Στον απόηχο των δηλώσεων του Υπουργού Υγείας προς την Ένωση Φαρμακοβιομηχανιών Πρωτεϊνών Πλάσματος (PTTA) για πρόθεση αλλαγής της νομοθεσίας, ώστε να επιτραπεί η συλλογή πλάσματος στην Ελλάδα με επενδυτικούς σκοπούς και με αφορμή πρόσφατα ανακοινωθέν Συνέδριο Συλλόγου Ασθενών, όπου στην θεματολογία του επιχειρείται να επανέλθει στο προσκήνιο η συζήτηση της συλλογής πλάσματος με όρους εμπορικών συναλλαγών, οι υπογράφοντες Σύλλογοι εκφράζουν την αντίθεσή τους σε κάθε προσπάθεια εμπορευματοποίησης του ανθρώπινου αίματος και των παραγώγων του.
Όπως αναφέρουν σε κοινό δελτίου τύπου, η Δ.Σ. του ΠΑΣΠΑΜΑ, κυρία Μαρία Αγγελοπούλου και ο Δ.Σ. του ΓΑΛΗΝΟΥ, κύριος Κωνσταντίνος Χονδρόπουλος, η αιμοδοσία είναι πράξη αλτρουισμού και κοινωνικής αλληλεγγύης, που οφείλει να παραμείνει εθελοντική και δωρεάν. Το ανθρώπινο αίμα υπό οποιαδήποτε μορφή και αν προσφέρεται, ερυθρά-αιμοπετάλια-πλάσμα, δεν μπορεί και δεν πρέπει να αποτελεί αντικείμενο οικονομικής συναλλαγής ή κέρδους.
Κάθε προσπάθεια εισαγωγής οικονομικών κινήτρων με την υιοθέτηση πρακτικών – όπως αποζημίωση για καύσιμα, βιολογική καταπόνηση, απώλεια χρόνου ή άλλες παροχές – αλλοιώνει τον εθελοντικό χαρακτήρα της δωρεάς, θέτει σοβαρά ζητήματα ασφάλειας, ενώ υπονομεύει τη δημόσια εμπιστοσύνη, χωρίς να μπορεί να εξασφαλίσει την επάρκεια των προϊόντων πλάσματος για τους Έλληνες ασθενείς. Η εταιρεία που θα κλασματοποιεί το πλάσμα έχει εκ των πραγμάτων τη δυνατότητα με βάση τους κανόνες της ελεύθερης αγοράς να διαθέσει τα παραγόμενα προϊόντα, όπου εκείνη επιθυμεί, όπως έχει συμβεί και στις ελάχιστες χώρες που το εφάρμοσαν.
Η ίδρυση κέντρων συλλογής πλάσματος, έξω από το σύστημα αιμοδοσίας, αποτελεί απειλή για την επάρκεια των λοιπών παραγώγων αίματος (ερυθρά, αιμοπετάλια). Ο αιμοδοτικός πληθυσμός, στον οποίο απευθύνονται, είναι κοινός, ενώ η απαιτούμενη συχνότητα προσφοράς, ώστε η συλλογή πλάσματος να είναι οικονομικά συμφέρουσα για το ιδιωτικό κέντρο συλλογής, είναι απαγορευτική για οποιαδήποτε άλλη προσφορά (ερυθρά ή αιμοπετάλια).
Ο νέος Ευρωπαϊκός Κανονισμός 2024/1938, ο οποίος ισχύει άμεσα στην χώρα μας, για τις ουσίες ανθρώπινης προέλευσης (ΟΑΠ) αναφέρει με σαφήνεια, εκτιμώντας τους υποβόσκοντες κινδύνους:
- ότι τα κράτη μέλη ενθαρρύνονται να ενισχύσουν τη δημιουργία δημόσιων κέντρων δωρεάς και να προωθήσουν τις εθελοντικές και μη αμειβόμενες δωρεές ΟΑΠ, συμβάλλοντας στην επίτευξη ευρωπαϊκής αυτάρκειας σε κρίσιμες ουσίες, όπως το πλάσμα.
- ότι τα κράτη μέλη καλούνται να αυξήσουν την ικανότητα συλλογής και τη βάση των δοτών, μέσα από μη κερδοσκοπικά και δημόσια προγράμματα πλασμαφαίρεσης, διασφαλίζοντας σταθερή πρόσβαση σε θεραπείες που βασίζονται σε προϊόντα από ΟΑΠ κρίσιμης σημασίας.
- τέλος, επισημαίνει τον κίνδυνο τα εμπορικά συμφέροντα να υπερισχύσουν των αναγκών των ασθενών, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε ελλείψεις ή να επηρεάσει την ποιότητα και ασφάλεια των ΟΑΠ. Για τον λόγο αυτό, τα κράτη μέλη οφείλουν να λάβουν τα απαραίτητα μέτρα, ώστε να περιοριστεί ο κίνδυνος ελλείψεων και να εξασφαλιστεί η συνεχής, αξιόπιστη παροχή προϊόντων που προέρχονται από ΟΑΠ κρίσιμης σημασίας.
Σε αυτή την κατεύθυνση είναι προφανές ότι η μόνη εθνική στρατηγική και πολιτική δέσμευση για την ισότιμη πρόσβαση των ασθενών στις θεραπείες τους, είναι η «Στρατηγική Κατεύθυνση του Ε.ΚΕ.Α.» για την αξιοποίηση του παραγόμενου πλάσματος από το ολικό αίμα, ολοκληρώνοντας την Κεντρική Διαχείριση Αίματος, συγκεντρώνοντας με αυτό τον τρόπο σημαντικές ποσότητες και, ταυτόχρονα, κατάλληλης ποιότητας πλάσμα για κλασματοποίηση.
Με την κεντρική διαχείριση/επεξεργασία θα δοθεί η δυνατότητα στις υπηρεσίες αιμοδοσίας που ήδη διαθέτουν την γνώση και τον τεχνολογικό εξοπλισμό να προγραμματίζουν και συνεδρίες συλλογής πλάσματος, αυξάνοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο τις συλλεγόμενες ποσότητες, στο πλαίσιο μίας Εθνικής Στρατηγικής αξιοποίησης του πλάσματος. Σήμερα, το μεγαλύτερο ποσοστό πλάσματος που παρασκευάζεται στις υπηρεσίες αιμοδοσίας της χώρας απορρίπτεται, καθώς δεν έχουν συναφθεί συμφωνίες όπως στο παρελθόν, με τον Ελβετικό Ερυθρό Σταυρό και την Ολλανδική Sanquin για την αξιοποίησή του ως πρώτης ύλης στην παραγωγή φαρμάκων.
Σε αυτό το σημείο, οι Σύλλογοι καλούν την Πολιτεία να διαφυλάξει τον δημόσιο και εθελοντικό χαρακτήρα της αιμοδοσίας και να απορρίψει κάθε σχέδιο ιδιωτικοποίησης της συλλογής πλάσματος. Επίσης, ζητούν άμεση και ουσιαστική δημόσια διαβούλευση, με τη συμμετοχή των Επιστημονικών Οργάνων του Ε.ΚΕ.Α., των Συλλόγων Ασθενών που επηρεάζονται άμεσα, και της IPFA (International Plasma Fractionation Association), που αποτελεί την Ένωση μη κερδοσκοπικών οργανισμών συλλογής και επεξεργασίας πλάσματος, σε κάθε στάδιο διαμόρφωσης πολιτικής για το αίμα και τα παράγωγά του.
Διαβάστε επίσης
Πλάσμα αίματος: Η πολύτιμη θεραπεία που η Ελλάδα αγνοεί
Πολύτιμο το πλάσμα στην παραγωγή φαρμάκων – Τι ισχύει στην Ελλάδα για τη συλλογή του
Πλάσμα αίματος: Πώς μπορεί να βοηθήσει όσους πάσχουν από απειλητικές ασθένειες
