Διέπεται συχνά από την παρανόηση ότι αποτελεί ένα φυσιολογικό σύμπτωμα της εμμήνου ρύσεως. Στην πραγματικότητα, όμως, πρόκειται για ένα παθολογικό σύμπτωμα, με δυνητικά σοβαρές επιπτώσεις για την υγεία. Ο λόγος για τη βαριά εμμηνορροϊκή αιμορραγία, ένα σύμπτωμα συχνότερο στις γυναίκες απ’ ότι το άσθμα ή ο διαβήτης, το οποίο ωστόσο συχνά αγνοείται ή υποβαθμίζεται. Αρκεί να σημειωθεί ότι, μόνο στις ΗΠΑ, 1 στις 3 γυναίκες υποφέρει. Η βαριά εμμηνορροϊκή αιμορραγία διαφέρει από τη φυσιολογική απώλεια αίματος που συμβαίνει κατά τη διάρκεια της εμμήνου ρύσεως κι έχει επιπτώσεις τόσο στην υγεία, όσο και στην οικονομία: Μπορεί να οδηγήσει σε άλλα προβλήματα, όπως σιδηροπενία και αναιμία, ενώ ταυτόχρονα οι γυναίκες με βαριά εμμηνορροϊκή αιμορραγία χάνουν κατά μέσο όρο 3,6 εβδομάδες εργασίας ετησίως, κοστίζοντας στην οικονομία περίπου 94 δισεκατομμύρια δολάρια, σύμφωνα με τον μη κερδοσκοπικό οργανισμό Wellcome Leap. Παρά τη συχνότητα εμφάνισης του συμπτώματος, οι γυναίκες συχνά υποφέρουν για έως και 5 χρόνια πριν λάβουν αποτελεσματική θεραπεία.
Γεφυρώνοντας το γνωστικό χάσμα
Οι υποκείμενες αιτίες της βαριάς εμμηνορροϊκής αιμορραγίας παραμένουν ελάχιστα κατανοητές. Για να αντιμετωπίσει αυτή την πρόκληση, ο Donald Ingber, ιδρυτικός διευθυντής του Wyss Institute και καθηγητής αγγειακής βιολογίας Judah Folkman στη Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ, ανέπτυξε ένα μοντέλο εμμηνόρροιας τύπου «όργανο σε τσιπ» (organ-on-a-chip). Πρόκειται ουσιαστικά για μια ζωντανή, τρισδιάστατη τομή μιας λειτουργικής μονάδας ενός οργάνου. Το εργαστήριο του δρ. Ingber έχει αναπτύξει τσιπ για τους πνεύμονες, τα έντερα, τον κόλπο, τον τράχηλο της μήτρας και τις σάλπιγγες. Αυτές οι συσκευές επιτρέπουν στους ερευνητές να απομονώνουν και να μελετούν συγκεκριμένες λειτουργίες οργάνων σε ένα ελεγχόμενο περιβάλλον, απομακρύνοντας την πολυπλοκότητα ολόκληρου του ανθρώπινου σώματος.
Κάθε τσιπ διαθέτει δύο παράλληλα κανάλια, που χωρίζονται από μια πορώδη μεμβράνη: Το ένα κανάλι περιέχει ζωντανό ανθρώπινο αγγειακό σύστημα, επενδεδυμένο με ενδοθηλιακά κύτταρα, τα οποία σχηματίζουν τα τοιχώματα των τριχοειδών αγγείων και ρυθμίζουν την ανταλλαγή θρεπτικών ουσιών, αερίων και αποβλήτων. Το γειτονικό κανάλι είναι επενδεδυμένο με επιθηλιακά κύτταρα ειδικά για κάθε όργανο, όπως αυτά που βρίσκονται στο αναπαραγωγικό σύστημα. Οι ερευνητές μπορούν να χειριστούν κάθε κανάλι, εισάγοντας ερεθίσματα ή μιμούμενοι μηχανικές κινήσεις όπως τέντωμα ή συμπίεση, για να παρατηρήσουν πώς ανταποκρίνονται οι ιστοί.
«Έχουμε τη δυνατότητα να ελέγχουμε πολλές διαφορετικές παραμέτρους ξεχωριστά», εξήγησε ο δρ. Ingber. «Δεν είναι ακριβώς όπως στην πραγματικότητα, αλλά είναι μια προσέγγιση πολύ καλύτερη από ένα ζωικό μοντέλο», πρόσθεσε. Η μελέτη της βαριάς εμμηνορροϊκής αιμορραγίας σε ζώα αποτελεί από καιρό μια πρόκληση. Τα περισσότερα εργαστηριακά μοντέλα δεν έχουν εμμηνόρροια, γεγονός που τα καθιστά ανεπαρκή για την κατανόηση των εμμηνορροϊκών διαταραχών. Αυτός ο περιορισμός έχει δημιουργήσει ανισότητες στην έρευνα της γυναικολογικής υγείας.
Ο στόχος του «οργάνου σε τσιπ» είναι φιλόδοξος: Να μειωθεί ο μέσος χρόνος που χρειάζεται μια γυναίκα για να λάβει αποτελεσματική θεραπεία για τη βαριά εμμηνορροϊκή αιμορραγία από 5 χρόνια σε μόλις 5 μήνες. «Η υγεία των γυναικών έχει αγνοηθεί για πολύ καιρό — κι αυτό ξεπερνά κατά πολύ την αναπαραγωγική υγεία», δήλωσε ο δρ. Ingber. «Αυτή η τεχνολογία μπορεί να καταρρίψει αυτή την ανισότητα και να εστιάσει στην υγεία των γυναικών με άμεσο τρόπο», εξηγεί.
Πρωτοποριακή έρευνα για την υγεία των γυναικών
Το ερευνητικό κέντρο Women’s Health Catalyst επικεντρώνεται στην αντιμετώπιση των ζητημάτων γυναικολογικής υγείας, μελετώντας τομείς όπως ο θηλασμός, η έγκαιρη ανίχνευση του καρκίνου των ωοθηκών και οι βελτιωμένες θεραπείες για την ενδομητρίωση. Ο δρ. Ingber πιστεύει ότι το όργανο-σε-τσιπ της εμμηνόρροιας θα μπορούσε να μεταμορφώσει την έρευνα σχετικά με τη βαριά εμμηνορροϊκή αιμορραγία και άλλα ανεπαρκώς μελετημένα ζητήματα αναπαραγωγικής υγείας, ανοίγοντας τον δρόμο για ταχύτερες και αποτελεσματικότερες θεραπείες.
«Η μελέτη ενός προβλήματος σε μοριακό ή ιστικό επίπεδο μας επιτρέπει να αποκαλύψουμε θεμελιώδεις μηχανισμούς», σχολιάζει ο δρ. Ingber. Με αυτή την καινοτόμο τεχνολογία, η ελπίδα δεν είναι μόνο η προώθηση της επιστημονικής γνώσης, αλλά και η επίτευξη απτών βελτιώσεων στη ζωή εκατομμυρίων γυναικών σε όλο τον κόσμο.
Διαβάστε επίσης
Προεμμηνορροϊκές διαταραχές: Η αθέατη μάχη των γυναικών – Πώς επηρεάζεται η ζωή τους
Εφηβεία: Η συνήθεια που φέρνει αργοπορημένα την πρώτη περίοδο στα κορίτσια
Πόνοι περιόδου: Το «φυσικό» φάρμακο που ανακουφίζει – Δοκιμάστε το
