Περίπου το 40% των αξονικών τομογραφιών που διενεργούνται στην Ευρώπη ενδέχεται να είναι ακατάλληλες ή μη αναγκαίες, σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύτηκε στο European Radiology. «Αρνητική πρωτιά» κατέκτησε η Ελλάδα σε ό,τι αφορά τη χρήση και την ανάγκη των συγκεκριμένων απεικονιστικών εξετάσεων.
Τι έδειξε η έρευνα
Η έρευνα πραγματοποιήθηκε σε 125 ιατρικά κέντρα από 7 χώρες: τη Δανία, την Εσθονία, τη Φινλανδία, την Ελλάδα, την Ουγγαρία και τη Σλοβενία. Οι ερευνητές έλεγξαν 6.734 ανώνυμες παραπομπές για αξονική τομογραφία αυτών των κέντρων. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα, η χώρα μας βρέθηκε στη χειρότερη θέση με το 15,6% των αξονικών να θεωρούνται τελείως ακατάλληλες.
Η μελέτη εντάσσεται στο έργο EU-JUST-CT, το οποίο χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, και ανέδειξε σημαντικές διαφοροποιήσεις στη χρήση των απεικονιστικών εξετάσεων ανά χώρα, φύλο και ηλικία ασθενών. Το μέσο ποσοστό καταλληλότητας των αξονικών στην Ευρώπη ήταν 75%, κυμαινόμενο από 58% στην Ελλάδα έως 86% στη Δανία. Υψηλότερα ποσοστά συσχετίστηκαν με δημόσια νοσοκομεία, νοσηλευόμενους ασθενείς και παραπομπές από ειδικούς.
Όπως σημειώνουν οι ερευνητές, η μελέτη ανέδειξε σημαντικά περιθώρια βελτίωσης και ευκαιρίες για εναρμόνιση των πρακτικών μεταξύ των χωρών. Συνήθεις εναλλακτικές εξετάσεις που θα μπορούσαν να υποκαταστήσουν τις περιττές αξονικές ήταν η μαγνητική τομογραφία, η απλή ακτινογραφία και το υπερηχογράφημα.
Πανευρωπαϊκή εκστρατεία ενημέρωσης για τη σωστή χρήση των απεικονιστικών εξετάσεων
Υπό το φως των ανησυχητικών αυτών στοιχείων, η HERCA (Heads of the European Radiological Protection Competent Authorities) δρομολογεί πανευρωπαϊκή εκστρατεία ενημέρωσης με σύνθημα: «Επιλέγω την κατάλληλη απεικονιστική εξέταση για τον ασθενή μου!».
Στην πρωτοβουλία συμμετέχουν 21 ευρωπαϊκές χώρες, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα, με στόχο την ευαισθητοποίηση επαγγελματιών υγείας και πολιτών γύρω από τη συνετή και ορθολογική χρήση των απεικονιστικών εξετάσεων.
Τα οφέλη για τον ασθενή είναι πολλαπλά:
- εξασφαλίζεται η σωστή διάγνωση μέσω της κατάλληλης εξέτασης,
- επιταχύνεται η έναρξη της ενδεδειγμένης θεραπείας,
- αποφεύγονται οι περιττές εκθέσεις σε ακτινοβολία από εξετάσεις χωρίς κλινικό όφελος.
Παράλληλα, η Ελληνική Ακτινολογική Εταιρεία (ΕΑΕ), ως θεσμικός επιστημονικός φορέας της ειδικότητας, συμμετέχει δυναμικά στην πρωτοβουλία, προωθώντας:
- την ιατρικά τεκμηριωμένη παραπομπή από τους κλινικούς ιατρούς (μέσω των Διαγνωστικών Πρωτοκόλλων),
- τη βελτιστοποίηση της ακτινολογικής πρακτικής, με την παρουσία ιατρού ακτινολόγου κατά τη διάρκεια της εξέτασης,
- και την προστασία του ασθενούς από την περιττή έκθεση σε ιοντίζουσα ακτινοβολία.
Η εκστρατεία εντάσσεται στο ευρύτερο πλαίσιο της ορθολογικής ιατρικής απεικόνισης (Justification in Medical Imaging), μιας κοινής ευρωπαϊκής προσπάθειας για την ενίσχυση της ακτινοπροστασίας, τη βελτίωση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας και τη διασφάλιση της ασφάλειας των ασθενών.
Η ευρωπαϊκή αυτή πρωτοβουλία έρχεται να υπενθυμίσει ότι η σωστή επιλογή απεικονιστικής εξέτασης δεν είναι απλώς τεχνικό ζήτημα, αλλά κρίσιμο βήμα για την προστασία της υγείας και της ασφάλειας κάθε ασθενούς.
Διαβάστε επίσης
Καρκίνος Πνεύμονα: Πότε συνιστάται η αξονική τομογραφία – Τι δείχνουν τα στοιχεία
