραμικρή καθυστέρηση. Κάτι, ωστόσο, που δεν είναι ο κανόνας. Πολλές φορές υπάρχει σημαντική αργοπορία, είτε γιατί τα συμπτώματα δεν αναγνωρίζονται, είτε γιατί υπάρχει εφησυχασμός. Για αυτό το λόγο, είναι σημαντική η συνεχής ενημέρωση του κοινού σχετικά με την αναγνώριση συμπτωμάτων και σημείων ενός εγκεφαλικού. Η επείγουσα κλήση του ΕΚΑΒ είναι το πρώτο και καθοριστικό βήμα για να δοθεί στον ασθενή η καλύτερη δυνατή ευκαιρία ανάρρωσης.
Οι πυλώνες της αντιμετώπισης του εγκεφαλικού
Στο Νοσοκομείο, τέσσερις είναι οι βασικοί πυλώνες της αντιμετώπισης και στόχοι της νοσηλείας:
- η άρση της απόφραξης και αποκατάσταση της αιματικής ροής
- η πρόληψη και αντιμετώπιση των παθολογικών επιπλοκών
- η διερεύνηση του υποκείμενου αιτίου
- η πρόληψη της υποτροπής του επεισοδίου.
Σχετικά με τον πρώτο στόχο, την άρση της απόφραξης και αποκατάσταση της άρδευσης, δύο είναι τα εργαλεία που έχουμε στην διάθεσή μας: το πρώτο εργαλείο είναι ο ανασυνδυασμένος ενεργοποιητής του ανθρώπινου ιστικού πλασμινογόνου που ενεργοποιεί μηχανισμούς διάλυσης του θρόμβου. Το δεύτερο εργαλείο είναι η επεμβατική ενδαρτηριακή αντιμετώπιση με μηχανική αφαίρεση ή αναρρόφηση του θρόμβου. Η θεραπεία πρέπει να δοθεί όσο δυνατόν νωρίτερα και οπωσδήποτε εντός λίγων ωρών από την έναρξη των συμπτωμάτων.
Σχετικά με τον δεύτερο στόχο, την πρόληψη και αντιμετώπιση των παθολογικών επιπλοκών, είναι πολλά τα προβλήματα που μπορεί να εμφανίσει ένας ασθενής με οξύ ισχαιμικό εγκεφαλικό και τα οποία πρέπει να ρυθμίσουμε ή καλύτερα, να προλάβουμε: διαταραχές κατάποσης, εισρόφηση, πνευμονία, ουρολοιμώξεις, έλκη λόγω κατάκλισης, ηλεκτρολυτικές διαταραχές, υπεργλυκαιμία, υπέρταση, ταχυαρρυθμίες, πρόληψη θρομβοεμβολής, εγκεφαλικό οίδημα, και άλλα. Ο ασθενής με εγκεφαλικό είναι από τους πιο σύνθετους παθολογικούς ασθενείς και η αντιμετώπισή του απαιτεί άριστη γνώση της Παθολογίας, ευρείες ιατρικές γνώσεις και δεξιότητες, και ολιστική προσέγγιση.
Σχετικά με τον τρίτο στόχο, την διερεύνηση του υποκείμενου αιτίου, ένα ευρύ πλήθος παθολογικών, καρδιακών και αγγειακών νόσων που μπορεί να οδηγήσουν σε ένα ισχαιμικό εγκεφαλικό επεισόδιο. Χρησιμοποιώντας κριτική προσέγγιση και εξατομικευμένη στρατηγική, ο διαγνωστικός έλεγχος μπορεί να συμπεριλάβει διαθωρακικό ή διοισοφάγειο ηχωκαρδιογράφημα, έλεγχο της βατότητας των αρτηριών που αρδεύουν τον εγκέφαλο με υπέρηχο, αξονική ή μαγνητική αγγειογραφία, μαγνητική τομογραφία εγκεφάλου, βιοχημικό έλεγχο, αυτόματη καταγραφή του καρδιακού ρυθμού και άλλες εξετάσεις.
Σχετικά με τον τέταρτο στόχο, η πρόληψη της υποτροπής του επεισοδίου αρχίζει από την πρώτη στιγμή, και μπορεί να περιλαμβάνει αντιθρομβωτική αγωγή, έλεγχο των παραγόντων κινδύνου όπως αρτηριακή υπέρταση, σακχαρώδη διαβήτη, δυσλιπιδαιμία, κολπική μαρμαρυγή και άλλους, διακοπή καπνίσματος, υγιεινή διατροφή και σωματική άσκηση, και επεμβάσεις στις καρωτίδες και στην καρδιά. Στόχος είναι να αποτραπεί ένα νέο και συχνά βαρύτερο επεισόδιο.
Η επόμενη ημέρα
Με αυτή την ολιστική πολυδιάστατη προσέγγιση, δηλαδή την άρση της απόφραξης και αποκατάσταση της άρδευσης, την πρόληψη και αντιμετώπιση των παθολογικών επιπλοκών, την διερεύνηση του υποκείμενου αιτίου, και την πρόληψη της υποτροπής του επεισοδίου, μεγιστοποιούμε τις πιθανότητες καλής ανάρρωσης του ασθενούς μας και τον προφυλάσσουμε από ένα νέο επεισόδιο.
Η πρόοδος που έχει επιτελεστεί τα τελευταία χρόνια στην θεραπευτική αντιμετώπιση των ασθενών με ισχαιμικό εγκεφαλικό επεισόδιο είναι τεράστια. Μέχρι πριν λίγα χρόνια, το εγκεφαλικό επεισόδιο θεωρούνταν σχεδόν μοιραίο συμβάν, που οδηγούσε αναπόφευκτα σε βαριά αναπηρία.
Σήμερα, με έγκαιρη και οργανωμένη παρέμβαση, η πορεία μπορεί να αλλάξει δραματικά. Ωστόσο, ο δρόμος που καλείται να διασχίσει ο ασθενής και η οικογένεια πολλές φορές είναι μακρύς, απαιτητικός και δαιδαλώδης: νοσηλεία στο νοσοκομείο κατά την οξεία φάση, διερεύνηση της αιτίας, αποκατάσταση και κοινωνική επανένταξη.
Όταν έχουμε στο ιατρείο μας έναν ασθενή μετά από ένα εγκεφαλικό επεισόδιο, ας έχουμε στο νου μας ότι ο ασθενής και η οικογένειά του ψάχνουν κάτι περισσότερο από έναν Ιατρό. Αναζητούν έναν σύμβουλο υγείας, ο οποίος με ολιστική προσέγγιση και ενσυναίσθηση θα τους κατευθύνει σε θέματα υγείας, αποκατάστασης και κοινωνικής επανένταξης. Όταν έχουμε στο ιατρείο μας έναν ασθενή μετά από ένα εγκεφαλικό επεισόδιο, ο ρόλος μας εκτείνεται πολύ πέρα από την ιατρική ιδιότητά μας.
Διαβάστε επίσης
Μικρό ή μίνι εγκεφαλικό επεισόδιο: Πόσο επικίνδυνο είναι – Τι πρέπει να γνωρίζουμε
Συστατικό από πασίγνωστο πράσινο λαχανικό διαλύει τους θρόμβους και σώζει από το εγκεφαλικό
Εγκεφαλικό Επεισόδιο: Καινοτόμος θεραπεία σώζει το μυαλό χωρίς να βλάπτει τη μνήμη
