Το ψυχικό τραύμα δεν κρύβεται κάτω από το χαλί. Είναι ορατό, ακόμη και όταν εμείς νομίζουμε ότι το έχουμε καταχωνιάσει σε μια γωνία της ψυχής μας. Κατατρέχει την προσωπική μας ζωή και φυσικά τις σχέσεις μας με τους άλλους. Σαν ένα «αόρατο λιοντάρι» το ψυχικό τραύμα απειλεί τη σχέση και οδηγεί σε συμπεριφορές που συχνά είναι ακατανόητες, καθώς ο σύντροφος, αλλά και ο περίγυρος αδυνατούν να δουν το… λιοντάρι που μας καταδιώκει.
Χωρίς αμφιβολία θα βοηθούσε να αναγνωρίσουμε το τραύμα μας, ώστε να είμαστε πιο ανοιχτοί στην επικοινωνία με τον σύντροφό μας. Συνήθως όμως τα ζευγάρια δεν είναι πρόθυμα να κάνουν αυτό το βήμα. Και έτσι η σχέση «σκαλώνει». Ο ψυχοθεραπευτής Benjamin Fry με το έργο του προσπαθεί να το διορθώσει αυτό. «Είναι δύσκολο έργο, είναι αλήθεια» παραδέχεται σε μια συνάντηση με το ygeiamou στο πλαίσιο του Syros Healing Waves Festival που πραγματοποιήθηκε το φθινόπωρο στην Ερμούπολη την πανέμορφη συριανή πρωτεύοουσα.
Ο Benjamin Fry
Ποιος είναι ο Benjamin Fry ο οποίος πρόσφατα κυκλοφόρησε στα ελληνικά από τις εκδόσεις Διόπτρα, το βιβλίο του με τίτλο «Το αόρατο λιοντάρι»; Eίναι συγγραφέας και ιδρυτής του Khiron Clinics στο Ηνωμένο Βασίλειο, ενός κέντρου αφιερωμένου στην ίαση του τραύματος, και του Televagal, μιας καινοτόμου τεχνολογικής πλατφόρμας ψυχικής υγείας. Χάρη στο έργο του έχει γίνει γνωστός για τον τρόπο που συνδέει την ψυχολογία του τραύματος με τη δυναμική των σχέσεων.
Μάλιστα «Το αόρατο λιοντάρι» προσφέρει μια σαφή εξήγηση για το πώς το τραύμα επηρεάζει το νευρικό σύστημα και προκαλεί προβλήματα υγείας αργότερα στη ζωή μας. Ο Benjamin Fry παρουσιάζει σαφείς οδηγίες και οδηγούς για το πώς να συντονιστούμε με το σώμα μας και να σταθεροποιήσουμε το νευρικό μας σύστημα, ώστε να ζήσουμε πιο υγιείς και ευτυχισμένες ζωές.
Στην πράξη
«Πρακτικά δεν είναι τόσο δύσκολο» μας λέει ο κυριος Fry και προτείνει να ετοιμάσουμε τρεις λίστες – τι με κάνει να νιώθω ασφαλής/άνετα/να περνάω καλά. Στη συνέχεια το ζευγάρι συζητάει τη λίστα και δεσμεύεται να την συμβουλεύεται και να την σέβεται προς όφελος της σχέσης.
Σε τι ακριβώς χρησιμεύει η λίστα, αναρωτιόμαστε. «Η λίστα σε βοηθά να βρεις το παράθυρο ανοχής της σχέσης [το πλαίσιο εντός του οποίου και οι δύο αισθάνονται καλά και ασφαλείς] και στη συνέχεια να προσπαθήσεις να το μεγαλώσεις όλο και περισσότερο, βήμα βήμα τη φορά» εξηγεί ο κ. Fry.
Μέσω αυτής της δράσης η σχέση θα μπορούσε να εξελιχθεί σε μέσο ώστε να θεραπευτεί το τραύμα που κουβαλάει ο σύντροφος και να καταστεί η σχέση πιο στέρεη και υγιής.
«Όταν και οι δύο σύντροφοι (συμφωνούν ότι ) βρίσκονται εντός του παραθύρου ανοχής της σχέσης, όλα είναι εντάξει» εξηγεί ο Fry. Αυτό σημαίνει ότι ο δεσμός είναι ασφαλής και οι δύο σύντροφοι επικοινωνούν καλά μεταξύ τους και φυσικά διασκεδάζουν μαζί. Η διασκέδαση και η ασφάλεια αποτελούν τα βασικά συστατικά εκκίνησης – και διατήρησης – μιας σχέσης, τονίζει ο κ.Fry
Όταν λοιπόν και οι δύο νιώθουν ασφαλείς και επικοινωνούν, τότε όλα «επιτρέπονται». Συνήθως όμως ο ένας νιώθει περισσότερο ασφαλής από τον άλλον στη σχέση, ομολογεί ο διακεκριμένος ψυχοθεραπευτής.
Σε κάθε περίπτωση οι λίστες χρησιμεύουν ώστε να τεθούν όρια. Ορισμένες φορές μπορεί να χρειαστεί η επαναφορά στη συμφωνημένη λίστα, όταν χάνεται το νήμα της σχέσης και δυσανασχετεί ο ένας από τους δύο. Το μήνυμα είναι: «Σταμάτα, θυμίσου τη λίστα, τήρησέ την!» τονίζει ο κ. Fry
Το μεγάλο ερώτημα
Ρεαλιστικά μπορεί να μεγαλώσει το άνοιγμα του «παραθύρου ανοχής» της σχέσης, αναρωτιόμαστε. Μπορούν δηλαδή και οι δύο σύντροφοι να μετακινηθούν συγχρονισμένα και αρμονικά σε ένα μεγαλύτερο παράθυρο; Η απάντηση σε αυτό το ερώτημα αποτελεί ταυτόχρονα και την προϋπόθεση για τη θεραπεία του ψυχικού τραύματος. «Αυτή η συγχρονισμένη μετακίνηση είναι το βήμα που μπορεί να οδηγήσει στη θεραπεία του τραύματος. Όταν η σχέση γίνει υγιής μπορεί να θεραπευτεί το ψυχικό τραύμα» τονίζει ο κ. Benjamin Fry.
Τι γίνεται όμως, όταν δεν κινούνται και οι δυο σύντροφοι στην ίδια ταχύτητα; «Όταν οι δυο δεν βρίσκονται στο ίδιο συναισθηματικό σημείο πρέπει να ακολουθηθεί η ταχύτητα του πιο αργού» τονίζει ο ειδικός εξηγώντας ότι αλλιώς «δεν μπορείς να πας πουθενά, η σχέση δεν αναπτύσσεται, αλλά συρρικνώνεται».
Καμπανάκι για τους συντρόφους – συνεργάτες
Στις μακροχρόνιες σχέσεις, όταν οι σύντροφοι σταδιακά μετατρέπονται σε «συνεργάτες», τότε ουσιαστικά αποφεύγουν να δουν και να επουλώσουν τις πληγές της σχέσης σύμφωνα με τον κ. Fry. Όπως λεει χαρακτηριστικά σε αυτές τις περιπτώσεις τείνουμε να «εστιάζουμε στα κοινά σημεία, αλλά δεν προσέχουμε τις διαφορές». Η σχέση σταδιακά καταρρέει και προσφέρει όλο και λιγότερη ευχαρίστηση (fun), εξηγεί.
Υπάρχουν και άλλα καμπανάκια, δηλαδή προειδοποιητικά σημάδια ότι η σχέση καταρρέει; Απλός και κατατοπιστικός ο ειδικός απαντά: «Δεν περνάς καλά, δεν έχεις σεξουαλική ζωή… ερωτεύεσαι κάποιον άλλον και τελικά η σχέση μετατοπίζεται σε ένα σημείο όπου το ζευγάρι μαλώνει για τα πάντα!».
Υπάρχει ελπίδα; Μπορεί το ζευγάρι να ανακάμψει; «Υπάρχει ένα σημείο όπου χάνεται η εμπιστοσύνη και αυτό είναι δύσκολο» απαντά ο ειδικός και επισημαίνει ότι «μπορεί κάποιος να μην έχει χώρο να αναπνεύσει και να θέλει να προχωρήσει παρακάτω» και θυμίζει ότι το ψυχικό τραύμα είναι μια μικρή «βόμβα» στη σχέση. Επομένως υπάρχει ελπίδα είναι η απορία μας. «Σίγουρα, αλλιώς δεν θα κάναμε αυτή τη δουλειά» απαντά χωρίς δεύτερη σκέψη ο κ. Fry.
Το ψυχικό τραύμα στη σχέση
Η συζήτησή μας με τον κ. Fry αποκαλύπτει μερικές «αλήθειες» για το ψυχικό τραύμα στο πλαίσιο της σχέσης:
–Εντός της σχέσης επαναλαμβάνουμε το τραύμα της παιδικής μας ηλικίας
–Βρίσκουμε συντρόφους αναζητώντας υποσυνείδητα αυτόν που θα μας βοηθήσει – που θα ανακουφίσει – το τραύμα μας. «Αυτός είναι ο λόγος που ερωτευόμαστε» λέει ο κ.Fry! «Προσπαθείς να απελευθερώσεις την (τραυματική) εμπειρία, να την αναπαραστήσεις, να την αναδημιουργήσεις, ώστε τελικά να απελευθερωθείς» εξηγεί.
Μα εάν τα τραύματα του παρελθόντος καθοδηγούν τις επιλογές του παρόντος, τότε οι επιλογές μας δεν είναι και τόσο «δικές μας», είναι η εύλογη διαπίστωση που προκύπτει από τα όσα υποστηρίζει για το ψυχικό τραύμα στις σχέσεις ο κ. Fry. «Μα πραγματικά πιστεύατε ότι είναι (δικές σας);» μας αποστομώνει. «Ο θεός Έρωτας επιλέγει για σένα, όχι εσύ» τονίζει θυμίζοντάς μας τον στρουμπουλό φτερωτό θεό της αγάπης που ρίχνει τα βέλη του αδιακρίτως προκαλώντας παράφορο έρωτα στους ερωτοχτυπημένους.
Μα τότε είναι όλα θέμα τύχης και ενός μάλλον τυφλού θεού που παίζει με τα βέλη της αγάπης, επιμένουμε για να πάρουμε την απάντηση: «Ίσως η αγάπη, ο έρωτας δεν είναι τυφλή, αλλά πολύ έξυπνη. Αλλά εμείς δεν ξέρουμε τι να την κάνουμε! Γιατί η αγάπη μας βρίσκει τους ανθρώπους που θα μας βοηθήσουν να θεραπεύσουμε το τραύμα που κουβαλάμε, αλλά εμείς συνήθως τα κάνουμε θάλασσα» εξηγεί το συλλογισμό του ο κ. Fry.
Χρειάζεται συνεχής δουλειά για να χτιστεί μια ανθεκτική σχέση και ένας ασφαλής δεσμός σύμφωνα με τον κ. Fry. Πρέπει να είμαστε εστιασμένοι στο στόχο και να δουλεύουμε μαζί με τον σύντροφό μας. «Οι άνθρωποι αναπτύσσονται και αλλάζουν μαζί. Σταδιακά το παράθυρο ανοχής της σχέσης γίνεται όλο και μεγαλύτερο. Η σχέση βελτιώνεται, το τραύμα επουλώνεται. Είναι δύσκολο, αλλά υπάρχει ελπίδα» καταλήγει ο κ. Fry.
Διαβάστε επίσης
Γιατί μια τραυματική εμπειρία δεν μας σημαδεύει όλους το ίδιο – Η ανατομία ενός τραύματος
