Τα πρόσφατα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής δείχνουν πως έχει σημειωθεί μια αύξηση στις υιοθεσίες τον τελευταία χρόνο, με την υπουργό Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας, Δόμνα Μιχαηλίδου να ξεκαθαρίζει μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ πως «για πρώτη φορά εξασφαλίζεται διαφάνεια, ταχύτητα και αντικειμενικότητα στη διαδικασία».
Δ. Μιχαηλίδου: Το 90% των παιδιών προς υιοθεσία προέρχονται από κακοποιητικά περιβάλλοντα
Σημαντικές πτυχές της διαδικασίας αναδοχής και υιοθεσίας, αποκαλύπτει η υπουργός Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας, Δόμνα Μιχαηλίδου μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ: «Η αποϊδρυματοποίηση και η ενίσχυση της αναδοχής και υιοθεσίας αποτελούν για την κυβέρνηση βασικό πυλώνα κοινωνικής πολιτικής. Ο στόχος μας είναι κανένα παιδί να μη μεγαλώνει σε ίδρυμα. Όλα τα παιδιά πρέπει να έχουν την ευκαιρία να μεγαλώνουν σε οικογένειες που τους προσφέρουν φροντίδα, ασφάλεια και σταθερότητα».
Η κα Μιχαηλίδου μιλώντας για τη λειτουργία του Εθνικού Μητρώου Υιοθεσιών και Αναδοχών (anynet.gr), δήλωσε ικανοποιημένη, τονίζοντας πως «για πρώτη φορά η χώρα διαθέτει ένα ενιαίο, πλήρως ψηφιοποιημένο σύστημα, που εξασφαλίζει διαφάνεια, ταχύτητα και αντικειμενικότητα στη διαδικασία. Οι κοινωνικές έρευνες ολοκληρώνονται γρηγορότερα, ενώ τα προγράμματα εκπαίδευσης των υποψηφίων γονέων γίνονται τακτικά και με σύγχρονα εργαλεία».
Σε ερώτηση για τους χρόνους επίσπευσης των διαδικασιών που θα διευκόλυναν τους υποψήφιους θετούς γονείς, η υπουργός Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας απαντά: «Παρότι έχουμε μειώσει σημαντικά τον χρόνο των διαδικασιών, οι καθυστερήσεις που παραμένουν δεν σχετίζονται με τη λειτουργία του συστήματος. Τα παιδιά προς υιοθεσία είναι λίγα, και στις περισσότερες περιπτώσεις –πάνω από 90%- προέρχονται από κακοποιητικά περιβάλλοντα ή έχουν βιώσει παραμέληση και συναισθηματική στέρηση. Αυτό σημαίνει ότι χρειάζονται προετοιμασία και φροντίδα πριν μπορέσουν να ενταχθούν σε οικογένεια.
Ταυτόχρονα, πολλοί υποψήφιοι γονείς θέτουν πολύ συγκεκριμένες προϋποθέσεις, που δεν ανταποκρίνονται στο προφίλ των παιδιών που ζουν σε ιδρύματα, όπως να είναι βρέφος, χωρίς αναπηρία ή αναπτυξιακές διαταραχές, να μην έχει διαφορετική εθνοτική καταγωγή. Αυτά τα κριτήρια, όσο κατανοητά κι αν είναι σε ανθρώπινο επίπεδο, περιορίζουν σημαντικά τις πιθανότητες να γίνει η επιθυμητή αντιστοίχιση, με αποτέλεσμα να καθυστερεί η σύνδεση γονέα και παιδιού».
Το Υπουργείο Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας, σύμφωνα με τη Δόμνα Μιχαηλίδου, «συνεχίζει να εργάζεται ώστε οι διαδικασίες να ολοκληρώνονται εντός των προβλεπόμενων χρονικών ορίων – τρεις μήνες για την αναδοχή και έξι για την υιοθεσία, ενώ παράλληλα, προχωράμε σε στοχευμένες βελτιώσεις στην εκπαίδευση των υποψηφίων γονέων και στη στελέχωση των υπηρεσιών, με σκοπό κάθε παιδί να βρίσκει τη δική του οικογένεια, και κάθε οικογένεια να μπορεί να προσφέρει αγάπη και σταθερότητα χωρίς περιττή γραφειοκρατία».
Σημαντικός ο αριθμός των παιδιών που έχουν δοθεί προς υιοθεσία τον τελευταίο χρόνο
Ταχύτερες έχουν γίνει οι διαδικασίες αναδοχής και υιοθεσίας παιδιών από οικογένειες, μονογονείς και πρόσφατα από ομόφυλα ζευγάρια, επισημαίνει μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η κοινωνική λειτουργός και προϊσταμένη της κοινωνικής υπηρεσίας του Κέντρου Βρεφών «Η Μητέρα», Βάσω Ταλαντζή. «Ο αριθμός των παιδιών που φιλοξενούμε, έχει μειωθεί καθώς τώρα με το νόμο 4538, τα παιδιά φεύγουν πολύ γρήγορα, οπότε μπορεί να έχουμε ένα αριθμό παιδιών που έρχονται για φιλοξενία, που είναι προσωρινή, όμως έχουμε έναν αριθμό παιδιών που έχουν τοποθετηθεί είτε μέσω της αναδοχής είτε μέσω της υιοθεσίας, είτε με επιστροφή στη φυσική οικογένεια», ξεκαθαρίζει η κ. Ταλαντζή.
Σύμφωνα με την κ. Ταλαντζή, ιδιαίτερη βαρύτητα δίνεται στην προετοιμασία των γονιών, που έχουν επιλεγεί για υιοθεσία ή για αναδοχή: «Πολλά παιδιά μας, έχουν βοηθηθεί και έχουν βρει την κατάλληλη οικογένεια. Το σημαντικό για εμάς και αυτό που εξετάζουμε σε κάθε αίτηση- εκτός από την προετοιμασία-, είναι το κίνητρο, γιατί θέλουν να γίνουν ανάδοχοι γονείς, γιατί θέλουν να υιοθετήσουν ένα παιδί. Όλο αυτό όπως καταλαβαίνετε, δεν είναι μια τυπική διαδικασία. Ναι μεν υπάρχουν τα τυπικά στοιχεία, τα οποία τα βλέπουμε στην πλατφόρμα, αλλά τα ουσιαστικά είναι η προετοιμασία, το κίνητρό τους, το πως επιθυμούν και οι δύο να μπουν σε αυτή τη διαδικασία, το πως αναγνωρίζουν ότι είναι ένα παιδί που μπορεί να έχει απομακρυνθεί από την οικογένειά του, είτε από παραμέληση είτε από κακοποίηση που έχει δεχτεί.
Σε αυτό τους προετοιμάζουμε ότι χρειάζεται υπομονή, για παράδειγμα συναισθηματικά μπορεί ένα παιδί να είναι στην ηλικία των 3 ετών, και να έχει ήδη δύσκολα βιώματα εξαιτίας της απομάκρυνσής του από την οικογένειά του- που και αυτό είναι ένα τραύμα- γιατί μπορεί να έχει φύγει το παιδί από τη μητέρα του, πηγαίνει σε ένα νοσοκομείο και ξαφνικά έρχεται σε ένα άγνωστο περιβάλλον, μαζί και με άλλα παιδιά. Υπάρχει όλη η ομάδα πίσω που υποστηρίζει τα παιδιά και τα υποδέχεται, η βρεφοκόμος, η ψυχολόγος, και ανάλογα με τις ανάγκες του παιδιού και την ηλικία του γίνονται και οι απαραίτητες παρεμβάσεις».
Προετοιμασία όμως δεν υπάρχει μόνο για τους υποψήφιους γονείς, αλλά και για τα ίδια τα παιδιά, σε κάποιες περιπτώσεις μάλιστα, συμμετέχουν και οι ίδιοι οι βιολογικοί τους γονείς, λέει η κ. Ταλαντζή: «Είναι πάρα πολύ σημαντικό από τη στιγμή που θα έρθει ένα παιδί στην οικογένειά τους και θα γίνει το παιδί τους και θα αναλάβουν γονεϊκό ρόλο, να μπορούν να αποδεχτούν την προέλευσή του, την ιστορία του, τη στάση που έχουν απέναντι στους φυσικούς γονείς γιατί αυτό θα είναι κάτι που θα ακολουθεί όλη την πορεία της ζωής του παιδιού στην οικογένεια και που σε διάφορες φάσεις της ζωής και της ανάπτυξής του θα επανέρχεται. Ποιοι είναι οι γονείς μου, γιατί με άφησαν… Και το παιδί ανάλογα με την ηλικία του ενημερώνεται πριν. Δεν γίνεται απλά μια σύνδεση και το παιδί φεύγει. Υπάρχει μια προετοιμασία και προς το ίδιο το παιδί. Πολλές φορές μάλιστα που έχουμε συνεργασία με τους φυσικούς γονείς γίνεται και αποχαιρετισμός, γνωρίζει δηλαδή το παιδί ότι η μαμά αδυνατεί να το φροντίσει καθώς έχει δυσκολίες».
48χρονος μονογονέας: «Ήμουν αποφασισμένος ότι θα γίνω γονιός»
Τους λόγους που τον οδήγησαν στο να προχωρήσει σε υιοθεσία, τις δυσκολίες που αντιμετώπισε στην πολυετή διαδικασία και εάν η απόφαση του ήταν η σωστή, εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Παναγιώτης. Ένας 48χρονος μονογονέας που από τον Μάρτιο, κρατά στην αγκαλιά του το παιδί του και μιλά για «ένα θαύμα ζωής».
«Τον γιο μου τον έφερα στο σπίτι στις 12 Μαρτίου 2025. Ως προσωπικότητα και ως άνθρωπος ήθελα να βιώσω τη γονεϊκότητα. Τα χρόνια περνούσαν και επειδή δεν είχε προκύψει κάποια σταθερή σχέση που θα μπορούσε να οδηγήσει στη δημιουργία οικογένειας, τον Μάιο του 2019 αποφάσισα να υποβάλλω αίτηση». Ωστόσο όπως εξηγεί: «Μου είχε δημιουργηθεί η οπτική πως εντός ενός έτους θα είχε ολοκληρωθεί η διαδικασία της υιοθεσίας. Στο τέλος του 2020, ξεκίνησε μια διαδικασία που ονομάζεται «κοινωνική έρευνα». Ορίστηκε κοινωνική λειτουργός και επειδή ήταν περίοδος Covid δεν ήταν και ιδιαίτερα εύκολη η επικοινωνία μας- ήταν κυρίως μέσω διαδικτύου-, η οποία έπρεπε να αποφανθεί εάν είμαι κατάλληλος ώστε να προχωρήσουμε στην επόμενη φάση της διαδικασίας. Την “εκπαίδευση”. Οι διαδικασίες εδώ, κράτησαν περίπου ένα τρίμηνο. Ήμασταν περίπου 10 γονείς, ζευγάρια και μονογονείς. Εν συνεχεία, αφού ολοκληρώθηκε και η εκπαίδευση, καταχωρήθηκαν τα κριτήρια επιλογής μας για τη σύνδεση μας με ένα παιδάκι. Οι αιτήσεις ήταν πολλές, τα παιδάκια ήταν λίγα και τελικά τον Ιανουάριο του 2025 έγινε η πρώτη σύνδεση μου με το παιδί. Συνολικά, η όλη διαδικασία κράτησε περίπου 6 χρόνια», εξηγεί ο Παναγιώτης.
Στην ερώτηση «εάν κάποια στιγμή απογοητεύτηκε από την καθυστέρηση και εάν σκέφτηκε να τα παρατήσει», ο Παναγιώτης ήταν ξεκάθαρος: «Ήμουν αποφασισμένος μη γνωρίζοντας την αναμονή, ότι εγώ θα γίνω γονιός. Είχα σκεφτεί ακόμη να πάω και στο εξωτερικό, στόχος μου δηλαδή ήταν η υιοθεσία. Προφανώς και απογοητεύτηκα κάποιες στιγμές, όμως ποτέ δεν έκανα πίσω. Όλα τα πράγματα γίνονται για κάποιο λόγο, θεωρώ πως όλη η διαδικασία έγινε έτσι, ώστε να γνωρίσω και να γίνει παιδί μου, αυτό το παιδί που σήμερα έχω».
Ο 48χρονος μίλησε για το πώς βιώνει τους πρώτους μήνες της γονεϊκότητας, αλλά και τις πρώτες στιγμές με το παιδί: «Όταν με πήγαν στο σπιτάκι για να δω το παιδί, υπήρξε αυτό που λέμε “έρωτας με την πρώτη ματιά”. Όταν εμφανίστηκε αυτό το πλάσμα, κρατώντας το αγκαλιά για να το δω, υπήρξε η απόλυτη ένωση. Από εκεί και πέρα, τα πράγματα έγιναν γρήγορα καθώς από όταν ξεκινάει αυτή η σύνδεση, το πολύ έως τρεις εβδομάδες παίρνεις το παιδί στο σπίτι. Στο ενδιάμεσο διάστημα βέβαια, πήγαινα καθημερινά και Σαββατοκύριακο πρωί-απόγευμα, το έκανα βόλτα, το τάιζα, το κοίμιζα ώστε να υπάρξει μια ομαλή επίδραση».
Για την αντίδραση των δικών του ανθρώπων στην απόφασή του να γίνει θετός γονέας, ο Παναγιώτης δηλώνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ: «Το πολύ κοντινό μου περιβάλλον το αποδέχτηκαν πολύ γρήγορα και ήταν κάτι που περίμενα. Ωστόσο, όταν ήρθε το παιδί στο σπίτι και άρχισα πλέον να το κοινοποιώ στο ευρύτερο κοινωνικό περιβάλλον, δέχτηκα έναν κατακλυσμό από θετική ενέργεια και ευχές και λόγια πολύ ειλικρινή. Αυτό ήταν κάτι που δεν περίμενα, να είναι οι άνθρωποι τόσο δοτικοί, γιατί είναι κάτι που ξενίζει, ένας άνθρωπος μόνος του να υιοθετεί παιδί».
Τα συναισθήματά του για το νέο και σημαντικότερο κεφάλαιο στη ζωή του, μοιράζεται με συγκίνηση στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, ο Παναγιώτης και εξηγεί γιατί θέλει ο γιος του να γνωρίζει την ιστορία του: «Εγώ έχω βιώσει ένα θαύμα όλο αυτό τον καιρό και νομίζω ότι όλοι οι θετοί γονείς το βιώνουν αυτό. Βούτηξα σε μια ανεξάντλητη θάλασσα συναισθημάτων και κολυμπάω μέσα σε αυτή, με τα κύματά της να είναι πολύ μικρά και νιώθω πολύ ευγνώμων. Η καθημερινότητα φυσικά και πάντα δεν είναι εύκολη, αλλά όταν απέναντι σου έχεις ένα πλάσμα που το μόνο που θέλει είναι την φροντίδα και την αγάπη σου, όλα λύνονται. Το παιδί μου θα ξέρει από την αρχή από πού προέρχεται, ποιος είναι, πώς γνωριστήκαμε, πώς βρέθηκε μαζί μου. Ήδη, έχω ξεκινήσει να του λέω κάποιες ιστορίες, γιατί αντιλαμβάνομαι ότι όπως όλα τα παιδιά, έτσι και το δικό μου, καταγράφει τα πάντα. Ο λόγος που θέλω να το γνωρίζει είναι γιατί πρώτον, θέλω να έχω μια απόλυτα αληθινή και ειλικρινή σχέση μαζί του και δεύτερον, γιατί θέλω να τον οχυρώσω σε σχέση με την κοινωνία έξω ξέροντας ότι κάποια στιγμή θα βρεθεί κάποιος που ηθελημένα ή άθελά του θα τον πληγώσει. Γιατί εάν ο πυρήνας ενός παιδιού είναι δυνατός, ξέρω ότι δεν θα τον πειράξει κάτι».
Τη συμβουλή του σε όλους τους υποψήφιους θετούς γονείς, που περιμένουν να γίνει αυτή η πολυπόθητη σύνδεση με το παιδί που θα φέρουν εκείνοι στο σπίτι τους, δίνει ο 48χρονος μονογονέας: «Θα τους έλεγα ότι η αναμονή δεν είναι τυχαία. Η αναμονή είναι συμπαντική και συμβαίνει για λόγους που δεν μπορούμε εμείς να ρυθμίσουμε. Να μην το βάζουν κάτω, να προσπαθήσουν με κάθε τρόπο εφόσον είναι σίγουροι για την απόφασή τους, αφού δεν θα πρέπει να υπάρχουν καθόλου σκιές στο μυαλό τους. Η επιλογή τους θα πρέπει να είναι ξεκάθαρη, θα πρέπει δηλαδή να έχουν τακτοποιήσει στο μυαλό τους ότι δεν κατάφεραν με κάποιο άλλο τρόπο να αποκτήσουν παιδί, να το έχουν κλείσει δηλαδή το κεφάλαιο αυτό και μετά να προσχωρήσουν στο επόμενο. Να οπλιστούν με υπομονή μέχρι να έρθει στην αγκαλιά τους, το παιδί που ήταν προορισμένο για εκείνους. Να τους πω ότι τα παιδιά το μόνο που θέλουν είναι ασφάλεια, αποκλειστικότητα και έντονο συναίσθημα από έναν άνθρωπο που αισθάνονται ότι είναι δικός τους, κατα δικός τους».
Eιδήσεις σήμερα
Άνοια: Οι σιωπηλοί μαχητές της φροντίδας μιλούν στο ygeiamou
Λύκος: Νέα μελέτη εντόπισε πυροδότη μηχανισμό της αυτοάνοσης νόσου
