Οι ειδικοί υγείας κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου ενόψει της περιόδου όπου παραδοσιακά καταγράφεται αύξηση των κρουσμάτων εποχικής γρίπης. Αν και, προ πανδημίας, η έξαρση συνήθως σημειωνόταν από τα μέσα Νοεμβρίου έως τα τέλη Μαΐου, τα δεδομένα φαίνεται να έχουν μεταβληθεί τα τελευταία χρόνια.
Το αν η φετινή σεζόν θα είναι ιδιαίτερα έντονη παραμένει -ακόμη -άγνωστο. Ωστόσο, οι πρώτες ενδείξεις από χώρες όπως η Αυστραλία και η Ιαπωνία, προβληματίζουν τους ειδικούς, καθώς συνδυάζονται με χαμηλά ποσοστά εμβολιασμού σε πολλά ευρωπαϊκά κράτη.
Σύμφωνα με το ECDC, μέχρι τα μέσα Οκτωβρίου ο αριθμός των ασθενών με συμπτώματα που παραπέμπουν σε γρίπη παραμένει μεν χαμηλός, αλλά παρουσιάζει σταδιακή άνοδο στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες, όπως αναμένεται αυτή την περίοδο. «Την περίοδο 2023-2024, το “παράθυρο” της γρίπης ήταν αισθητά συντομότερο από το προβλεπόμενο, ενώ πέρυσι βρεθήκαμε αντιμέτωποι με μια “ασυνήθιστα έντονη” περίοδο», σημείωσε στο Euronews ο Colin Russell, επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Επιστημονικής Ομάδας Εργασίας για τη Γρίπη (ESWI) και καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Άμστερνταμ.
Ήδη, σποραδικά κρούσματα έχουν εντοπιστεί σε τουλάχιστον 11 χώρες, μεταξύ των οποίων το Ηνωμένο Βασίλειο, όπου η αύξηση είναι εντονότερη στα παιδιά. Η Δρ. Anna Odone, διευθύντρια της Σχολής Δημόσιας Υγείας του Πανεπιστημίου της Παβίας, υπογράμμισε στο Euronews Health ότι η σοβαρότητα της περιόδου εξαρτάται από 3 βασικούς παράγοντες:
- τον αριθμό των ευάλωτων ατόμων,
- το κυρίαρχο στέλεχος του ιού που επικρατεί, και
- τις περιβαλλοντικές συνθήκες.
Όπως εξηγεί, ένας παρατεταμένος και ψυχρός χειμώνας μπορεί να ευνοήσει τη μετάδοση του ιού, καθώς οι άνθρωποι περνούν περισσότερο χρόνο σε κλειστούς χώρους. Οι ειδικοί παρακολουθούν στενά τις πρώιμες εστίες εμφάνισης –σχολεία, γηροκομεία και φυλακές -ώστε να εντοπίζουν το σημείο εκκίνησης της επιδημίας, το οποίο διαφέρει ανά χώρα. Παράλληλα, παρακολουθούνται τα στελέχη που επικρατούν, με πέρυσι να κυριαρχούν τα H1 και H3 του ιού γρίπης τύπου Α, καθώς και το B/Victoria του τύπου Β.
Φέτος, σύμφωνα με τα δεδομένα από την Αυστραλία και τη Νέα Ζηλανδία, το στέλεχος H3N2 φαίνεται να παρουσιάζει αυξητική τάση, ενώ στην Ιαπωνία η περίοδος της γρίπης ξεκίνησε περίπου πέντε εβδομάδες νωρίτερα από το συνηθισμένο.
Εμβολιασμός – Το αποτελεσματικότερο μέτρο πρόληψης
Αν και για τον υγιή ενήλικα η γρίπη συνήθως δεν αποτελεί σοβαρή απειλή, επιβαρύνει την καθημερινότητα και, κυρίως, συνυπάρχει τους χειμερινούς μήνες με άλλες αναπνευστικές λοιμώξεις –όπως ο αναπνευστικός συγκυτιακός ιός (RSV), η πνευμονία και η Covid-19. Υπολογίζεται ότι έως και 1 στους 5 Ευρωπαίους νοσεί με γρίπη κάθε χρόνο, με τον ιό να συνδέεται με περίπου 27.600 θανάτους ετησίως στην Ε.Ε.
Πέρα από τα βασικά μέτρα υγιεινής και την αποφυγή στενής επαφής με ασθενείς, ο πιο αποτελεσματικός τρόπος προστασίας παραμένει ο έγκαιρος εμβολιασμός. Η ανοσία αναπτύσσεται περίπου 2 εβδομάδες μετά τον εμβολιασμό, γι’ αυτό και συστήνεται να γίνεται πριν από την κορύφωση της περιόδου. Σύμφωνα με το Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών, προτεραιότητα δίνεται σε: άτομα άνω των 60 ετών, βρέφη και παιδιά 6 μηνών έως 5 ετών, παιδιά άνω των 5 ετών που λαμβάνουν μακροχρόνια ασπιρίνη, παιδιά άνω των 5 ετών και ενήλικες με χρόνια νοσήματα ή επιβαρυντικούς παράγοντες, εγκυμονούσες, λεχωΐδες και θηλάζουσες, άτομα με νοσογόνο παχυσαρκία ή ανοσοκαταστολή, επαγγελματίες υγείας, φροντιστές ευάλωτων ατόμων ή βρεφών, κλειστούς πληθυσμούς (π.χ. στρατός) και όσους εργάζονται με ζώα υψηλού κινδύνου (π.χ. πτηνά, χοίρους). Σημειώνεται ότι τα συμβατικά εμβόλια διατίθενται και στα φαρμακεία χωρίς ιατρική συνταγή.
Ανησυχητική μείωση των ποσοστών εμβολιασμού
Παρά τις προειδοποιήσεις, η εμβολιαστική κάλυψη στην Ευρώπη παραμένει χαμηλή. Ο στόχος της Ε.Ε. είναι κάλυψη 75%, όμως -σύμφωνα με το ECDC -πέρυσι οι περισσότερες χώρες δεν ξεπέρασαν το 50%. Εξαιρέσεις αποτελούν η Δανία (76%), η Ιρλανδία (75%), η Πορτογαλία (71%) και η Σουηδία (68%).
Όπως επισημαίνει εκπρόσωπος του ECDC στο Euronews Health, «οι εθνικές αρχές οφείλουν να ενισχύσουν την εμπιστοσύνη του κοινού, να διευκολύνουν την πρόσβαση στα εμβόλια και να διασφαλίσουν ότι γονείς και φροντιστές είναι επαρκώς ενημερωμένοι για τη σημασία του έγκαιρου εμβολιασμού, ιδίως στις ευάλωτες ομάδες».
Η απομάκρυνση του κοινού από τον εμβολιασμό, προειδοποιούν οι ειδικοί, θα μπορούσε να καταστήσει τη φετινή περίοδο γρίπης ιδιαίτερα δύσκολη για την Ευρώπη.
Διαβάστε επίσης
Εμβολιασμός: Για ποιες 3 αναπνευστικές λοιμώξεις είναι αναγκαίος – Πότε πρέπει να γίνει
Εποχική γρίπη: Ποιοι πρέπει να εμβολιαστούν φέτος – Η ειδικός εξηγεί
Γιατί ορισμένοι ιοί της γρίπης είναι πιο επικίνδυνοι από άλλους; Οι ειδικοί απαντούν
